ΣΤΗΝ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΠΟΥ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΑΚΟΜΑ ΣΤΟ ΣΥΡΙΖΑ (1ο Μέρος)

Από την Έκθεση Θεσσαλονίκης  κήρυξε ο Έλληνας Πρωθυπουργός, για ακόμα μια φορά μέσα στο τελευταίο δίμηνο, το τέλος της κρίσης και των μνημονίων.

«Μετά από οκτώ χρόνια κρίσης, αυτή είναι η πρώτη φορά που εγκαινιάστηκε η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης χωρίς τη σκιά των μνημονίων. Σήμερα, τρία χρόνια μετά από αυτή τη δύσκολη συμφωνία, που υπεγράφη το καλοκαίρι του 2015, η Ελλάδα είναι μια διαφορετική χώρα και μπορεί να κοιτάξει προς το μέλλον με ασφάλεια».

Αυτά μεταξύ άλλων ανέφερε ο Πρωθυπουργός μπροστά στον Αμερικανό υπουργό Εμπορίου, Γουίλμπουρ Ρος, καθώς και σε πλήθος επιχειρηματιών, διπλωματών και  δημοσιογράφων.
Αυτό το «η Ελλάδα είναι μια διαφορετική χώρα» τώρα, είναι τόσο υπερβολικό ώστε να μπαίνει το ερώτημα αν αξίζει να απαντηθεί.

Η Ελλάδα είναι μια χώρα που έχει υποστεί οικονομικές καταστροφές σε επίπεδο αποεπένδυσης, ανέργων, υποαπασχόλησης, ποσοστών που ζουν κάτω από το όριο φτώχειας, που γενικά αναμένονται σε εμπόλεμες χώρες. Που για να διορθωθούν χρειάζονται πολλά μα πολλά χρόνια σταθερής ανάπτυξης.

Βασισμένος ο Πρωθυπουργός πάνω στη συγκυρία πολύ περιορισμένων σε αριθμό «ευνοϊκών» δεικτών, όπως θετικοί ρυθμοί ανάπτυξης τα τελευταία τρίμηνα, κάνει τέτοιες πομπώδεις δηλώσεις. Κάνει τέτοιες δηλώσεις όταν ακόμα και η πολυδιαφημισμένη έξοδος στις αγορές πήρε αναστολή λόγω πολύ ψηλών επιτοκίων που θα πρέπει να δοθούν για να δελεαστούν οι αγορές.   Κάνει τέτοιες δηλώσεις στα μέσα μιας ιδιαίτερα ταραγμένης εποχής, που οι δείκτες της παγκόσμιας οικονομίας δεν διατηρούν πια τίποτε το ευνοϊκό.

Από την αρχή του 2018 είναι συνεχείς οι αναφορές ότι η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται μπροστά σε μεγάλες απειλές, πολλές από τις οποίες παρουσιάσαμε μέσα στο τελευταίο εξάμηνο. Σε αυτές προστίθεται τώρα και μια εντελώς πρόσφατη, που ο ISA (International Strategic Analysis) δημοσιοποίησε μέσα στο Σεπτέμβριο, με τίτλο, «Ο Σεπτέμβριος είναι ιστορικά ένας καθοριστικός μήνας».

Ότι η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε αναταραχή είναι το θέμα του κειμένου. Και ότι και αυτός ο Σεπτέμβριος, του 2018, φαίνεται να δικαιώνει τη «φήμη» που έχει ο συγκεκριμένος μήνας.

«Μια ματιά πίσω στα γεγονότα του προηγούμενου αιώνα δείχνει ότι ο Σεπτέμβριος είναι συχνά ένας μήνας γεμάτος με δραματικές εξελίξεις και μεγάλη αναταραχή…»

«Αυτό το Σεπτέμβριο, μια σειρά από οικονομικά θέματα θα είναι στο επίκεντρο, καθώς η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται στην άκρη αυτού που θα μπορούσε να είναι μια περίοδος μεγάλου ξεχαρβαλώματος (dislocation) και αστάθειας»(International Strategic Analysis).

Ούτε η παγκόσμια, αλλά ούτε η ευρωπαϊκή και η ελληνική κρίση, που είναι απλά μέρος της παγκόσμιας, έχουν τερματιστεί, παρά τα όσα ανήγγειλε ο Έλληνας Πρωθυπουργός.
Η αγνώριστη πολιτική της κυβέρνησης Σύριζα δεν εντοπίζεται μόνο στην οικονομία αλλά σε όλα τα επίπεδα.

Σε στενές σχέσεις της Ελλάδας με τις ΗΠΑ, αναφέρθηκε ο Πρωθυπουργός,  αποκαλώντας τις ΗΠΑ «χώρα με την οποία είμαστε δεμένοι σε μια ισχυρή στρατηγική συνεργασία και σε κοινούς αγώνες για κοινές αξίες».

Και όχι μόνο αυτό. Για πρώτη φορά επισκέπτης στην έκθεση μίλησε στην τελετή έναρξης, στην οποία κανονικά μιλάει μόνο ο πρωθυπουργός της Ελλάδας. Αυτός ο επισκέπτης ήταν ο υπουργός Εμπορίου των Ηνωμένων Πολιτειών, Γουίλμπουρ Ρος. Ο οποίος με την σειρά του επεσήμανε «τους στενούς δεσμούς ΗΠΑ- Ελλάδας» και επαίνεσε την Ελλάδα για την εκπλήρωση των αμυντικών της δεσμεύσεων στο ΝΑΤΟ. Και χρησιμοποίησε την Ελλάδα ως παράδειγμα που πρέπει και οι άλλοι να ακολουθήσουν:

«Θα θέλαμε να δούμε και άλλες χώρες του ΝΑΤΟ να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους με τον ίδιο τρόπο».

Όμως, παρά την μετάλλαξη της πολιτικής της κυβέρνησης Σύριζα, ο κόσμος που εντάχθηκε και ψήφισε Σύριζα πριν την συνθηκολόγησή της, αυτός που έδωσε τη στήριξη του στη μάχη του δημοψηφίσματος, αν δεν έχει αδρανοποιηθεί, παραμένει ακόμα στο Σύριζα. Η μεγάλη απογοήτευση αυτού του κόσμου, η απελπισία από τη συνεχή επιδείνωση των όρων ζωής του, δεν έχει αντανακλαστεί, παρά μόνο κατ' ελάχιστο, στην αύξηση της εκλογικής ή κοινωνικής επιρροής των δυνάμεων που αυτοπροσδιορίζονται ως αριστερή αντιπολίτευση.

Ο κόσμος δεν πείθεται από αυτούς που ισχυρίζονται ότι κάνουν αριστερή αντιπολίτευση. Και κρίνοντας σωστά ότι επάνοδος της Νέας Δημοκρατίας στην εξουσία θα επιδείνωνε απότομα την κατάσταση σε όλα τα επίπεδα, παραμένει ακόμα στο Σύριζα.

Ο κόσμος δεν πείθεται. Και αν μιλούσαμε για περιόδους που ο καπιταλισμός είχε να προσφέρει και γενικά δεν αμφισβητείτο, αυτό θα ήταν αναμενόμενο. Αν μιλούμε όμως για την Ελλάδα της κρίσης, της βαθιάς αμφισβήτησης του κατεστημένου, της μάχης για ανάδειξη του Σύριζα στην εξουσία και της μετέπειτα συνθηκολόγησης και μετάλλαξης αυτής της ηγεσίας, είναι κάτι εντελώς διαφορετικό.

Σε αυτές τις συνθήκες θα ανέμενε κάποιος ότι τουλάχιστον οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης που αποχώρησαν από το Σύριζα λόγω της συνθηκολόγησης της ηγεσίας, της μετάλλαξης της, και που διακηρύττουν ότι στέκονται σταθεροί στις αρχές που είχε διακηρύξει πριν την εκλογή του, θα είχαν κάποια απήχηση. Κάτι που όχι μόνο δεν συμβαίνει, αλλά, με εξαίρεση το κόμμα Βαρουφάκη που αποτελεί ακόμα ένα άγνωστο Χ, φαίνεται να εξαφανίζονται από τον πολιτικό χάρτη.

Το μόνο που μπορεί πια να έχει ουσία είναι μια σοβαρή ενδοσκόπηση, αναζήτηση του προβλήματος στους εαυτούς τους -και ότι το πρόβλημα είναι δικό τους, πρέπει να αντιμετωπισθεί ως κοινωνικός νόμος. Είναι παράδοση στην αριστερά είτε εντός είτε εκτός Βουλής, να αποδίδει την έλλειψη στήριξης προς αυτή ως δείγμα μειωμένης αντίληψης από μέρους των μαζών. Αυτό όμως αποτελεί τον πιο εύκολο δρόμο να ξεμπλέκουν με τις δικές τους ευθύνες στο να προσελκύσουν τις μάζες, με την δική τους ευθύνη να πείσουν.

Το ότι οι μάζες που στήριξαν Σύριζα είτε βρίσκονται αδρανοποιημένες, είτε παραμένουν ακόμα στο Σύριζα, έχει την εξήγηση του.

Μπροστά σε μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση, ο γενικός αντίλογος της αριστερής αντιπολίτευσης περιορίζεται στη συνθηματολογία. Ακόμα και το πιο σκληρό ζήτημα της εποχής, οι δυνατότητες που είχε η κυβέρνηση Σύριζα να πετύχει κάτι αν ακολουθώντας την εντολή του Δημοψηφίσματος συγκρουόταν με τις τράπεζες και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, παρουσιάζεται ως αν το όλο θέμα ήταν πως δεν ήταν αρκετά παλληκάρια, ή ότι απλά ήταν «προδότες». Ότι ήταν αρκετό να είχαν πει όχι, και το ζήτημα τελείωνε.

Οι πλατιές όμως μάζες διαισθάνονται ότι τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι. Ο κόσμος αντιλαμβάνεται ότι η κατάσταση είναι σκληρή και δύσκολη. Πολύ πιο σκληρή και δύσκολη από ότι την παρουσίαζε η ηγεσία Σύριζα πριν την αντιμετωπίσει ως κυβέρνηση και αναδιπλωθεί. Δυστυχώς η αριστερή αντιπολίτευση που προέρχεται από τον Σύριζα, με εξαίρεση τον Βαρουφάκη τώρα, όχι τότε, αντιμετωπίζει με την ίδια ελαφρά καρδιά αυτή την εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση.

Χρειάστηκε να φτάσουμε στο κλείσιμο των τραπεζών για να δει η κυβέρνηση Σύριζα, σε όλες της τις διαστάσεις, το μέγεθος της αποφασιστικότητας του κεφαλαίου να προχωρήσει στα άκρα, ειδικά σε συνθήκες παγκόσμιας κρίσης.

Και όταν πια αντιλήφθηκαν ότι ούτε οι διαπραγματευτικές ικανότητες Τσίπρα, ούτε τα οικονομικά επιχειρήματα Βαρουφάκη, τα πολύ στέρεα κατά την άποψη μας οικονομικά του επιχειρήματα, τουλάχιστον όσο αφορά τις δυνατότητες της λιτότητας να αντιμετωπίσει την κατάσταση, ήταν αρκετά για να κερδίσει ο Σύριζα στη διαπραγμάτευση, τότε δεν είχαν εναλλακτικές. Που στην πραγματικότητα ήταν μια. Σύγκρουση με το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα και τους πολιτικούς του εκπροσώπους. Μια σύγκρουση όμως που συνεπαγόταν τεράστια ρίσκα και δυσκολίες.

Πάνω σε αυτή την πραγματικότητα που διαισθάνεται ο μέσος εργαζόμενος, δεν έκανε ποτέ μια σοβαρή τοποθέτηση οποιαδήποτε από τις αντιπολιτευόμενες αριστερές δυνάμεις. Καμιά αναφορά πάνω στο που θα μπορούσε να στηριχθεί ο Έλληνας εργαζόμενος για να ελπίζει σε επιτυχημένη έκβαση της σύγκρουσης του με τους αδίστακτους και παντοδύναμους μηχανισμούς του Κεφαλαίου.  Καμιά αναφορά ούτε τότε, ούτε και τώρα στο ότι η μόνη του ελπίδα θα ήταν η κινητοποίηση του Ευρωπαίου εργαζόμενου -η ρήξη του με τους Σόιμπλε και Σία και η ευθυγράμμισή του με τα αιτήματα Σύριζα.

Χωρίς όμως αυτή την προοπτική, τα ισοζύγια δυνάμεων είναι καταθλιπτικά σε βάρος της ελληνικής εργατικής τάξης και οι διακηρύξεις των αντιπολιτευόμενων αριστερών για ανάγκη σύγκρουσης, θα πείθουν ελάχιστους.

Σωτήρης Βλάχος
06 Οκτωβρίου 2018