Ο πόλεμος του Ισραήλ στους προσφυγικούς καταυλισμούς επιδιώκει να διορθώσει το λάθος του 1948

Οι καταυλισμοί προσφύγων είναι εδώ και πολύ καιρό ο στόχος της ισραηλινής καταπίεσης της παλαιστινιακής αντίστασης. Η εισβολή της Τζενίν αποκαλύπτει ένα νέο στάδιο σε αυτή τη μάχη.

του Ameer Makhoul, 1 Αυγούστου 2023*

Η καταστροφική διήμερη εισβολή του Ισραήλ στον προσφυγικό καταυλισμό Τζενίν στις αρχές Ιουλίου προσέφερε περαιτέρω απόδειξη ότι το κράτος στοχεύει να εξαλείψει την κοινωνική και αστική δομή τέτοιων παλαιστινιακών καταυλισμών στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη. Αυτό αποτελεί μέρος ενός εκτεταμένου στρατηγικού σχεδίου για να τεθεί ένα τέλος στο «πρόβλημα» των Παλαιστινίων προσφύγων - τόσο αυτών που ζουν στην πατρίδα τους όσο και εκείνων που ζουν στη διασπορά σε αραβικές χώρες και σε όλο τον κόσμο.

Αυτή η ισραηλινή πολιτική δεν είναι νέα. Υπάρχει μια συνέχεια, αρχίζοντας από την καταστροφή του προσφυγικού στρατοπέδου Jabalia στη Γάζα μετά το 1967, στη σφαγή στη Σάμπρα και τη Σατίλα κατά τον πόλεμο του Λιβάνου το 1982, μέχρι την εκ νέου κατάληψη του στρατοπέδου Τζενίν από το Ισραήλ 20 χρόνια αργότερα κατά τη διάρκεια της Δεύτερης Ιντιφάντα. Ωστόσο, τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, αυτή η φιλοδοξία έχει γίνει στρατιωτική προτεραιότητα, με τον ισραηλινό στρατό να κάνει επιδρομές στα στρατόπεδα στη Τζενίν και στη Ναμπλούς σε σχεδόν εβδομαδιαία βάση, ως μέρος αυτού που αποκαλούν «Επιχείρηση Σπάσε το Κύμα».

Στα μάτια των κατοχικών δυνάμεων, τα στρατόπεδα προσφύγων στη Δυτική Όχθη - συμπεριλαμβανομένων εκείνων στη Τζενίν, τη Ναμπλούς, την Ιεριχώ, τη Ραμάλα, τη Βηθλεέμ και τη Χεβρώνα - είναι εκεί όπου αυξάνεται η ορμή της παλαιστινιακής αντίστασης στη στρατιωτική κυριαρχία και τους επακόλουθους οικισμούς. Πράγματι, για όσο διάστημα υπάρχουν οι καταυλισμοί αυτοί, παρείχαν καταφύγιο και ένα περιβάλλον στήριξης των οργανώσεων αντίστασης, για προγραμματισμό και οργάνωση.

Το Ισραήλ έχει ξεκάθαρο συμφέρον να καταργήσει οποιοδήποτε ειδικό καθεστώς των προσφυγικών καταυλισμών και θέλει να τα επανασχεδιάσει με τέτοιο τρόπο που θα εξυπηρετεί την ελεύθερη κυκλοφορία της πολεμικής και κατοχικής μηχανής του. Από εδώ πηγάζει η πολιτική της καταστροφής σειρών σπιτιών και των στενών ανάμεσά τους, της αποτροπής πρόσβασης μεταξύ των σπιτιών και της αλλοίωσης του κοινωνικού ιστού των καταυλισμών.

Οι αδιάκοπες επιθέσεις στην Υπηρεσία Αρωγής και Έργων του ΟΗΕ (UNRWA), η οποία παρέχει υπηρεσίες ειδικά για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες, εντάσσεται επίσης στην πολιτική για την εξάλειψη του προβλήματος των προσφύγων. Αυτή η εκστρατεία έφτασε στο αποκορύφωμά της κατά τη διάρκεια της  διακυβέρνησης του Τραμπ, όταν ο Λευκός Οίκος διέκοψε όλη τη χρηματοδότηση του οργανισμού. Με τον Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν να αποκαθιστά τη βοήθεια των ΗΠΑ, το Ισραήλ έχει κλιμακώσει τον πόλεμο του στους καταυλισμούς σε νέο επίπεδο.

Από το Καφρ Κασίμ στην Τζενίν

Κατά τη διάρκεια της πρόσφατης εισβολής στην Τζενίν, είδαμε πώς ο ισραηλινός στρατός εκτόπισε χιλιάδες κατοίκους από τα σπίτια τους, δημιουργώντας σκηνές που θυμίζουν τη Νάκμπα του 1948. Το Ισραήλ ανέκαθεν πίστευε ότι μια κατάσταση πολέμου μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την προσπάθεια απέλασης Παλαιστινίων, και η σφαγή του Καφρ Κασίμ αποτελεί ένα ξεκάθαρο παράδειγμα.

Το 1956, ενώ τα ισραηλινά στρατεύματα εισέβαλαν στην Αίγυπτο μαζί με τη Γαλλία και τη Βρετανία κατά τη διάρκεια του πολέμου του Σινά, οι ισραηλινές δυνάμεις πυροβόλησαν και σκότωσαν 49 Παλαιστίνιους πολίτες στο Καφρ Κασίμ. Η σφαγή ήταν μια προσπάθεια της ηγεσίας του Ισραήλ εκείνη την εποχή να «διορθώσει το λάθος» του 1948, όταν άφησε περίπου 150.000 Παλαιστίνιους μέσα στα σύνορα του νεοσύστατου κράτους. Με τον πόλεμο του Σινά ως αντιπερισπασμό, προσπάθησε να πραγματοποιήσει μια μαζική απέλαση Παλαιστινίων πολιτών τρομάζοντάς τους σε σημείο που θα έφευγαν οικειοθελώς. Η προσπάθεια απέτυχε, αλλά οι προσπάθειες του Ισραήλ να «διορθώσει το λάθος» δεν σταμάτησαν ποτέ.

Στη Τζενίν, η κατοχή αντιμετώπισε τον καταυλισμό και τον άμαχο πληθυσμό του ως πεδίο δοκιμών για μερικές από τις πιο καινοτόμες στρατιωτικές τεχνολογίες της. Ωστόσο, έχοντας μάθει από τις προηγούμενες εισβολές του στρατού, οι Παλαιστίνιοι κατάφεραν όχι μόνο να αποτρέψουν την επιτήρηση του Ισραήλ από τον εντοπισμό των μαχητών, αλλά και να εμποδίσουν τον στρατό να θέσει τους όρους μάχης — σε σημείο που ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας Yoav Gallant εξέφρασε την ανησυχία του για το χαμηλό αριθμό των Παλαιστινίων μαχητών που σκοτώθηκαν.

Ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου δήλωσε ότι εάν οι «τρομοκράτες» επιστρέψουν στον καταυλισμό της Τζενίν, τότε το ίδιο θα κάνει και ο στρατός. Ωστόσο, οι Παλαιστίνιοι πιστεύουν επίσης ότι η αντίσταση μπόρεσε να ματαιώσει τα σχέδια της κυβέρνησης για επανεγκατάσταση της βόρειας Δυτικής Όχθης —ιδιαίτερα των περιοχών όπου οι οικισμοί διαλύθηκαν ως μέρος της απεμπλοκής της Γάζας το 2005— επειδή οι Ισραηλινοί δεν θα αισθάνονται ασφαλείς εκεί υπό το φως της δραστηριότητας των ενόπλων ομάδων.

*Μετάφραση Σοσιαλιστική Έκφραση