Εδώ και τρεις περίπου δεκαετίες, οπόταν η Κύπρος δέχτηκε τους πρώτους οικονομικούς μετανάστες, αρχίζοντας κυρίως με οικιακές εργάτριες, οι οποίες και παραμένουν η μεγάλη πλειονότητα, το μεταναστευτικό μοντέλο που επιβλήθηκε ήταν άκρως δουλεμπορικό. Η ούτω καλούμενη "ολοκληρωμένη μεταναστευτική πολιτική" της κυβέρνησης Αναστασιάδη, όχι μόνο δεν βελτίωσε το μοντέλο, αλλά και το διαπότισε παραπέρα με τη ρατσιστική της πολιτική έναντι του προσφυγικού ζητήματος, εμπλέκοντας "βολικά" τα δύο ζητήματα και καλλιεργώντας μια "κανονικοποίηση" ρατσισμού, μισαλλοδοξίας και ξενοφοβίας απέναντι και στους οικονομικούς μετανάστες και στους πρόσφυγες/αιτητές ασύλου.

Το θέμα είναι τεράστιο και το Καφενείο της Πέμπτης έχει ήδη συζητήσει πολλές πτυχές του. Την Πέμπτη 13 Ιανουαρίου επανέρχεται με την Ανθούλα Παπαδοπούλου, μαχόμενη ακτιβίστρια της ΚΙΣΑ (Κίνηση για Ισότητα, Στήριξη, Αντιρατσισμό) από την ίδρυσή της το 1998, η οποία θα αναλύσει το μεταναστευτικό μοντέλο της Κύπρου με το οποίο νομιμοποιούνται και κανονικοποιούνται οι περιορισμοί και παραβιάσεις των πιο βασικών ανθρώπινων και εργασιακών δικαιωμάτων των μεταναστριών και μεταναστών.

Το «πόθεν έσχες» στην Κύπρο έχει μια αμαρτωλή προϊστορία. Θεωρητικά, θεσμοθετήθηκε το 2004 ως μέρος της διαδικασίας εισδοχής της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά ποτέ δεν δούλεψε στην πράξη, με συνέπεια την άνθιση της διαφθοράς και της διαπλοκής – γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα την κατάταξη της Κύπρου μεταξύ των πλέον «διεφθαρμένων» κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το «πόθεν έσχες» είναι ένα δοκιμασμένο λογιστικό εργαλείο εντοπισμού αδήλωτων εισοδημάτων, που προέρχονται από παράνομες πράξεις, όπως ο χρηματισμός, η φοροδιαφυγή κλπ. Στην Κύπρο είναι διάχυτη η εντύπωση ότι το «πόθεν έσχες» δεν έχει δουλέψει γιατί σκοπίμως δεν σχεδιάστηκε σωστά, με συνέπεια να μην μπορεί να ανταποκριθεί στην αποστολή του.

Ο Χρήστος Παναγιωτίδης, εγκεκριμένος λογιστής, θα μας ξεναγήσει στο θέμα του «πόθεν έσχες», επεξηγώντας το γιατί το σύστημα δεν δούλεψε στην Κύπρο και γιατί θα συνεχίσει να μην δουλεύει, όσο εκείνοι που ελέγχουν την εξουσία αρνούνται - παρά τις περί του αντιθέτου πομπώδεις διακηρύξεις τους - να επιδιορθώσουν το εργαλείο, ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στην αποστολή του. Το έργο της επιδιόρθωσης του εργαλείου είναι πολύ εύκολο, γρήγορο και απλό, αρκεί να υπάρχει η αναγκαία πολιτική βούληση για να φτιαχτεί. Δυστυχώς, αυτή η βούληση φαίνεται ότι δεν υπάρχει.

Το 1859, στην κοιτίδα του ανερχόμενου καπιταλισμού, τη Βικτωριανή Αγγλία, ο Κάρολος Δαρβίνος προτείνει ένα μηχανισμό για τη βιολογική εξέλιξη των οργανισμών. Η πρότασή του δεν απασχόλησε μόνο την επιστημονική κοινότητα των Βιολόγων και των φυσιοδιφών, αλλά συνάμα τράβηξε την προσοχή Θεολόγων, Οικονομολόγων, Φιλοσόφων και Κοινωνιολόγων. Συγχρόνως, γέννησε και έναν κακόφημο πολιτικοκοινωνικό όρο: τον κοινωνικό δαρβινισμό. Ο Καθηγητής Γιάννης Μανέτας στην εισήγησή του θέτει, αναλύει και συζητά τα εξής ερωτήματα, όπως ο ίδιος τα διατυπώνει:

• Τι λέει η δαρβινική θεωρία, τι ο κοινωνικός δαρβινισμός, και ποια η μεταξύ τους σχέση;

• Μπορούμε να ερμηνεύσουμε με δαρβινικούς όρους την ανθρώπινη συμπεριφορά και την κοινωνική εξέλιξη;

• Γιατί άραγε υπήρξαν θαυμαστές του Δαρβίνου τόσο ετερόκλιτα άτομα, όπως ο ένθερμος οπαδός της ασυδοσίας των αγορών Herbert Spencer, ο συγγραφέας του Κομμουνιστικού Μανιφέστου Karl Marx, ο αναρχικός ακτιβιστής Piotr Kropotkin και ο ημιπαράφρων δικτάτορας Αδόλφος Χίτλερ;

• Τι θα έλεγε ο ίδιος ο Δαρβίνος για τις πολιτικές προεκτάσεις της θεωρίας του;

• Είναι σήμερα παρών ο κοινωνικός δαρβινισμός, 75 χρόνια μετά την κατάρρευση του ναζισμού, του καθεστώτος δηλαδή που επισήμως τον εφάρμοσε όσο οποιοδήποτε άλλο;

• Υπήρχε ως έννοια πριν από τον Δαρβίνο, και αν ναι από πότε;

• Αν, όπως θα ισχυριστεί, ο κοινωνικός δαρβινισμός είναι συνομήλικος της ανισότητας και της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, πόσο παλιά είναι η κοινωνική ανισότητα; Υπήρχε μήπως ανέκαθεν, ως απορρέουσα από μία αποκλειστικά ιδιοτελή ανθρώπινη φύση; Ή, αντίθετα, όπως και πάλι θα ισχυριστεί, οι ανισωτικές κοινωνίες προήλθαν από παλαιότερες εξισωτικές;

• Και αν ναι, πόθεν, πότε και πώς από την ισότητα προέκυψε η ανισότητα;

Το Καφενείο της Πέμπτης στις 10 Φεβρουαρίου αφιερώνεται στο πολιτικό τραγούδι, στων τραγουδιών τις λεύτερες στροφές, που εκφράζουν και εμπνέουν τους λαούς σε γλώσσες πολλές, αλλά με τους καταπιεσμένους και τους εξεγερμένους να τις τραγουδούν με μία γλώσσα: την απαίτηση για ελευθερία και κοινωνική δικαιοσύνη.

Ο Γιώργος Καλογήρου που θα παρουσιάσει το θέμα αυτό, γράφει σχετικά: "Ο άνθρωπος από δημιουργίας του είναι ειρηνοποιός και αγαπά αδιακρίτως. Ως εκ τούτου, οποιαδήποτε στιγμή στην ιστορία του, αυτή του η φύση καταπατήθηκε από εξωγενείς παράγοντες η ενστικτώδης μεν αλλά και συνειδητοποιημένη αντίδρασή του ήταν και είναι να αντιστέκεται. Εντός αυτής της αντίστασης δεν μπορούσε να μην τραγουδήσει. Την Πέμπτη θα θίξουμε όσο μπορούμε τα τραγούδια που γεννήθηκαν από την αντίσταση των λαών σε Ελλάδα, Κύπρο και παγκοσμίως ενάντια στην προσπάθεια συγκεκριμένων πολιτικοκοινωνικών πρακτικών που στόχο είχαν την καταδυνάστευσή τους. Το τραγούδι αυτό είναι εκείνο που έμεινε στην ιστορία ζωντανό για πάντα και χαρακτηρίστηκε ως «πολιτικό» ή «τραγούδι διαμαρτυρίας»."

Η πολιτιστική κληρονομιά της Κύπρου ήταν από τα πρώτα θύματα των διακοινοτικών συγκρούσεων και ιδιαίτερα της Τουρκικής Εισβολής του 1974. Μέσα στο παραλήρημα εθνικισμού που επικράτησε και στις δυο κοινότητες, η καταστροφή της κληρονομιάς «του άλλου» οδήγησε σε καταστροφές, είτε από βανδαλισμούς είτε από αδιαφορία.

Η σύσταση της Δικοινοτικής Τεχνικής Επιτροπής Πολιτιστικής Κληρονομιάς υπήρξε ένα ορόσημο που άλλαξε τα δεδομένα και οδήγησε σε αλλαγή της σκέψης σε σχέση με την πολιτιστική κληρονομιά. Η Τεχνική Επιτροπή μπόρεσε να δει και να δώσει στην κοινωνία το γεγονός ότι η πολιτιστική κληρονομιά στην Κύπρο είναι κοινή, τόσο για τους Ελληνοκύπριους όσο και για τους Τουρκοκύπριους, αλλά και τις άλλες κοινότητες του νησιού.

Αυτή την αλλαγή στην προσέγγιση και τα αποτελέσματά της θα παρουσιάσουν στο Καφενείο της Πέμπτης ο Τάκης Χατζηδημητρίου και η Άννα Μαραγκού, δυο άνθρωποι που αφιερώθηκαν στη φροντίδα της πολιτιστικής κληρονομιάς όσο κανένας άλλος.

Όπως είπε ο Τάκης Χατζηδημητρίου "Στόχος της Τεχνικής Επιτροπής μέσα στις συνθήκες που περνούμε είναι να περισώσουμε ό,τι περισώζεται και από την αλληλοσύνδεση των μνημείων να τονίζεται η ενότητα του τόπου. Το κάθε μνημείο με τη δική του ιστορία και όλα μαζί να εκφράζουν την αληθινή και συνολική Ιστορία της Κύπρου. Το έργο που επιτελέστηκε συνδέεται με τους προηγούμενους αιώνες, αφορά το παρόν και προσβλέπει στους μέλλοντες αιώνες". Μαζί τους θα συζητήσουμε επίσης για το νομοσχέδιο για υφυπουργείο Πολιτισμού που προωθεί η κυβέρνηση και που ουσιαστικά θα χωρίσει τις αρχαιότητες σε "νότιες" και "βόρειες".

Οι πρόσφατες αυξήσεις στις ταρίφες στο λιμάνι Λεμεσού μέχρι και 96% που επέβαλαν οι ιδιώτες πάροχοι είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου της ιδιωτικοποίησης του λιμανιού Λεμεσού, που ονομάστηκε από τους κυβερνώντες για χάρη εξωραϊσμού "εμπορικοποίηση". Δίδυμη κορυφή και η προκλητική πρόταση Αβέρωφ να απορροφήσει το κράτος - δηλαδή να πληρώσει ο κυπριακός λαός - ακόμα και το σύνολο αυτών των αυξήσεων. Είναι ο ίδιος που το 2016 αποκάλεσε την ιδιωτικοποίηση του λιμανιού που μεθόδευσε, επέβαλε παρά τις αντιδράσεις και συνομολόγησε η κυβέρνηση Αναστασιάδη, ως "απίστευτη επιτυχία" και "αναφορά ανά το παγκόσμιο". Τα συμβόλαια ιδιωτικοποίησης πλήττουν κατάφωρα το δημόσιο συμφέρον, αφήνοντας πλήρως ανεξέλεκτες τις παρόχους εταιρείες, όπως καταγγέλετο από τις δυνάμεις που αντιδρούσαν και όπως καταδείχτηκε στην πράξη από σειρά αρνητικών εξελίξεων. Τις προβληματικές ρήτρες διαπίστωσε και πρόσφατα (25/1/2022) η Επιτροπή Εμπορίου της Βουλής, ενώ, εδώ και τέσσερα σχεδόν χρόνια, σχετική Έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας βρίσκεται στα χέρια της Γενικής Εισαγγελίας, η οποία όμως μέχρι σήμερα τίποτα δεν έχει πράξει.

Τη σκανδαλώδη ιστορία της ιδιωτικοποίησης του λιμανιού της Λεμεσού ξεδιπλώνουν στο Καφενείο της Πέμπτης στις 17 Φεβρουαρίου οι Γλαύκος Κωνσταντίνου, Χρίστος Έρδας και Πάνος Παρράς.

Η κρίση στην Ουκρανία φέρνει την προοπτική ενός παγκόσμιου πολέμου στη σφαίρα της άμεσης πραγματικότητας. Η παγκόσμια αριστερά βρίσκεται για άλλη μια φορά απροετοίμαστη να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα γεγονότα. Αποσπασματικά προγράμματα στην κάθε χώρα ξεχωριστά δεν είναι πια ικανά να δώσουν προοπτικές και την ελπίδα για ν’ αποφύγουμε τη βαρβαρότητα του πολέμου.

Ποια είναι όμως η αιτία του κινδύνου διολίσθησης σ’ ένα παγκόσμιο μακελειό; Είναι τυχαία η διάβρωση της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλες σχεδόν τις χώρες του κόσμου; Μπορούμε να ελπίζουμε σε επικράτηση πιο συνετών καθεστώτων από αυτά του Πούτιν ή του Τραμπ (και όπως είναι πια φανερό και του Μπάιντεν), του Ερντογάν ή του Μπολσονάρο, του Αναστασιάδη ή του Νετανιάχου;

Ο Θέμος Δημητρίου προσπαθεί να εντοπίσει τα αίτια αυτών των φαινομένων και να αναλύσει τις επιλογές που έχει μπροστά-της η παγκόσμια Αριστερά.

Η 8η του Μάρτη θεσμοθετήθηκε ως η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, ως φόρος τιμής στις δύο ιστορικές απεργίες των ΗΠΑ (του 1857 και 1909) και ταξικής αλληλεγγύης στις εργαζόμενες γυναίκες όλου του κόσμου. Για το Γυναικείο Κίνημα ως ταξική πάλη έχουμε αφιερώσει δύο Καφενεία της Πέμπτης, ένα το 2019 και ένα το 2021. Φέτος, το Καφενείο της Πέμπτης τιμά την Ημέρα αυτή με τις αφηγήσεις της Αννούς Μωϋσέως και της Λούλας Ττίγκη, αφηγήσεις που πάνε πίσω στο χρόνο και στους αγώνες των απλών, των καθημερινών γυναικών του τόπου μας.

Στo Καφενείο της Πέμπτης, 10 του Μάρτη 2022, ο διασώστης προσφύγων Ιάσονας Αποστολόπουλος θα μιλήσει για το διαρκές έγκλημα της επαναπροώθησης προσφύγων και τη βαρβαρότητα μεταχείρισής τους, απέναντι στην οποία παλεύει η αλληλεγγύη των διασωστών. Θα μιλήσει για τις ζωές που σώζονται και τις ζωές που χάνονται. Μέσα από την εμπειρία του από τη δική του επτάχρονη δράση στο Αιγαίο και την κεντρική Μεσόγειο, θα μιλήσει και για το δύσκολο έργο των σωστικών σκαφών, τις παρενοχλήσεις που δέχονται, τις κατασχέσεις τους, την κατασυκοφάντηση των διασωστών και την προσπάθεια διασυρμού τους από ένοχες κυβερνήσεις.

Η εκμετάλλευση του κυπριακού αερίου ήταν εξ’ αρχής αμφίβολη λόγω του μεγάλου κόστους εξόρυξης. Η ύπαρξη φτηνού Ρωσικού φυσικού αερίου και η στροφή της ανθρωπότητας προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έκαμνε τέτοια εκμετάλλευση οικονομικά προβληματική. Ευφάνταστες προτάσεις όπως ο EastMed δεν ήταν τίποτε άλλο από απατηλά προγράμματα που φυσιολογικά αποδείχτηκαν μη-βιώσιμα.

Με την αφαίρεση της εύκολης προμήθειας Ρωσικού αερίου φαίνεται να αναβιώνουν και οι ελπίδες των προαγωγών τέτοιων προγραμμάτων και να προωθείται η επανεκτίμηση των οικονομικών παραμέτρων της εξόρυξης κυπριακού αερίου.

Ποιες είναι οι πραγματικές δυνατότητες μιας τέτοιας αναβίωσης; Ο Χαράλαμπος Έλληνας θα αναφερτεί στο παγκόσμιο ενεργειακό σκηνικό και θα δώσει τις δικές-του εκτιμήσεις για το ζήτημα.

Οι σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η κάκιστη μεταχείριση των κρατουμένων, οι μαζικές τιμωρίες, οι απαράδεκτες συνθήκες διαβίωσης, οι απάνθρωπες συνθήκες υγιεινής οι οποίες αποτελούσαν προσβολή για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, μαζί με τον υπερπληθυσμό, είχαν οδηγήσει στην εξαθλίωση των ανθρώπων και την κατάρρευση του τότε σωφρονιστικού συστήματος του οποίου χαρακτηριστικά όπως καταγράφονται και στις Εκθέσεις της Επιτρόπου Διοικήσεως και της Επιτροπής Πρόληψης των Βασανιστηρίων του ΣτΕ, ήταν η αυθαιρεσία, τα σκάνδαλα διαφθοράς, η σωματική και ψυχική τιμωρία, η αυξημένη ενδοτμηματική βία και οι αυτοτραυματισμοί σε καθημερινή βάση, και οι συχνές απόπειρες αυτοκτονίας, με τις θλιβερές συνέπειες που στοίχισαν ζωές ανθρώπων.

Τα τελευταία χρόνια, η Άννα Αριστοτέλους αγωνίστηκε να αλλάξει αυτή την κατάσταση. Αυτές τις προσπάθειες, τα αποτελέσματά τους και τα δικά της οράματα για το μέλλον των Φυλακών θα παρουσιάσει στο Καφενείο της Πέμπτης η ίδια.

Το πρώτο θύμα του πολέμου είναι η αλήθεια, όπως λέει η γνωστή ρήση. Η εισβολή στην Ουκρανία δεν αποτελεί εξαίρεση. Έχουμε γίνει μάρτυρες στην πιο κατάφωρη επιχείρηση παραπληροφόρησης και παραπλάνησης, έχουμε δει την καταρράκωση κάθε έννοιας ορθολογιστικής αντιμετώπισης των γεγονότων και βλέπουμε μια τις αξίες της ελεύθερης έκφρασης να λοιδορούνται για το χατίρι της συντριβής του ‘δικτάτορα Πούτιν’. Κάθε προσπάθεια σοβαρής ανάλυσης που επεκτείνεται και στις ευθύνες της Δύσης, στιγματίζεται σαν υποστήριξη στον Πούτιν και άρνηση του «Δυτικού Πολιτισμού».

Κάθε σοβαρή συζήτηση για την Ουκρανία δεν μπορεί παρά να αρχίζει με την καταδίκη της εισβολής. Ωστόσο, πίσω από την εισβολή του Πούτιν, υπάρχει μια βαθύτερη πραγματικότητα που πρέπει να αναλυθεί ψύχραιμα και χωρίς παρωπίδες αν θέλουμε να καταλάβουμε τη σημασία της εισβολής και να αναζητήσουμε τρόπους για τον τερματισμό αυτού του πολέμου και την πρόληψη των επόμενων.

Ο Λέαντρος Φίσιερ δίνει τη δική-του ανάλυση για τις πραγματικότητες της Ρωσικής εισβολής και τις επιπτώσεις-της στην παγκόσμια πολιτική και οικονομική σκηνή.

Σε ένα κόσμο που αγωνίζεται να εξισορροπήσει, με κοινωνίες που προσπαθούν να σφυρηλατήσουν ή να αναθεωρήσουν την ταυτότητα τους, οι γλώσσες, το ποικιλόμορφο πλήθος των γλωσσών είναι βαρίδι, κατάρα ή πλούτος; Οι επεκτατικές γλώσσες και αυτές που αργοπεθαίνουν σε μια ζούγκλα μια έρημο ή ένα γκέτο, αποτελούν αντανάκλαση της ανισότητας και βιαιότητας του κόσμου;

Ποιες είναι οι βασικές πολιτικές διαχείρισης των γλωσσικών ζητημάτων; Πλουραλισμός και ανεκτικότητα αλλά και απροκάλυπτη ή ύπουλη «ομογενοποίηση» και «γλωσσοκτονία»;

Ένα κόσμος που συνταράσσεται από εντάσεις και ακροβατεί εις αναζήτηση της χαμένης ασφάλειας και Ειρήνης θα καταφέρει να οδηγηθεί στην αρμονική συμβίωση του πολύχρωμου Ουράνιου Τόξου;

Ο Κώστας Λεοντίου μας παρουσιάζει την δική του προσέγγιση στο πολύπλοκο θέμα της γλωσσικής πολιτικής και διαχείρισης.

Η επέτειος της δολοφονίας των Μισιαούλη και Καβάζογλου από την ΤΜΤ αποτελεί την κορυφαία θυσία της διαχρονικής προσήλωσης του ΑΚΕΛ στην προσπάθεια κοινής δράσης Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, κόντρα στην επικρατούσα εθνοκεντρική προσέγγιση στην πλειοψηφία του πληθυσμού της Κύπρου και στις δυο κοινότητες.

Αυτή η διεθνιστική προσέγγιση στις σχέσεις των δυο κοινοτήτων δεν ήταν πάντα εύκολη. Η υποστήριξη της Ένωσης από το ΑΚΕΛ, οι διακοινοτικές συγκρούσεις 1963-1974, το σχέδιο Ανάν και η συμπόρευση με τα «κόμματα του Κέντρου» αποτελούν αμφιλεγόμενες στιγμές για τη στάση του κόμματος σε σχέση με την αντιμετώπιση των Τουρκοκυπρίων.

Ωστόσο δεν υπάρχει αμφιβολία πως τόσο το ΑΚΕΛ όσο και η αριστερά γενικότερα πρόσβλεπαν πάντοτε στην συνεργασία των δυο κοινοτήτων, τόσο για τη λύση του Κυπριακού όσο και για τους εργατικούς και κοινωνικούς αγώνες του λαού. Ήταν η πιο συνεπής πολιτική δύναμη στον τόπο που αντιστάθηκε στον εθνικισμό και μπόρεσε να διατηρήσει επαφή με τις πολιτικές δυνάμεις της Αριστεράς στην Τουρκοκυπριακή κοινότητα.

Τη δική-του αναφορά στην προσέγγιση του ΑΚΕΛ απέναντι στους Τουρκοκύπριους και τις προοπτικές για τη συνεργασία των δυο κοινοτήτων θα μας δώσει ο τέως Γενικός Γραμματέας του κόμματος Άντρος Κυπριανού.

Η ανάπλαση της Λεωφόρου Μακαρίου και η προβληματική προσβασιμότητα του χώρου για άτομα με ειδικές ανάγκες φέρνει ξανά στην επιφάνεια την ανάγκη για εφαρμογή της Διεθνούς Σύμβασης για τα δικαιώματά τους.

Η Σύμβαση αποτελεί το διεθνές θεσμικό εργαλείο, που αν αξιοποιηθεί στην πράξη από τα συμβαλλόμενα κράτη, θα επιτευχθεί αφενός, η αφαίρεση όλων των εμποδίων (φυσικών, τεχνητών, νομικών, κοινωνικών) και αφετέρου, η ουσιαστική και αποτελεσματική ενσωμάτωση των συμπολιτών μας με αναπηρίες σε όλες τις πτυχές της κοινωνικής δραστηριότητας.

Αναγνωρίζει, προάγει, κατοχυρώνει και προστατεύει τα δικαιώματα των Πολιτών με αναπηρίες, αλλά κατά την ίδια ώρα θέτει υποχρεώσεις στα κράτη τα οποία και δεσμεύει σχετικά με τη προαγωγή και προστασία των δικαιωμάτων αυτών. Παρά τις διάφορες επίσημες πράξεις και δεσμεύσεις, υπάρχει μια αυξανόμενη ανησυχία αναφορικά με τις παραβιάσεις που παρατηρούνται, καθώς τα άτομα με αναπηρίες συνεχίζουν εν έτει 2022 να αντιμετωπίζουν εμπόδια ως προς τη συμμετοχή τους ως ίσα μέλη της κοινωνίας.

Η πλειονότητα των ατόμων με αναπηρίες στην Κύπρο ζει σε συνθήκες φτώχειας, κοινωνικού αποκλεισμού και εξαθλίωσης: Είναι επιτακτική ανάγκη όπως αντιμετωπιστεί άμεσα ο αρνητικός αντίκτυπος της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού στα άτομα με αναπηρίες και γενικότερα σε κάθε άνθρωπο. Μια πρακτική, που θα συμβάλει ουσιαστικά και στην πράξη στην καταπολέμηση ή/και εξάλειψη αυτού του φαινομένου, είναι η ενεργός συνεισφορά των ατόμων με αναπηρίες στη γενική ευημερία και ποικιλομορφία των κοινοτήτων κάθε χώρας, σε συνδυασμό με τη διασφάλιση πλήρους προαγωγής της απόλαυσης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καθώς και της πλήρους και ανεμπόδιστης συμμετοχής τους στα κοινά.

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και οι κυρώσεις που επέβαλαν οι χώρες της Δύσης στην Ρωσία θα έχουν εξαιρετικά σημαντικές επιπτώσεις στην παγκόσμια πολιτική και οικονομική κατάσταση. Ήδη βλέπουμε την επικράτηση μιας πόλωσης όπου είναι σχεδόν αδύνατο να υπάρξει σοβαρή συζήτηση, όπου η παρουσίαση των γεγονότων έχει γίνει όπλο του πολέμου, όπου οποιαδήποτε προσπάθεια ανάλυσης των γεγονότων και των αιτίων-τους προπηλακίζεται σαν συγκάλυψη των εγκλημάτων του Πούτιν.

Ωστόσο, αν δεν προσπαθήσουμε να δούμε την πραγματικότητα όπως έχει, αν δεν ψηλαφίσουμε τη δυναμική που οδήγησε στον πόλεμο, αν δεν μετρήσουμε τις επιπτώσεις-του, είμαστε καταδικασμένοι να ζούμε ξανά και ξανά τον εφιάλτη του πολέμου που ο σημερινός κόσμος φαίνεται να εκτρέφει.

Ο Σταύρος Τομπάζος δίνει τη δική-του οπτική για τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις πολιτικές και οικονομικές επιπτώσεις-του.

Η φετινή πρωτομαγιά βρίσκει το εργατικό κίνημα μπροστά σε μια δύσκολη συγκυρία. Η παγκόσμια οικονομική κρίση που επιδεινώθηκε από την πανδημία του COVID-19 βαθαίνει ακόμα περισσότερο από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Με την ακρίβεια ανεβαίνει στα ύψη και να απειλεί το βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων, οι εργατικές διεκδικήσεις γίνονται ολοένα και πιο δύσκολο να κερδηθούν.

Για την εργατική πρωτομαγιά και τις σημερινές διεκδικήσεις του εργατικού κινήματος στην Κύπρο και διεθνώς θα μιλήσει στο Καφενείο της Πέμπτης ο συνδικαλιστής της ΠΕΟ Χρήστος Τομπάζος.

Τι μας λέει το αποτέλεσμα των τελευταίων γαλλικών προεδρικών εκλογών και ποιά μαθήματα μπορεί η Αριστερά στην Κύπρο να αντλήσει από αυτό; Είναι το αποτέλεσμα θρίαμβος του νεοφιλελεύθερου Μακρόν ή της ακροδεξιάς Λεπέν; Πώς τα πήγε η Αριστερά του Ζαν Λυκ Μελανσόν που για 200.000 ψήφους δεν προκρίθηκε στο 2ο γύρο; Ποιό ρόλο έπαιξαν τα κοινωνικά κινήματα, το ζήτημα της οικολογίας, αλλά και του ρατσισμού στη διαμόρφωση της πολιτικής πόλωσης στη Γαλλία;

Το Καφενείο της Πέμπτης θα ασχοληθεί με όλα αυτά τα ερωτήματα και άλλα με τον Στάθη Κουβελάκη, ανεξάρτητο ερευνητή, πρώην καθηγητή Ευρωπαϊκών Σπουδών στο King's College του Λονδίνου, και πρώην μέλος της ΚΕ Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ που ζει και εργάζεται για χρόνια στο Παρίσι.

Η αποκάλυψη του σκανδάλου NOVARTIS έδειξε την έκταση και το βάθος της διαπλοκής και της διαφθοράς στην ελληνική κοινωνία. Η ανάμιξη σημαντικών προσωπικοτήτων του πολιτικού κόσμου, του συστήματος της δικαιοσύνης, οικονομικών παραγόντων δημοσιογράφων σόκαρε τον ελληνικό λαό και οδήγησε σε διαδικασίες που αναμενόταν να καταλήξουν σε τιμωρία των ενόχων.

Ωστόσο, την αλλαγή κυβέρνησης και την άνοδο του Κυριάκου Μητσοτάκη στην εξουσία ακολούθησε μια απίστευτη πορεία συγκάλυψης, αλλά και δίωξης όσων συμμετείχαν στην προσπάθεια αποκάλυψης του σκανδάλου.

Το πρόβλημα δεν περιορίζεται στην Ελλάδα και η διαπλοκή έχει Ευρωπαϊκές και παγκόσμιες διαστάσεις, καθώς η Ελλάδα, σαν χώρα αναφοράς, αποτελεί σημαντική χώρα για τον καθορισμό της τιμής των φαρμάκων, με επιπτώσεις δισεκατομμυρίων για τα κέρδη των φαρμακευτικών εταιριών.

Ο Κώστας Βαξεβάνης, δημοσιογράφος και εκδότης της εφημερίδας Documento, ήταν ο άνθρωπος που έπαιξε καθοριστικό ρόλο για την αποκάλυψη του σκανδάλου. Αυτή την Πέμπτη, θα περιγράψει στο Καφενείο την επαφή-του και τις εμπειρίες-του με τον σκοτεινό κόσμο της διαπλοκής και της διαφθοράς και την έκταση της χειραγώγησης του τύπου στην Ελλάδα και αλλού.

Η δολοφονία της Σιρίν Αμπού Άκλεχ από τον Ισραηλινό στρατό προκάλεσε έντονες αντιδράσεις, τόσο μέσα στο Ισραήλ όσο και διεθνώς. Η βιαιότητα της επίθεσης των Ισραηλινών στρατιωτών στην κηδεία της Σιρίν επιβεβαίωσε για μια ακόμα φορά πόσο αδίστακτες είναι οι Ισραηλινές αρχές στην καταστολή κάθε εκδήλωσης των Παλαιστινίων για τα δίκαιά-τους.

Η Έλλη Μόζορα θα μιλήσει στο Καφενείο της Πέμπτης για το πλαίσιο μέσα στο οποίο δολοφονήθηκε η Σιρίν και τις επιπτώσεις της δολοφονίας-της. Θα αναφερτεί επίσης στις σημερινές συνθήκες που επικρατούν στην Παλαιστίνη και την προσπάθεια του Ισραήλ να καταπνίξει κάθε πληροφόρηση για τις πραγματικότητες που επικρατούν στη χώρα.

Το Μουσικό Σχολείο στην Κύπρο, με ιστορία από το 2006, δίνει τη δυνατότητα σε ταλαντούχους νέους που επιθυμούν να ακολουθήσουν την επαγγελματική κατεύθυνση της Μουσικής να προετοιμαστούν κατάλληλα, χωρίς όμως να υστερούν σε γενική παιδεία. Τα μουσικά σχολεία είναι ολοήμερα σχολεία, όπου, μετά το γενικό πρόγραμμα (πρωινή ζώνη) ακολουθεί το ειδικό πρόγραμμα (απογευματινή ζώνη), στελεχωμένο από ενεργούς καλλιτέχνες εκπαιδευτικούς.

Η πρώτη επίθεση ενάντια στους εκπαιδευτικούς αυτούς έγινε το 2013 όταν η κυβέρνηση Αναστασιάδη–Συναγερμού κατάργησε το καθεστώς της μισθωτής εργασίας και τους μετέτρεψε σε «αυτοεργοδοτούμενους». Για το επιβληθέν καθεστώς απασχόλησης με αγορά υπηρεσιών είχαμε συζητήσει πέρυσι, στις 17 Ιουνίου στο Καφενείο της Πέμπτης, μεσούσης της επ’ αόριστον απεργίας τους που ήδη βρισκόταν στην 5η εβδομάδα της. Η αγορά υπηρεσιών είναι μια σαφής ολίσθηση σε καθεστώς περιστασιακής εργασίας, το οποίο γενικότερα μεθοδεύουν οι κυβερνώντες καταργώντας δικαιώματα των εργαζομένων που κατακτήθηκαν με μακρόχρονους αγώνες.

Την Τρίτη, 17 Μαΐου 2022, και ενόσω βρίσκεται σε εξέλιξη διάλογος στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εργασίας μεταξύ των αρμοδίων τμημάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας και των συντεχνιών ΣΕΚ και ΠΕΟ που εκπροσωπούν τους εργαζομένους, σχετικά με την κατάργηση της αγοράς υπηρεσιών και την επαναφορά της μισθωτής εργασίας, η προκήρυξη του ΥΠΠΑΝ για πρόσληψη προσοντούχων εκπαιδευτικών στο πρόγραμμα Μουσικά Σχολεία, αφαιρεί τα ομαδικά μαθήματα χορωδίας και παραδοσιακής μουσικής από το πρόγραμμα και αποκλείει εκπαιδευτικούς με μέχρι και δεκαέξι χρόνια προϋπηρεσία στην απογευματινή ζώνη και με τεράστια προσφορά στην ευρύτερη πολιτιστική ανάπτυξη του τόπου.

Ο Ιάκος Δημητρίου και ο Κώστας Κώστα θα αναπτύξουν το καίριο αυτό ζήτημα και τις δυσοίωνες προεκτάσεις του αν δεν υπάρξει αποφασιστική αντίσταση.

Στις 18 Απριλίου ο Υπουργός Εσωτερικών παρουσίασε το «Σχέδιο Δράσης για την ανάπλαση και την αναζωογόνηση της εντός των τειχών Λευκωσίας», στην παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας. Συνιστώσες του Σχεδίου παρουσιάστηκαν αργότερα από τους Υπουργούς Εσωτερικών και Οικονομικών. Πρόκειται για ένα σχέδιο 40 εκ. ευρώ, με τα 25 εκ. να προέρχονται από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πέραν από προβληματικό σε σχέση με την κατανόηση του τι είναι αναζωογόνηση μιας πόλης, εκείνο που διέπει τον όλο σχεδιασμό είναι, με την κτιριακή ανάπλαση, ο εκτοπισμός των οικονομικά ασθενέστερων και η παράδοση της πόλης σε αγοραστές και επενδυτές για να την εκμεταλλευτούν με μέγιστο κέρδος. Αυτός είναι ο ορισμός του "εξευγενισμού" (gentrification), ενός όρου κοινωνικά και ιστορικά κακόφημου.

Το σχέδιο δεν είναι κεραυνός εν αιθρία. Όταν Κυβέρνηση και Αρχιεπισκοπή έκλεισαν τα σχολεία Φανερωμένης και εξεδίωξαν τους μαθητές τους - με μεταναστευτική βιογραφία οι περισσότεροι - εξαγγέλλοντας τη μετατροπή του κτηρίου σε Αρχιτεκτονική Σχολή, ήταν πέραν από σαφές ότι στόχος ήταν ακριβώς ο "εξευγενισμός".

Άλλωστε, ο κ. Νουρής δεν έχει κανένα ενδοιασμό να το παραδεκτεί. Απαντώντας τον περασμένο μήνα σε ερώτηση δημοσιογράφων, είπε για το Σχέδιο: "Θεωρώ πως είναι ένα πολύ καλό βήμα προς την απογκετοποίηση της Λευκωσίας και την επανένταξη ανθρώπων οι οποίοι επέλεξαν συνειδητά λόγω των προβλημάτων που υπήρχαν να αποστασιοποιηθούν από την παλιά πόλη, να επιστρέψουν, ενώ η ανάπλαση θα είναι ένα βήμα μπροστά και για την καλύτερη διαχείριση του μεταναστευτικού".

Στο Καφενείο της Πέμπτης 9 του Ιούνη, η Μερόπη Τσιμίλλη-Μιχαήλ παρουσιάζει το θέμα αυτό και τις ποικίλες πτυχές και προεκτάσεις του.

Με το ξεκαθάρισμα των υποψηφιοτήτων για τις προεδρικές εκλογές του 2023 ξανάρχεται στην επικαιρότητα το θέμα της σημασίας και του περιεχομένου του προγράμματος στην προεκλογική εκστρατεία. Κανένας από τους βασικούς υποψήφιους δεν έχει ακόμα δώσει τη δική-του εκδοχή για το πρόγραμμα. Η Αριστερή Πτέρυγα έχει επανειλημμένα αναφερθεί στην ανάγκη για ένα Πρόγραμμα της Αριστεράς που να μπορέσει να συναρπάσει τους ψηφοφόρους και να δώσει ελπίδες για τις δυνατότητες να ξεπεραστούν τα αδιέξοδα που αντιμετωπίζουμε τόσο στο Κυπριακό πρόβλημα όσο και στην καθημερινή απειλή στο βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων.

Τί πρέπει όμως να περιέχει ένα τέτοιο πρόγραμμα; Η Αριστερή Πτέρυγα έχει επεξεργαστεί την τελευταία περίοδο ένα τέτοιο πρόγραμμα, το οποίο θα παρουσιάσουν στελέχη της στο Καφενείο της Πέμπτης και θα το προτείνουν στη συζήτηση.

Το 2004 το ντοκιμαντέρ του Τόνι Αγκαστινιώτη «Φωνή Αίματος ΙΙ Αναζητώντας την Σελτέν» κατέγραψε τις εκκαθαρίσεις αμάχων Τουρκοκυπρίων από Ελληνοκύπριους εθνικιστές το 1974. Το βιβλίο καταπιάνεται με τα γεγονότα του εγκλήματος, μέσα και από προσωπικές μαρτυρίες επιζώντων. Αναφέρεται στο περιπετειώδες οδοιπορικό δημιουργίας του ντοκιμαντέρ, αλλά και στην αντιμετώπιση του δημιουργού του.

Η συζήτηση στο Καφενείο αυτής της Πέμπτης για τον Ακάμα, με ομιλητή τον Κυριάκο Τσιμίλλη, γίνεται σε μια σημαντική συγκυρία. Η Κυβέρνηση φαίνεται αποφασισμένη να υλοποιήσει συγκεκριμένες μεθοδεύσεις σε πλήρη αντίθεση με προενταξιακές δεσμεύσεις, ακόμα και με τους στόχους του Τοπικού Σχεδίου (κοινοτήτων) Ακάμα, όπως είχαν καθοριστεί από τον υπουργό Εσωτερικών. Αυτό αποτελεί τον ένα άξονα, με δεύτερο να αναφέρεται στη δημιουργία του λεγόμενου «Εθνικού Δασικού Πάρκου» με σαφή απεικόνιση τόσο της γεωγραφικής συρρίκνωσης της περιοχής προστασίας όσο και της υποβάθμιση του βαθμού προστασίας.

Η διαδρομή στον χρόνο μιας επίπονης κι επίμονης διεκδίκησης για την προστασία της Χερσονήσου του Ακάμα μετρά κιόλας 36 χρόνια. Οι κύριοι στόχοι ήταν από το ξεκίνημα πολύ σαφείς: Προστασία του μοναδικού περιβάλλοντος της περιοχής με κήρυξη ολόκληρης της Χερσονήσου σε Εθνικό Πάρκο διεθνών προδιαγραφών (IUCN) και επικέντρωση της ανάπτυξης μέσα στις κοινότητες ώστε οι κάτοικοί τους να είναι οι αποδέκτες μιας διαφορετικής ανάπτυξης, μιας ανάπτυξης για τη Φύση και τον ΄Ανθρωπο.

Αν εξαιρέσουμε το Κυπριακό, για τον Ακάμα έχουν γίνει δράσεις, έχουν γραφτεί κείμενα, έχουν γίνει κινητοποιήσεις πολύ περισσότερες από εκείνες για οποιοδήποτε άλλο θέμα στα 62 χρόνια της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι τεκμηριωμένες θέσεις των περιβαλλοντικών και άλλων φορέων ταξίδεψαν στον ευρωπαϊκό και τον πέραν αυτού χώρο, μέσα από αρθρογραφία, ανταποκρίσεις, συμμετοχή σε συνέδρια κι έφτασαν μέχρι τα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η παρουσίαση του Κυριάκου Τσιμίλλη θα επικεντρωθεί στα: Α. Σύντομη ιστορική διαδρομή - Το ξεκίνημα, οι στόχοι, οι αντιδράσεις, οι άξονες δράσης, η αποδοχή. Β. Πού βρισκόμαστε τώρα. Γ. Οι προοπτικές.