Τριώροφο στην Αυλή των Σχολείων Φανερωμένης

Το Δημοτικό Συμβούλιο Λευκωσίας έσπευσε στην τελευταία συνεδρίασή του, την Πέμπτη 13 Ιουνίου 2024, να συναινέσει στην απόφαση του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως να αδειοδοτήσει την ανέγερση τριώροφου κτιρίου στην αυλή του κτηρίου όπου στεγάζονταν τα Σχολεία Φανερωμένης. Οι δύο αυτές πράξεις έρχονται να προστεθούν σε μια σειρά αυθαιρεσιών όσον αφορά τις διαδικασίες, οι οποίες άρχισαν με την απόφαση τον Μάρτιο του 2021 για κλείσιμο των σχολείων και εκδίωξη των μαθητών του για σκοπούς μεταστέγασης του Τμήματος Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Κύπρου στα υφιστάμενα διατηρητέα κτήρια. Οι διαδικασίες αυτές παραπέμπουν και σε διασπάθιση δημόσιου χρήματος. Οι τεκμηριωμένες αντιδράσεις κοινωνικών φορέων και ατόμων, ουδόλως λήφθηκαν υπόψη σε αυτή την πορεία.

Στις 27 Νοεμβρίου 2023, μία ομάδα πολιτών είχε συνάντηση με τον Γενικό Ελεγκτή, στον οποίο παρουσίασε αναλυτικά τα πιο πάνω και υπέβαλε σχετικό υπόμνημα με τίτλο «Μεταστέγαση του Τμήματος Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Κύπρου στο χώρο των σχολείων Φανερωμένης». Μετά από τις τελευταίες εξελίξεις, δημοσιοποιούμε αυτό το υπόμνημα και, επίσης, το αποστέλλουμε σε όλους τους εμπλεκομένους (βλέπε χωριστό κείμενο). Σημειώνουμε ότι το υπόμνημα δεν καλύπτει όλες τις πτυχές (εκπαιδευτικές, κοινωνικές, πολεοδομικές, αισθητικές) αλλά μόνο ζητήματα διαδικασιών και διασπάθισης δημόσιου χρήματος, καθώς αυτά μόνο εμπίπτουν στις αρμοδιότητες του Γενικού Ελεγκτή.

Πιο κάτω παραθέτουμε περιληπτικά τα σημαντικότερα, ακολουθώντας τη σειρά με την οποία αναπτύσσονται στο υπόμνημα.

1. ΙΣΤΟΡΙΚΟ

• Τα σχολεία Φανερωμένης έκλεισαν από τη σχολική χρονιά 2021-2022. Εν τω μεταξύ έγιναν πολλά έξοδα στην πρώην Παιδαγωγική Ακαδημία για να στεγαστεί εκεί το Τμήμα Αρχιτεκτονικής, όπου όντως στεγάζεται μέχρι σήμερα.
• Το επιχείρημα για μεταστέγαση συνδέεται με το Σχέδιο Ανάπλασης της εντός των τειχών Λευκωσίας, για το οποίο υπογράφτηκε τον Απρίλιο 2021 Μνημόνιο Συναντίληψης. Ένα χρόνο αργότερα παρουσιάστηκε το Σχέδιο Ανάπλασης με προϋπολογισμό €40 εκατ., από τα οποία τα €25 εκατ. από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Ο προϋπολογισμός για την ανακαίνιση του κτιρίου Φανερωμένης ήταν €6 εκατ.
• Περί τον Ιανουάριο 2023 δόθηκαν σχέδια από την Αρχιεπισκοπή στο Τμήμα Αρχιτεκτονικής για ανέγερση τριώροφου στην αυλή του κτιρίου. Το Τμήμα εξέφρασε σοβαρότατες αντιρρήσεις, υπέβαλε γραπτές παρατηρήσεις αλλά και σχέδια στις Τεχνικές Υπηρεσίες Πανεπιστημίου και Αρχιεπισκοπής, τα οποία καθόλου δεν λήφθηκαν υπόψη. Δήλωσε δε ότι αν δεν  ικανοποιηθούν οι ανάγκες του, δεν θα μεταστεγαστεί και θα παραμείνει στο χώρο της Παιδαγωγικής Ακαδημίας.
• Το τότε Υπουργικό Συμβούλιο, στην τελευταία του συνεδρία (22/2/2023), ενέκρινε την αύξηση του κόστους του έργου στα περίπου €12 εκατ. (δηλαδή, €6 εκατ. επιπλέον).
• Στο τέλος Ιουλίου 2023 η Αρχιεπισκοπή κατέθεσε σχετική αίτηση ενώπιον του Τμήματος Πολεοδομίας για εξέταση και έγκριση.

2. Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΤΥΧΗ

2α. Η αρχική συμφωνία (22 Απριλίου 2021)

Οι όροι της συμφωνίας μίσθωσης του υφιστάμενου κτιρίου περιλάμβαναν 

• Μακροχρόνια μίσθωση για περίοδο 25 ετών με δικαίωμα τριών ανανεώσεων.
• Καθορισμό του ύψους του μισθίου στις €160 χιλ. ανά έτος.
• Καθορισμό του ύψους του μισθίου για την περίοδο της ανακαίνισης (ενώ δηλαδή δεν θα χρησιμοποιείτο) στις €80 χιλ. ανά έτος.
• Προκαταβολή €1,119,749 έναντι του μισθίου για 10 χρόνια.

2β. Από την ανακαίνιση στην οικοδόμηση νέου κτηρίου

Πουθενά δεν ανακοινώθηκε, ούτε στο Σχέδιο Αναζωογόνησης της Λευκωσίας ούτε αλλού, ότι θα κτιζόταν νέο κτήριο, παρά μόνο αναφέρονταν σε ανακαίνιση και μακροχρόνια μίσθωση του υφιστάμενου. Άρα, παραβιάστηκε το Μνημόνιο Συναντίληψης και τίθεται και το προφανές ερώτημα ποιος θα πληρώσει τα επιπλέον €6 εκατ.

2γ. Ετεροβαρής συμφωνία και ζήτημα ιδιοκτησιακού καθεστώτος

Για τις λεπτομέρειες στο θέμα αυτό παραπέμπουμε στο υπόμνημα, όπου τίθεται και το ερώτημα σε ποιον θα ανήκει το νέο κτήριο.

3. ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ

• Ενώ κατά την αρχική συμφωνία ο φορέας υλοποίησης της ανακαίνισης (τότε αναφερόταν μόνο η ανακαίνιση) θα ήταν το Πανεπιστήμιο Κύπρου (σχέδια και επίβλεψη), η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου στις 14/7/2022 ήταν πως φορέας υλοποίησης της ανακαίνισης θα ήταν η Αρχιεπισκοπή. Το Τμήμα Αρχιτεκτονικής έχει εκφράσει επανειλημμένα τη διαφωνία του, καθώς και τη διαφωνία του ως προς τη διαδικασία σχεδιασμού που ακολουθήθηκε και που ήταν απευθείας ανάθεση, αντί για ανοικτό αρχιτεκτονικό διαγωνισμό.
• Τα σχέδια δεν δημοσιοποιήθηκαν. Για πρώτη φορά οι πολίτες είδαν μία απεικόνιση, σε ανάρτηση στο facebook (16/06/2024 - βλ. εικόνα).

(Υπογράφει η Μερόπη Τσιμίλλη, εκ μέρους της ομάδας που υπέβαλε το υπόμνημα προς τον Γενικό Ελεγκτή) 

Κοινοποίηση : Υπουργό και Υπουργείο Εσωτερικών, Υφυπουργό Πολιτισμού, Πρόεδρο και Μέλη Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών, Πρόεδρο και Μέλη Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος, Πρόεδρο και Μέλη Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παρακολουθήσεως Σχεδίων Αναπτύξεως και Ελέγχου Δημόσιων Δαπανών, Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως, Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου (ΕΤΕΚ), Επίτροπο Περιβάλλοντος.