100 ΜΕΡΕΣ ΤΡΑΜΠ

Και πόσο γελοίες φαίνονται ήδη οι αμετροεπείς δηλώσεις του

του Σωτήρη Βλάχου

Τη μια μετά την άλλη έδινε τις συνεντεύξεις ο Ντόναλντ Τραμπ για τις 100 μέρες προεδρίας του, πριν τον ξαφνιάσει η ύφεση στο τέλος του πρώτου τριμήνου. 

Η προεδρία μου, δήλωνε, είναι «απολύτως προσανατολισμένης στη διατήρηση της εξουσίας και την αναδιαμόρφωση της διεθνούς τάξης».

Χαρακτήριζε τη νίκη του στις εκλογές του 2024 «μία από τις μεγαλύτερες στην ιστορία των ΗΠΑ».

«Δεν θεωρώ ότι έκανα comeback. Απλώς προχωρώ ασταμάτητα».

Η νέα θητεία θα είναι «πολύ ισχυρότερη από την πρώτη», καθώς δεν αγωνίζεται πια για προσωπική επιβίωση, αλλά για «τη σωτηρία της χώρας και της ανθρωπότητας».

«Η Αμερική διανύει μία από τις κρισιμότερες περιόδους της ιστορίας της» και ο ίδιος έχει αναλάβει την αποστολή να «την επαναφέρει στη σωστή πορεία».

Όλα ήταν τόσο απλά για τον μεγιστάνα της σκέψης.  Δύο κινήσεις χρειάζονταν για να ξεφύγει η Αμερική από το λούκι: μείωση των φόρων για τους πολίτες -όλους φυσικά- και δασμούς στα εισαγόμενα, φόρους δηλαδή στους ξένους, για να καλύψει τα χαμένα έσοδα από τους μειωμένους φόρους.

Η άνοδος του στην προεδρία θα σήμαινε το τέλος όλων των ζητημάτων που ταλανίζουν τον αμερικάνικο καπιταλισμό.  Για τα οποία δεν φταίει η παγκόσμια καπιταλιστική κρίση, αλλά το γεγονός ότι δεν υπήρξε πιο πριν ένας Τράμπ. Που υπήρξε δηλαδή αλλά δεν ήταν τόσο αποφασιστικός.

Να όμως που τίποτε μαγικό δεν έχει γίνει τις πρώτες εκτατό μέρες. Αντίθετα, είχαμε συρρίκνωση της αμερικάνικης οικονομίας κατά 0,3% (-0,3%) στο τέλος του πρώτου τριμήνου. Ήταν η πρώτη μείωση του αμερικανικού ΑΕΠ από το 2022. Πιο ξαφνική απ’ ότι μας έχουν μάθει οι στατιστικές τα τελευταία χρόνια, χειρότερη από τις περισσότερες προβλέψεις των οικονομολόγων και πολύ μακριά από τις προβλέψεις για ανάπτυξη της τάξης του 2,4%. 

Ο μάγος που στη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας δήλωνε σε όλους τους τόνους ότι η οικονομία είναι το αντικείμενο του, ότι θα τονώσει την ανάπτυξη και θα ανακόψει τον πληθωρισμό, και όλα σε χρόνο ρεκόρ, αποδεικνύεται, όπως θα αποδειχθούν όλοι, ένας φαφλατάς εντελώς αδύναμος μπροστά στις αδάμαστες δυνάμεις της καπιταλιστικής κρίσης. 

Μετά το ξαφνικό σοκ της ύφεσης, ο μάγος αλλάζει τη ρητορική του και ζητάει λίγο χρόνο ακόμη λόγω στρεβλώσεων των οποίων το βάθος δεν είχε αντιληφθεί.

Η Tesla ξεκίνησε αναζήτηση για να αντικαταστήσει τον Διευθύνοντα Σύμβουλο Έλον Μασκ, που κατάφερε να αποκτήσει πολύ αρνητική φήμη σε χρόνο ρεκόρ ως υπεύθυνος του Τμήματος Αποδοτικότητας της Κυβέρνησης, θέση που δημιούργησε ο Τράμπ για χάρη του. Και ο Τράμπ δήλωσε ταυτόχρονα ότι ο Μασκ έκανε πολύ καλή εργασία στη θέση που του ανάθεσε, αλλά μπορεί να θέλει «να επιστρέψει σπίτι στα αυτοκίνητά του».

«Σε εκδήλωση του Λευκού Οίκου στην οποία παρευρέθηκαν επιχειρηματίες και στελέχη επιχειρήσεων, ο Τράμπ υποσχέθηκε ενίσχυση της οικονομίας από επενδύσεις ύψους 8 τρις. δολ. που υποστηρίζει ότι θα αναστήσουν το μεγαλείο του αμερικανικού μεταποιητικού τομέα».

Παραμένει, ωστόσο, άγνωστο που θα βρεθούν αυτά τα χρήματα. Όλη η προεκλογική του καμπάνια στήθηκε πάνω στην υπόσχεση ότι θα μειωθούν οι φόροι. Κι ότι λεφτά θα έβρισκε από τους δασμούς. Τώρα που οι δασμοί δεν φαίνεται να δουλεύουν,  δεν θα έπρεπε να δείξει από πού θα βρει αυτό το τρομακτικό ποσό; Και να γίνει λίγο πιο συγκεκριμένος, για το πότε υπολογίζει ότι θα υλοποιηθούν αυτές οι επενδύσεις; Όπως και η επένδυση της Apple που έχει υποσχεθεί 500 δισ. δολ. στις ΗΠΑ μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια;

Παρά την συρρίκνωση της αμερικάνικης οικονομίας στις πρώτες εκατό μέρες προεδρίας του, που πολλοί αποδίδουν στην πολιτική των δασμών, ξεκαθάρισε ότι δεν προτίθεται να υποχωρήσει στο θέμα των δασμών, διότι είναι αναγκαίοι για την προστασία της αμερικανικής οικονομίας.

Και αντί τους δασμούς του 1929 που επέβαλαν οι Αμερικανοί σε όλα τα εισαγόμενα και που θεωρούνται βασικός λόγος που οδήγησε στο 2ο ΠΠ, θυμήθηκε την περίοδο 1870-1913, όταν οι ΗΠΑ άνθησαν υπό καθεστώς υψηλής προστατευτικότητας και δασμών.

Δεν ανάφερε, και δεν αναμέναμε φυσικά να το κάνει, ότι η περίοδος 1870 -13, οδήγησε στον 1ου ΠΠ που ξέσπασε το 1914, ένα μόνο χρόνο μετά την λαμπρή κατά τον Τράμπ εποχή των ισχυρών δασμών.

Τίποτε μαγικό για τον αμερικάνικο καπιταλισμό, πόσο μάλλον για τους εργαζόμενους, δεν επεφύλασσαν οι πρώτες εκατό μέρες Τράμπ. Αντίθετα, υπογραμμίζουν τα περί συστημικής κρίσης που δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν, όσοι μάγοι και να παρουσιαστούν.  Συστημικής κρίσης που εγκυμονεί σκοτεινό μέλλον για τους ανθρώπους.

Σωτήρης Βλάχος

3 Μαΐου 2025