Ευρωεκλογες:

τα αποτελέσματα καταγράφουν την αστάθεια στην Κύπρο και την Ευρώπη

Η εκλογη του Νιαζι Κιζιλγιουρεκ στην Ευρωβουλη αποτέλεσε το κορυφαίο γεγονος που τράβηξε την προσοχη των ΜΜΕ και των μέσων κοινωνικης δικτύωσης.  Ηταν η κορύφωση μιας σύγκρουσης ανάμεσα στον εθνικισμο και τη στροφη προς μια διεθνιστικη προσέγγιση στο κυπριακο πρόβλημα.  Δεν είναι τυχαίο που χύθηκε τόσο εθνικιστικο δηλητήριο απο τη δεξια, τόσος ρατσισμος και αντιτουρκισμος απο ηγέτες και ηγετίσκους, απο σωβινιστες «διανοούμενους» και αγράμματους ελληνολάτρες.  Το ενθαρρυντικο γεγονος όμως παραμένει πως αυτη η ρητορικη δεν πέρασε.  Αντίθετα, απο τη μια οδήγησε σε κατακόρυφη πτώση των ποσοστων του Συναγερμου ενω απο την άλλη συσπείρωσε τα μέλη και τους οπαδους του Ακελ σε μια μάχη καθαρα πολιτικη, καθαρα τοποθετημένη υπερ της απόρριψης κάθε εθνικιστικης προκατάληψης και καθαρα προσανατολισμένη στον αγώνα για την επανένωση της Κύπρου στη βάση της ισότητας των κοινοτήτων.

Η εθνικιστικη στροφη του Αναστασιάδη, του Αβέρωφ και του Συναγερμου δεν μπόρεσαν να συγκρατήσουν τις απώλειες προς το Ελαμ.  Εχουν όμως δηλητηριάσει τις συνειδήσεις στον Συναγερμο που αρχίζει πια να παίζει το ρόλο προθαλάμου προς το ακροδεξιο κόμμα.  Δεν πρέπει ωστόσο να υποτιμήσουμε το γεγονος ότι σημαντικα παραδοσιακα στελέχη του κόμματος, όπως ο Αλέκος Μαρκίδης, η Καίτη Κληρίδη, ο Χρίστος Πουργουρίδης, ο Μιχάλης Σοφοκλέους και άλλοι διαχώρισαν τη θέση-τους απο αυτη την εθνικιστικη στάση στον ένα ή το άλλο βαθμο – ανεξάρτητα αν ψήφισαν ή όχι το κόμμα-τους.  Όπως δεν πρέπει να υποτιμήσουμε το γεγονος ότι πολλα μέλη ή οπαδοι του Δησυ και της ευρύτερης Δεξιας έκαμαν το αδιανόητο γι’ αυτους να ψηφίσουν τον Νιαζι στο ψηφοδέλτιο του Ακελ.

Το γεγονος ότι ο Δησυ ξεπέρασε το Ακελ σε ψήφους συγκαλύπτει ακόμα το μέγεθος της επιτυχίας του Ακελ.  Δεν πρέπει να ξεχνούμε πως μέχρι πολυ πρόσφατα οι δημοσκοπήσεις έδιναν στο Ακελ πολυ χαμηλα ποσοστα, με τη διαφορα απο τον Δησυ να βρίσκεται στις πέντε ως οκτω μονάδες.  Κανεις δεν φανταζόταν πως η διαφορα θα μειωνόταν στην μιάμισι μονάδα.  Ακόμα, η μείωση σημειώθηκε παράλληλα με την θεαματικη αύξηση των ποσοστων της Εδεκ που οι ψηφοφόροι-της συσπειρώθηκαν μπροστα στον κίνδυνο απώλειας της έδρας-της προς το Ελαμ.  Ένα κίνδυνο που ανάγκασε την ηγεσία της Εδεκ να μιλήσει για πρώτη φορα εδώ και χρόνια χαμηλώνοντας τους εθνικιστικους τόνους και στρεφόμενη ενάντια στην ακροδεξια με την οποία μέχρι πρόσφατα φλέρταρε και συνεργαζόταν ενάντια στην ομοσπονδιακη λύση.  Πολλοι απο αυτους τους ψηφοφόρους σε προηγούμενες εκλογες πιθανότατα ψήφιζαν Ακελ.

Η πρώτη θέση του Δησυ και η αύξηση των ποσοστων του Ελαμ δεν μπορει να αναγνωστει σαν νίκη της δεξιας ή του εθνικισμου.  Είναι μάλλον ένδειξη μιας αυξανόμενης πόλωσης και αστάθειας, με τα δυο κόμματα να χαράζουν μια επικίνδυνα εθνικιστικη και ρατσιστικη πορεία με φασιστικες προοπτικες ενώ απο την άλλη η κοινωνία να αντιστέκεται ακόμα και να προσφέρει ελπίδες για ανακοπη καταστροφικων εξελίξεων: για την ώρα, αυτές οι προοπτικες ανακοπης επικεντρώνονται στη συσπείρωση για τη λύση του Κυπριακου που, όσο κι αν ο Αναστασιάδης φροντίζει να τις σκοτώνει καθημερινα, η εκλογη του Νιαζι δημιουργει νέες συνθήκες ελπίδας κινητοποίησης και κοινης δράσης ελληνοκυπρίων και τουρκοκυπρίων.

Η άλλη αχτίδα ελπίδας είναι ο περιορισμος της επιτυχίας της ακροδεξιας στην Ευρώπη.  Η αστάθεια είναι και εκει εμφανης, στα αποτελέσματα των ευρωεκλογων.  Παρα την κατάρρευση των παραδοσιακων κομμάτων τόσο της δεξιας όσο και της σοσιαλδημοκρατίας (με μερικες εξαιρέσεις), η ακροδεξια δεν μπόρεσε να πετύχει τη σαρωτικη νίκη στην οποία πρόσβλεπε.  Η αποτυχία της αριστερας να κεφαλαιοποιήσει αυτή τη ρευστότητα πρέπει να οδηγήσει σε προβληματισμο για την πολιτικη και την πορεία-της – κύρια για την προβληματικη σύνδεσή-της με την κοινωνία και αυτους που υποφέρουν απο τη νεοφιλελεύθερη λαίλαπα που εξακολουθει ακόμα να αποτελει το ηγεμονικο αφήγημα και σήμερα, περισσότερο απο μια δεκαετία απο την κρίση που έδειξε ξεκάθαρα τη χρεωκοπία-της.  Η εξουθένωση και καταστροφη των πλατειων στρωμάτων των μεσαίων τάξεων οδηγει αναπόφευκτα σε πόλωση και η αριστερα οφείλει να βρει τον τρόπο να ανακόψει την άνοδο των ναζιστων και τη διολίσθηση στη φρίκη που οδήγησε η άνοδος του Χίτλερ τον περασμένο αιώνα.

Το μεγαλύτερο καμπανάκι για για την αριστερα αποτελει η καταρράκωση των ποσοστων του Σύριζα στην Ελλάδα.  Οι δυνατότητες της συντήρησης της ελπίδας των καταπιεσμένων μέσα απο την υποταγη στον νεοφιλελεύθερο καπιταλισμο και την παροχη υποσχέσεων για ψίχουλα φαίνεται να φτάνει στο τέλος-της.  Αν ο Σύριζα δεν μπορέσει να αλλάξει πορεία και να ξαναοδηγήσει τον αγανακτισμένο λαο της Ελλάδας όπως έκαμε το 2015, οι εκλογες του Ιούλη θα δώσουν την εξουσία σε μια Νέα Δημοκρατία πιο σκληρη και ανάλγητη απ’ όλες τις δεξιες κυβερνήσεις που γνωρίσαμε μετα την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα.

Θέμος Δημητρίου
4 Ιουνίου 2019