Ενημέρωση στις May 25, 2023
Το αποτέλεσμα των εκλογών στην Ελλάδα αποτελεί ίσως τη βαρύτερη ήττα της Αριστεράς από την εποχή της μεταπολίτευσης. Το διακύβευμα πια δεν είναι απλά η συνέχιση της διακυβέρνησης από μια αδίστακτη δεξιά αλλά η ίδια η δημοκρατία. Με την εκλογική εντολή που φαίνεται να παίρνει η Νέα Δημοκρατία και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, είναι ορατή η πραγματικότητα της εγκαθίδρυσης στην Ελλάδα μιας «δημοκρατικής δικτατορίας» που θα κυβερνά ακόμα πιο αυθαίρετα και θα εφαρμόζει πολιτικές που θα ευνοούν ακόμα πιο χυδαία μια δράκα ολιγαρχών σε βάρος του ελληνικού λαού.
Το φαινόμενο δεν είναι αποκλειστικότητα της Ελλάδας. Σε ολόκληρη την Ευρώπη και γενικότερα σε ολόκληρο τον καπιταλιστικό κόσμο παρατηρούμε την επικράτηση τέτοιων «δημοκρατικών δικτατόρων» που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο καταφέρνουν να χειραγωγούν την κοινή γνώμη μέσα από τη μονοπώληση της πληροφορίας και των μέσων μαζικής επικοινωνίας σε βαθμό που να μπορούν να επιβιώνουν παρά την κακοδιαχείριση και τα σκάνδαλα που αποκαλύπτονται καθημερινά. Οι ΗΠΑ του Τραμπ, η Βρετανία του μπρέξιτ και του Μπόρις Τζόνσον, η Γαλλία του Μακρόν, η Ιταλία της Μελόνι, η Πολωνία, η Ουγγαρία του Όρμπαν, η Τουρκία του Ερντογάν, η Ρωσία του Πούτιν, η Κύπρος των Αναστασιάδη-Χριστοδουλίδη, το Ισραήλ του Νετανιάχου, η Ινδία του Μόντι – και η λίστα δεν έχει τέλος – διαμορφώνουν ένα άθλιο πολιτικό σκηνικό το οποίο η Αριστερά φαίνεται ανίκανη να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά.
Είναι γεγονός ότι η ελληνική Αριστερά έκαμε σημαντικά λάθη στην πορεία της προς τις εκλογές. Ο Σύριζα κατηγορήθηκε κατά κόρον για την έλλειψη πολιτικής πρότασης και περιορισμό σε κριτική της Κυβέρνησης Μητσοτάκη. Ωστόσο, η κατάρρευση της Αριστεράς είναι τέτοια που για να εξηγηθεί είναι απαραίτητο να εντοπιστεί μια γενικότερη κοινωνική δυναμική, να αναζητηθεί μια πιο βαθιά αιτία. Μια καλύτερη εκλογική εκστρατεία από τον Σύριζα ίσως να μπορούσε να μείωνε την πτώση για μερικές μονάδες, δεν θα άλλαζε όμως το τελικό αποτέλεσμα.
Ο σημερινός καπιταλισμός περνά μια βαθιά κρίση από το 2008, μια κρίση την οποία δεν μπόρεσε ακόμα να ξεπεράσει. Η Αριστερά είχε ίσως την ευκαιρία της σε μια σειρά από επαναστατικές διεργασίες που απέτυχε να μεταμορφώσει σε ριζικές κοινωνικές αλλαγές: Η Αραβική Ανοιξη, η άνοδος των Ποδέμος στην Ισπανία, η διεκδίκηση της υποψηφιότητας του Δημοκρατικού Κόμματος από τον Μπέρνι Σάντερς στις ΗΠΑ, η κατάληψη της ηγεσίας του Εργατικού Κόμματος της Βρετανίας από τον Τζέρεμι Κόρπυν, ήταν κινήματα που έφτασαν πολύ κοντά στην κατάληψη της εξουσίας με στόχο τη ριζική αλλαγή της κοινωνίας.
Στην Ελλάδα, η άνοδος του Σύριζα στην εξουσία το 2015 πλησίασε ίσως περισσότερο από κάθε άλλη προσπάθεια στην επιτυχία μιας ριζοσπαστικής κοινωνικής πολιτικής. Η σύγκρουση με το συντηρητικό κατεστημένο της χώρας είχε κερδηθεί και ο αγώνας συνεχιζόταν ενάντια στο Ευρωπαϊκό κατεστημένο με τον ελληνικό λαό έτοιμο για κάθε θυσία, όπως έδειξε το εκπληκτικό 62% στο δημοψήφισμα για απόρριψη του τελεσιγράφου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η εγκατάλειψη αυτού του αγώνα από την ηγεσία του Σύριζα ήταν η αρχή της κατάρρευσης της Αριστεράς και της απαξίωσης του κόμματος από τον ελληνικό λαό. Ηταν μια απόφαση που έκρινε την τύχη μιας επαναστατικής διαδικασίας που μπορούσε να αλλάξει τον κόσμο ολόκληρο.
Με την τραγική αποτυχία αυτού του αγώνα η ελληνική Αριστερά έμενε χωρίς όραμα και χωρίς όπλα για την προστασία του ελληνικού λαού. Το αποτέλεσμα των εκλογών αντανακλά τη συνειδητοποίηση του ελληνικού λαού ότι δεν μπορεί να ελπίζει σε μια καλύτερη ζωή από την αθλιότητα που προσφέρουν κυβερνήσεις όπως αυτή της Νέας Δημοκρατίας.
Ωστόσο, οι αυταρχικές κυβερνήσεις που επικρατούν σήμερα δεν μπορούν να εγγυούνται σταθερότητα για την επόμενη περίοδο. Η χαρακτηριστική εθνικιστική τους μορφή είναι σύμπτωμα της αστάθειας που κουβαλούν μαζί τους. Οι οικονομικές κρίσεις και οι εθνικές αντιπαραθέσεις θα συνεχίσουν να προκαλούν συγκρούσεις και αστάθεια. Οι εξεγέρσεις που παρακολουθούμε σήμερα στη Γαλλία ή στο Ισραήλ είναι χαρακτηριστικές του μέλλοντος αυτών των αυταρχικών «δημοκρατιών». Επίσης χαρακτηριστικό της εποχής είναι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και ο πόλεμος που συνεχίζεται για περισσότερο από ένα χρόνο χωρίς προοπτική ειρήνης.
Μέσα σε τέτοιες συνθήκες, είναι μάταιο η Αριστερά να αναζητεί επικοινωνιακά σφάλματα πίσω από την κατάρρευσή της. Είναι καιρός να αναζητήσει τα πραγματικά αίτια που σπρώχνουν τις κοινωνίες σε υποστήριξη των πιο αντιδραστικών στοιχείων και την επιτυχία τους στις εκλογές. Αν δεν μπορέσει η Αριστερά να αλλάξει την πολιτική ατζέντα και να δώσει προοπτική για πραγματική αλλαγή στη ζωή των ανθρώπων, η ανθρωπότητα θα έχει να αντιμετωπίσει κρίσεις και πολέμους που δεν ξέρουμε πού μπορεί να οδηγήσουν. Το φασιστικό φάντασμα και η ακροδεξιά καραδοκούν για να δώσουν τις δικές τους εφιαλτικές λύσεις.
Αριστερή Πτέρυγα
24 Μαΐου 2023