ΕΚΛΟΓΗ ΤΡΑΜΠ

Κύμα φόβου σε όλο τον κόσμο

του Σωτήρη Βλάχου

Ενώ στα σίγουρα η νίκη του Τράμπ δημιούργησε κύμα φόβου σε κάθε γωνιά του πλανήτη, τα δύο κόμματα, οι Ρεπουμπλικάνοι και οι Δημοκρατικοί, δεν είναι παρά εκφραστές των δύο διαφορετικών πτερύγων του μεγάλου κεφαλαίου. Που όσο η κρίση βαθαίνει, τόσο λιγότερες φαίνεται να είναι οι διαφορές τους.  Αυτό ήταν το βασικό που ανέδειξε η προεκλογική περίοδος στην οποία οι Δημοκρατικοί προσέγγισαν τους Ρεπουμπλικάνους όσο ποτέ προηγουμένως.

Το πιο πάνω υπογράμμισε και άρθρο του Economist πριν από τις εκλογές, που χαρακτήρισε τη σύγκλιση των Δημοκρατικών με την πιο σκληρή έκφραση των Ρεπουμπλικάνων εδώ και δεκαετίες κάτω από τον Τραμπ, ως «Τραμποποίηση της πολιτικής στις ΗΠΑ».

Και έτσι ήταν. Ενώ λίγα χρόνια πριν οι Δημοκρατικοί ήταν αντίθετοι στην εξόρυξη και χρήση πετρελαίου και φυσικού αερίου, η Χάρις υποστήριξε νέες επενδύσεις και την εξόρυξη και χρήση πετρελαίου και φυσικού αερίου, για να διασφαλίσει την «ενεργειακή ασφάλεια».  Δεν διαφοροποιήθηκε όσον αφορά τις δηλωμένες προθέσεις Τράμπ για  στραγγαλισμό των εισαγωγών από την Κίνα.

Τα κόστη των πολέμων στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή έχουν φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ και θα συνεχίσουν να αυξάνονται. Για να πληρωθούν θα πρέπει να αφαιρούνται ολοένα και μεγαλύτερα ποσά από τις δαπάνες για την εκπαίδευση, τις μεταφορές, την κοινωνική μέριμνα. Ούτε σε αυτό τοποθετήθηκε η Χάρις.

Στις ΗΠΑ το κόστος ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης είναι τεράστιο. Η υγεία είναι ιδιωτική υπόθεση. Και για να ανταπεξέλθουν είναι όλοι υποχρεωμένοι να είναι ασφαλισμένοι σε ιδιωτικές ασφαλιστικές. Η Χάρις και οι Δημοκρατικοί, όπως και οι ρεπουμπλικάνοι, είναι κάθετα αντίθετοι στην κρατική πρόνοια.

Η Χάρις απευθύνθηκε, όπως είπε, στους μετριοπαθείς Ρεπουμπλικάνους. Αυτό σήμαινε για τη Χάρις ότι δεν θα έπρεπε να πει τίποτε που να ταράζει την ηρεμία τους. Σήμαινε ότι δεν θα έπρεπε να πει τίποτε -έτσι αντιλαμβάνονται το πολιτικό παιγνίδι.

Η ομιλία της Χάρις μετά την ήττα της ήταν γεμάτη γενικολογίες, απόλυτα μέσα στα πλαίσια της προεκλογικής της καμπάνιας. Επέμενε ότι η εκστρατεία της είχε στόχο την οικοδόμηση της κοινότητας και υποσχέθηκε να συνεχίσει να παλεύει για την ελευθερία και άλλα παρόμοια, για το πώς να ζούμε τη ζωή μας αντιμετωπίζοντας ο ένας τον άλλον με καλοσύνη και σεβασμό.  Θα πρέπει να φωτίσουμε, είπε, αυτό που μοιάζει σκοτεινό μέλλον με «το φως της αισιοδοξίας, της πίστης, της αλήθειας και της αφοσίωσης» – τέτοιες ανοησίες είπε. Η απόλυτη φτήνια των πολιτικών εκπροσώπων του αμερικάνικου κατεστημένου.  

Δεν ανέφερε ούτε μια φορά ζητήματα όπως το ψωμί και γενικά το βιοτικό επίπεδο της μεγάλης πλειοψηφίας που έχει σοβαρό πρόβλημα. Η Χάρις έπαιξε σχεδόν αποκλειστικά πάνω στα ανθρώπινα δικαιώματα, έτσι γενικά και αόριστα, χωρίς να συμπεριλαμβάνει σε αυτά το δικαίωμα σε αξιοπρεπές βιοτικό επίπεδο. Η έμφαση της ήταν το δικαίωμα στην έκτρωση. 

Το ζήτημα όμως είναι ότι ενώ τα δύο τρίτα των Αμερικανών και των Αμερικανίδων τάσσονταν υπέρ της νομιμότητας των αμβλώσεων - κόντρα στις δηλώσεις Τράμπ – μόνο το 10 – 15% από αυτούς και από αυτές το θεωρούν ως βασικό κριτήριο για το που θα δώσουν την ψήφο τους. Προτεραιότητα είχαν τα ζητήματα της οικονομικής τους επιβίωσης.

Η ταύτισή της με την πολιτική πλήρους στήριξης της γενοκτονίας στη Γάζα, σε εποχές που το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο θα αποφασίσει τη σύλληψη του Νετανιάχου για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, ήταν σημαντικός παράγοντας στην αποτυχία της υποψηφιότητας της.

Ο Σάντερς, ο αριστερός ριζοσπάστης που λίγο έλειψε να πάρει το χρίσμα για υποψήφιος των Δημοκρατικών σε προηγούμενες εκλογές, που έχασε για το ελάχιστο από την Χίλαρι Κλίντον που τελικά ψηφίστηκε υποψήφια των Δημοκρατικών, κατηγόρησε το κόμμα ότι απέτυχε να μιλήσει για τις οικονομικές ανησυχίες που ήταν με διαφορά το κύριο κίνητρο των ψηφοφόρων την ημέρα των εκλογών.

«Δεν θα έπρεπε να αποτελεί μεγάλη έκπληξη» είπε, «το γεγονός ότι ένα Δημοκρατικό Κόμμα που έχει εγκαταλείψει τους ανθρώπους της εργατικής τάξης θα διαπιστώσει ότι η εργατική τάξη το έχει εγκαταλείψει».

Μίλησε για ανισότητα ρεκόρ, ότι τα δύο τρίτα των Αμερικανών ζουν από μισθό σε μισθό, με σημαντικά μειωμένο βιοτικό επίπεδο, υψηλό κόστος συνταγογραφούμενων φαρμάκων και απουσία βασικών στοιχείων,  που οι πολίτες άλλων χωρών θεωρούν δεδομένα, «όπως δημόσια ασφάλιση υγείας και ιατρική άδεια μετ' αποδοχών».

Μίλησε  επίσης για τα δισεκατομμύρια δολάρια που διατίθενται για τη «τρομερή ανθρωπιστική καταστροφή, τον μαζικό υποσιτισμό και την πείνα χιλιάδων παιδιών στη Γάζα παρά τη συντριπτική αντίθεση των Αμερικανών».

Αυτά είπε ο Σάντερς που κατά περιόδους έδειξε να αποτελεί μια εξαιρετικά ριζοσπαστική επιλογή με τεράστια υποστήριξη.

Ο Τράμπ τώρα υποσχέθηκε ότι «θα προσφέρει χαμηλούς φόρους, θα μειώσει τους κανονισμούς, το ενεργειακό κόστος, τα επιτόκια και τον πληθωρισμό, έτσι ώστε όλοι να μπορούν να αγοράζουν από τα παντοπωλεία, να αγοράζουν ένα αυτοκίνητο και ένα όμορφο σπίτι».

Να όμως που Ευρωπαίοι και Αμερικανοί στην εξουσία υπόσχονται εδώ και χρόνια ότι θα ελέγξουν τα επιτόκια και τον πληθωρισμό, μόνο και μόνο για να πείσουν ότι και τα δύο είναι εκτός των δυνατοτήτων τους για να  ελέγξουν. Το ίδιο ισχύει και για το ενεργειακό κόστος.

Τώρα όσον αφορά τους χαμηλούς φόρους, και στους πλούσιους και τις επιχειρήσεις, το επιχείρημά του είναι ότι οι φορολογικές περικοπές για τους πολύ πλούσιους και τις μεγάλες εταιρείες θα τονώσουν τις επενδύσεις και την ανάπτυξη, με βάση την απαξιωμένη θεωρία του «trickle – down». Αυτή η θεωρία ισχυρίζεται ότι  εάν τα εισοδήματα και ο πλούτος για τους πλούσιους αυξηθούν, τότε θα ξοδέψουν περισσότερα και θα επενδύσουν περισσότερα, έτσι θα ωφεληθούν και όλοι οι άλλοι. Όμως τα στοιχεία δεν δείχνουν κάτι τέτοιο

Ακόμα και στη Wikipedia που δύσκολα θα μπορούσε κάποιος να την κατηγορήσει για αντισυστημικές  τοποθετήσεις, αναφέρεται ότι «Μέχρι και το 2023, οι μελέτες δεν έδειξαν ότι υπάρχει αποδεδειγμένη σχέση μεταξύ της μείωσης των φορολογικών βαρών στα ανώτερα τμήματα και της οικονομικής ανάπτυξης».

Εκείνο που έδειξαν μελέτες σε χώρες όπου οι φορολογικοί συντελεστές μειώθηκαν, είναι ότι αυξήθηκε η ανισότητα ακόμα περισσότερο.  Μόνο αυτό!

Όταν ο Τράμπ προχώρησε σε απότομες περικοπές στον φόρο εισοδήματος εταιρειών και φυσικών προσώπων στην προηγούμενη θητεία του, διαπιστώθηκε ότι για πρώτη φορά εδώ και έναν αιώνα, οι 400 πλουσιότερες αμερικανικές οικογένειες είχαν χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές από τα άτομα στο χαμηλότερο 50% των εισοδημάτων. (Emmanuel Saez και ο Gabriel Zucman του Πανεπιστήμιου της Καλιφόρνιας)

Οι φορολογικές περικοπές που ο Τραμπ υπόσχεται δεν έχουν δυνατότητες να αυξήσουν τις οικονομικές επιδόσεις των ΗΠΑ. Μπορούν μόνο να αυξήσουν το τεράστιο έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού και το χρέος του δημόσιου τομέα. Η απάντηση του Τραμπ είναι ότι θα καλύψει τα χαμένα έσοδα από την φορολογία, αυξάνοντας τους δασμούς στα εισαγόμενα προϊόντα.

Ο Τραμπ σχεδιάζει να επιβάλει φόρο 10% σε όλες τις εισαγωγές και φόρο 60% στις εισαγωγές  από την Κίνα. Αυτό, ισχυρίζεται, θα του επιτρέψει να τερματίσει εντελώς τον φόρο εισοδήματος, αλλά και ότι θα οδηγήσει στην αποκατάσταση της αμερικανικής παραγωγής. Αυτό θα μπορούσε να έχει κάποια δόση αλήθειας, αν γινόταν σε περιόδους γενικής καπιταλιστικής άνθησης.  Στις εποχές που ζούμε όμως, η εισαγωγή τέτοιων δασμών θυμίζει το 1929. Αυτοί οι δασμοί θεωρούνται η απαρχή των οικονομικών ανταγωνισμών που οδήγησαν στον 2ο ΠΠ. Τόσο σοβαρά είναι τα πράγματα.

Ξεκινούν εμπορικό πόλεμο – στην πραγματικότητα έχει ήδη ξεκινήσει – που θα έχει ανάλογα αποτελέσματα με το Smoot Hawley Tariffs Act  του 1929. Και που για τους εργαζόμενους θα σήμαινε τέτοια αύξηση τιμών στα εισαγόμενα προϊόντα,  που παρατηρήθηκε για τελευταία φορά τη δεκαετία του 1930, μετά τη ψήφιση του Smoot Hawley Tariff Act.

Όσον αφορά στο ζήτημα των μεταναστών, ίσως κανένας στον κόσμο μέχρι τώρα δεν έχει μιλήσει με τόσο ρατσιστικό τρόπο όσο ο Τραμπ. Κατηγόρησε τους μετανάστες ότι «δηλητηρίασαν το αίμα της χώρας μας». Οπουδήποτε αλλού, οποιοσδήποτε είχε εκφέρει τέτοιο λόγο, θα είχε διωχθεί.

Ο Τραμπ ωφελήθηκε και από το γεγονός ότι πρόβαλλε ως ο υποψήφιος που θα τελειώσει τον πόλεμο στην Ουκρανία και γενικότερα ως εκείνος που θα μειώσει την ανάμιξη των ΗΠΑ σε πολέμους που κοστίζουν πολύ σε χρήμα και ζωές.

Για τη γενοκτονία στη Γάζα κάποιες αναφορές στην προεκλογική, τουλάχιστον όπως παρουσιαστήκαν, έδειχναν ότι θα μπορούσε και εκεί να πιέσει για κάποια διευθέτηση. Η σύσταση όμως του υπουργικού του συμβουλίου διαψεύδει τις προσδοκίες για τερματισμό της γενοκτονίας των Παλαιστινίων. Διόρισε υπουργό άμυνας ένα ψυχοπαθή σιωνιστή που είναι υπέρ της προσάρτησης της Δυτικής Όχθης και της Γάζας από το Ισραήλ .

Είναι εκτός κάθε δυνατότητας να μπορέσει ο Τραμπ να εκπληρώσει τις υποσχέσεις που του έδωσαν τη νίκη. Οι ψηφοφόροι του από τις λαϊκές τάξεις θα απογοητευτούν  πολύ σύντομα.  Όχι μόνο δεν μπορεί να ικανοποιήσει οτιδήποτε από τις προσδοκίες των εργαζομένων, αλλά θα συγκρουστεί μαζί τους πολύ σύντομα.

Σε κάθε περίπτωση, η επικράτηση του Τραμπισμού και γενικά  η άνοδος της ακροδεξιάς, είναι πάνω απ’ όλα ένδειξη της ανεπάρκειας της παγκόσμιας αριστεράς. Η κρίση των τελευταίων δεκαετιών δεν είναι παρά αποτέλεσμα της κρίσης στις ηγεσίες της αριστεράς παγκόσμια, αποτέλεσμα της αδυναμίας της να δώσει διέξοδο στα καπιταλιστικά αδιέξοδα.

Σωτήρης Βλάχος

24 Νοεμβρίου 2024