ΤΑΡΑΧΩΔΗ ΝΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Μεγάλες και πιθανόν άμεσες απειλές

Για μεγάλες και πιθανόν άμεσες απειλές για την οικονομία της κάθε χώρας προειδοποίησε πολύ πρόσφατα ο Economist Intelligence Unit.

O Economist Intelligence Unit δεν είναι ένας τυχαίος οργανισμός οικονομικών μελετών στους κύκλους του διεθνούς κεφαλαίου. Με πάνω από εκατόν ειδικούς τώρα, παρέχει συμβουλές για επενδύσεις και προειδοποιεί για κινδύνους από το 1946.

Μπροστά σε δέκα απειλές βρίσκεται η παγκόσμια οικονομία, σύμφωνα με τον πιο πάνω οργανισμό, η κάθε μια από τις οποίες έχει τη δυνατότητα μέχρι και δραματικών επιπτώσεων σε κάθε χώρα.

Δέκα απειλές λοιπόν για επιδείνωση της ήδη άθλιας κατάστασης εκατομμυρίων ανθρώπων και σε Ελλάδα, Κύπρο και σε όλες τις χώρες σε μνημονιακό καθεστώς. Ανθρώπων που αποδέχτηκαν το πετσόκομμα της ζωής τους με την υπόσχεση ότι θα έρθουν καλύτερες μέρες, ότι αυτό που υπόφεραν ήταν αναγκαία προϋπόθεση για έξοδο από την κρίση.

Αυτή ήταν η ρήση των επιτελείων του Κεφαλαίου στην περίπτωση της ευρωπαϊκής κρίσης, μαζί με τον ισχυρισμό ότι δεν ήταν ευρωπαϊκή, μέρος και αυτή της παγκόσμιας, αλλά Ελληνική, Κυπριακή κλπ, αποτέλεσμα της "ανευθυνότητας λαών που ζούσαν πέραν από τις δυνατότητες τους".

Στις πιο πάνω περιπτώσεις, τα επιτελεία του κεφαλαίου έπρεπε να αποδώσουν στην κρίση εθνικά χαρακτηριστικά για να πείσουν τους εργαζόμενους των χωρών να την πληρώσουν.
Στην περίπτωση των συμβουλών στις λεγόμενες αγορές και το μεγάλο κεφάλαιο για επενδύσεις, τα πράγματα μπαίνουν στην πραγματική διάσταση τους - μια οικονομία παγκόσμια, τεράστια αλληλεξάρτηση των οικονομιών όλων των χωρών, οι τρέχουσες εξελίξεις σε κάθε γωνιά επηρεάζουν κάθε επένδυση στην κάθε άλλη.

Ότι η χώρα φτάνει στο τέλος του δρόμου και βρίσκεται στα πρόθυρα της ανάπτυξης ως αποτέλεσμα της δικής της προσπάθειας, λένε στους λαούς που βρίσκονται στο καθεστώς του μνημονιακού τρόμου, για να κερδίσουν ακόμα λίγη ανοχή.

Για μεγάλες και πιθανόν άμεσες απειλές που αφορούν την κάθε χώρα – καμία από τις οποίες παρεμπιπτόντως δεν έχει να κάνει με την «ανευθυνότητα» των λαών - προειδοποιούν τους επενδυτές για να τους προστατέψουν όσο γίνεται από λανθασμένες κινήσεις.

Οι δύο αντίθετες προσεγγίσεις στην οικονομία από τους κύκλους του παγκόσμιου κεφαλαίου θα είχαν και την ιδιαίτερα κωμική τους διάσταση, αν δεν αφορούσαν δραματικές εξελίξεις.

«Αυτός ο χρόνος είναι χρόνος αλλαγής και αναταραχής στον κόσμο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν έναν πρόεδρο διαφορετικό από οποιονδήποτε άλλο στην ιστορία τους, η Βρετανία αναλαμβάνει με το Brexit μία από τις μεγαλύτερες αλλαγές στην πολιτική της ζωή και δεν μπορεί να αποκλειστεί εντελώς ένας πυρηνικός πόλεμος στη Βόρεια Κορέα».

Η πιο πάνω διατύπωση περιγράφει συνοπτικά τη σημερινή κατάσταση στον κόσμο, αναδεικνύει πόσο παγκόσμια είναι τα πράγματα και έρχεται, ταυτόχρονα, σε απόλυτη αντίθεση με την εθνική διάσταση αντιμετώπισης της κρίσης από τους Ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Μέσα σε αυτή τη γεμάτη κινδύνους κατάσταση, εντοπίζονται από το Economist Intelligence Unit και δέκα παγκόσμιες απειλές (EconomistIntelligenceUnit, «Αιτία για ανησυχία; Οι 10 κορυφαίοι κίνδυνοι για την παγκόσμια οικονομία»).

H προσπάθεια προστασίας της κάθε οικονομίας από τους ανταγωνιστές της θεωρείται μια από τις πιο μεγάλες.

Ο ΤΡΑΜΠ ΔΙΝΕΙ ΤΟ ΣΥΝΘΗΜΑ

Οι ΗΠΑ του Τράμπ πορεύονται ήδη προς αυτή την κατεύθυνση. Πριν μερικές μόλις εβδομάδες επέβαλαν δασμούς ύψους 25% στις εισαγωγές χάλυβα και 10% στις εισαγωγές αλουμινίου, ταρακουνώντας τους πάντες με μια μόνο κίνηση.

«Σήμερα υπεραμύνομαι της εθνικής ασφάλειας της Αμερικής, επιβάλλοντας δασμούς στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου…» είχε δηλώσει ο Τράμπ.

«Όταν μία χώρα (οι ΗΠΑ) χάνει πολλά δισεκατομμύρια δολάρια στο εμπόριο με όλες τις χώρες που έχει συναλλαγές, οι εμπορικοί πόλεμοι είναι καλοί και εύκολο να τους κερδίσεις…»

«Παράδειγμα: όταν βρισκόμαστε κάτω 100 δισ. δολ. με συγκεκριμένη χώρα και κάνουν εξυπνάδες, μην κάνεις άλλες εμπορικές συναλλαγές – κερδίζουμε με διαφορά. Είναι εύκολο!» (Τράμπ)

Έτσι σηματοδοτεί ο Αμερικανός Πρόεδρος την εποχή των εμπορικών πολέμων, που αποτελούν το προοίμιο των άλλων πολέμων.

Και ταυτόχρονα αναδεικνύει την πολιτική υπεράσπισης «της εθνικής ασφάλειας» της κάθε χώρας απέναντι σε όλους τους άλλους ως την κύρια απειλή για τους λαούς του κόσμου.
Την εξαγγελία Τράμπ ακολούθησε άμεση πτώση στην χρηματιστηριακή αγορά, με πτώση στο βιομηχανικό δείκτη Dow Jones πάνω από 500 μονάδες.

Η Ευρώπη του πανίσχυρου σε διεθνή βαρύτητα Ευρώ ταρακουνήθηκε από την κίνηση Τράμπ.
Έντονες ήταν οι αντιδράσεις των Ευρωπαίων, «με τον πρόεδρο της Κομισιόν μάλιστα, J. C. Juncker, να προαναγγέλλει ότι θα παρουσιάσει τις επόμενες ημέρες μια πρόταση για αντίμετρα στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου “κατά των ΗΠΑ προκειμένου να εξισορροπηθεί η κατάσταση”.

Έντονες αντιδράσεις στην απόφαση του Προέδρου των ΗΠΑ, προήλθαν και από την Γερμανία. Ένας εμπορικός πόλεμος θα φέρει μόνο καταστροφή, είχε προειδοποιήσει και ο Κινέζος Υπουργός Εμπορίου.

«Ένας εμπορικός πόλεμος με τις ΗΠΑ θα οδηγούσε μόνο στην καταστροφή την παγκόσμια οικονομία, υπογράμμισε ο Υπουργός Εμπορίου της Κίνας Τζονγκ Σαν σήμερα, καθώς το Πεκίνο κλιμακώνει τις επικρίσεις του στους δασμούς που αποφάσισε η Ουάσιγκτον να επιβάλλει στα εισαγόμενα μέταλλα.» (Fortune –Greece, Η Κίνα προειδοποιεί: Ένας εμπορικός πόλεμος με τις ΗΠΑ θα κατέστρεφε την παγκόσμια οικονομία).

Λίγες μόνο μέρες μετά, φάνηκε ότι η Κίνα δεν θα έμενε μόνο στις προειδοποιήσεις. Με ένα δελτίο Τύπου του κινεζικού Υπουργείου Οικονομικών, εξαγγέλθηκε η επιβολή επιπρόσθετων εισαγωγικών δασμών ύψους έως και 25% σε 128 προϊόντα που εισάγονται στη χώρα από τις ΗΠΑ, ως αντίποινα στην κίνηση των ΗΠΑ.

Οι δηλώσεις Τράμπ προκάλεσαν μεγάλη πτώση και στο Eλληνικό  Χρηματιστήριο, το οποίο δείχνει «εξαιρετικά αδύναμο να ελέγξει τους κλυδωνισμούς που δέχεται από τις διεθνείς αγορές, υποκύπτοντας και το ίδιο στο πεδίο του “εμπορικού πολέμου” που έχει ξεσπάσει…

«Το Χρηματιστήριο Αθηνών δείχνει ανήμπορο να αποστασιοποιηθεί από ένα παγκόσμιο sell off που έχει προκαλέσει από χτες το βράδυ ο Αμερικανός πρόεδρος Donald Trump, μετά την επιβολή πρόσθετων εισαγωγικών δασμών, 25% στον χάλυβα και 10% στο αλουμίνιο, που εξήγγειλε προκειμένου να προστατεύσει την εγχώρια βιομηχανία από τον ανταγωνισμό των εισαγωγών».

Με τον πιο πάνω τρόπο καταγράφηκε ο αντίκτυπος της κίνησης Τράμπ στο Ελληνικό Χρηματιστήριο και σε κείμενο που αναρτήθηκε στην Ισκρα της ΛαΕ, με τίτλο «Εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ με ΕΕ και Κίνα, με αιχμή Χάλυβα και Αλουμίνιο. Τρίζει η “παγκοσμιοποίηση.»

Το χρηματιστήριο Αθηνών δείχνει ανήμπορο να αποστασιοποιηθεί από ένα παγκόσμιο sell off (ξεπούλημα τίτλων) που έχει προκαλέσει ο Αμερικανός πρόεδρος. Αυτό όμως το γεγονός από μόνο του, χωρίς να χρειάζεται οποιαδήποτε άλλη επιχειρηματολογία, αδειάζει εντελώς την ίδια την πολιτική της ΛαΕ και όλων όσων έχουν ως σημαία τους την επιστροφή στη δραχμή, καλλιεργώντας την ψευδαίσθηση ότι έτσι η Ελλάδα θα μπορεί να διαχειριστεί την κρίση.

Το χρηματιστήριο Αθηνών δείχνει ανήμπορο να αποστασιοποιηθεί από το παγκόσμιο ξεπούλημα που προκλήθηκε από μια μόνο κίνηση στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Πώς θα μπορούσε η δραχμή να αποτρέψει μια τέτοια εξέλιξη ή να προστατεύσει την ελληνική οικονομία μέσα σε συνθήκες γενικευμένης κρίσης και αντιπαράθεσης;

ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΨΕΥΔΑΙΣΘΗΣΕΙΣ

Αποτελεί ψευδαίσθηση διαστάσεων να θεωρεί κάποιος ότι η ύπαρξη δικού του νομίσματος στον σημερινό κόσμο, πόσω μάλλον ενός ασήμαντου νομίσματος μιας ασήμαντης χώρας, αποτελεί με οποιοδήποτε τρόπο μόνωση από τις παγκόσμιες οικονομικές εξελίξεις. Και ότι επιτρέπει χάραξη οικονομικής πολιτικής που θα έχει έστω και ελάχιστα ανεξάρτητη πορεία από την παγκόσμια οικονομία.

Αποτελεί ψευδαίσθηση διαστάσεων η πίστη ότι επιστροφή στη δραχμή στην Ελλάδα ή στη λίρα στην Κύπρο, θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση της κρίσης με οποιοδήποτε τρόπο.

Αποτελεί ψευδαίσθηση ίσων διαστάσεων με αυτή που καλλιεργεί η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, ότι εφαρμογή των μνημονίων μπορεί να φέρει την Ελλάδα ξανά στην ανάπτυξη.

Οι εξελίξεις των τελευταίων εβδομάδων, οι ιδιαίτερα ανησυχητικές αυτές εξελίξεις, δεν είναι παρά μόνο τα πρώτα δείγματα των συνεπειών των εμπορικών πολέμων που βρίσκονται ακόμα στο ξεκίνημά τους και που δεν έχουν όρια.

Δεν έχουν όρια οι εμπορικοί πόλεμοι, εκτός από τα «όρια» που βάζουν οι πραγματικοί πόλεμοι, που όσο και αν φαίνονται ως απομακρυσμένη πιθανότητα στην Ευρώπη τώρα, θα είναι η αναπόφευκτη κατάληξη μιας πορείας που πολύ εύκολα θα βγει εκτός ελέγχου - ο Τράμπ είχε ήδη δώσει εντολές για κλιμάκωση των μέτρων πριν ακόμα την αντίδραση της Κίνας:

«Ο Τράμπ έδωσε επίσης οδηγίες στον Υπουργό Οικονομικών του να προτείνει νέους περιορισμούς σε Κινέζικες εταιρείες μέσα σε δέκα μέρες για να διαφυλαχτούν οι εταιρείες τεχνολογίας…» (BloombergNews, 22 Μαρτίου).

Μια μόνο απειλή παίρνει σάρκα και οστά, από τις δέκα στις οποίες αναφέρθηκε πολύ πρόσφατα ο Economist Intelligence Unit, και μια νέα παγκόσμια κατάσταση βρίσκεται σε άμεση διαμόρφωση. Διαμορφώνοντας ταυτόχρονα πολύ πιο πρόσφορο έδαφος για να πάρουν σάρκα και οστά και οι άλλες εννέα. Μεταξύ των οποίων είναι και «Μια παρατεταμένη πτώση στις παγκόσμιες αγορές».

«Υπάρχει ο κίνδυνος ότι οι τιμές των μετοχών θα καταρρεύσουν στις ΗΠΑ, κάτι που θα μεταδοθεί σε όλο τον κόσμο…

«Μια παρατεταμένη περίοδος πτώσης θα θέσει μεγάλους κινδύνους για τις παγκόσμιες οικονομικές μας προοπτικές…

Μέσα στο Φεβρουάριο έδειξε τα δόντια της αυτή η απειλή, όπου είχαμε ξεπούλημα τίτλων που μόλις και ελέγχτηκε.

Παγκόσμιες απειλές προκύπτουν και από την πορεία της τιμής του πετρελαίου που θα επιδεινώσει τις σχέσεις των πετρελαιοπαραγωγών χωρών, ειδικά της Σαουδικής Αραβίας και της Περσίας. Όπως και από την κατάσταση στις σχέσεις ΗΠΑ με Βόρεια Κορέα, τους ανταγωνισμούς στη θάλασσα της Νότιας Κίνας, την κρίση που κτύπησε και την Κινέζικη οικονομία που αποτέλεσε την ατμομηχανή της παγκόσμιας για δεκαετίες τώρα.

Η αντιμετώπιση των εξελίξεων στην πραγματική, παγκόσμιά τους διάσταση από αστικά επιτελεία, εκεί φυσικά που τους συμφέρει, παραπέμπει αβίαστα, ξανά, στον Μαρξ που όσο ποτέ προηγουμένως πρέπει να αποτελέσει αναφορά και οδηγό της αριστεράς.

«Η μεγάλη βιομηχανία δημιούργησε την παγκόσμια αγορά…»

«Προς μεγάλη λύπη των αντιδραστικών, αφαίρεσε το εθνικό έδαφος κάτω από τα πόδια της βιομηχανίας.»

«Εκμηδενίστηκαν… οι παμπάλαιες εθνικές βιομηχανίες…»

«Εκτοπίζονται από νέες βιομηχανίες που η εισαγωγή τους γίνεται ζωτικό ζήτημα για όλα τα πολιτισμένα έθνη, από βιομηχανίες που δεν επεξεργάζονται πια ντόπιες πρώτες ύλες, αλλά πρώτες ύλες που βρίσκονται στις πιο απομακρυσμένες ζώνες και που τα προϊόντα τους δεν καταναλώνονται μονάχα στην ίδια τη χώρα, αλλά ταυτόχρονα σε όλα τα μέρη τον κόσμου…»

«Στη θέση των παλιών αναγκών, που ικανοποιούνταν από τα εθνικά προϊόντα, μπαίνουν καινούργιες ανάγκες που για να ικανοποιηθούν απαιτούν προϊόντα των πιο απομακρυσμένων χωρών και κλιμάτων. Στη θέση της παλιάς τοπικής και εθνικής αυτάρκειας και αποκλειστικότητας, μπαίνει μια ολόπλευρη συναλλαγή, μια ολόπλευρη αλληλεξάρτηση των εθνών…" (Το μανιφέστο του Κουμμουνιστικού Κόμματος)
Σε ένα κόσμο με «μια ολόπλευρη αλληλεξάρτηση των εθνών» δεν μπορούν να υπάρξουν εθνικές λύσεις, λύσεις χωρίς συνεργασία.

Αυτή την αλήθεια την αντιλαμβάνονται οι σοβαροί τουλάχιστον από τους αστούς αναλυτές. Μόνο που δεν έχουν εισηγήσεις για το πώς ξεπερνιούνται οι εθνικοί ανταγωνισμοί για ατομική επιβίωση σε όρους καπιταλισμού… μέσα στον καπιταλισμό της κρίσης.

Σωτήρης Βλάχος

07/04/2018