Η νίκη του Lula στη Βραζιλία αποδεικνύει ότι η μετασχηματιστική αλλαγή κερδίζεται όταν είμαστε ενωμένοι*
JEREMY CORBYN, 31 Οκτωβρίου 2022
«Αυτοί που έχουν την εξουσία μπορούν να σκοτώσουν ένα, δύο ή εκατό τριαντάφυλλα,
αλλά ποτέ δεν θα μπορέσουν να σταματήσουν τον ερχομό της άνοιξης» (Lula)
Είδα από πρώτο χέρι πώς η νίκη του Λούλα ήρθε από ένα συνασπισμό πολιτικών κομμάτων και κοινωνικών κινημάτων υπό την ηγεσία της Αριστεράς. Ποιος χρειάζεται focus groups όταν υπάρχει αλληλεγγύη;
Στις 7 Απριλίου 2018, ο Luiz Inacio Lula da Silva εκφώνησε μια ομιλία μπροστά σε χιλιάδες υποστηρικτές του στο Σάο Πάολο. Στεκόμενος έξω από τα κεντρικά γραφεία του συνδικάτου των μεταλλουργών, του οποίου κάποτε ηγείτο, ο Lula είπε στο πλήθος ότι μια μέρα θα επέστρεφε.
Αφού τελείωσε την ομιλία του, ο Lula, πρώην πρόεδρος - και ιδρυτικό μέλος του αριστερού Εργατικού Κόμματος (Partido dos Trabalhadores, PT) - παραδόθηκε σε ένα κοντινό αστυνομικό τμήμα μετά την επιβολή ποινής φυλάκισης 12 ετών για διαφθορά που του επέβαλε ο ομοσπονδιακός δικαστής Sergio Moro. Χαρακτηρίζοντας την καταδίκη του ως «το μεγαλύτερο δικαστικό ψέμα που ειπώθηκε στην 500 χρόνων ιστορία της χώρας», ο Lula θα περνούσε περισσότερο από ένα χρόνο στη φυλακή, προτού το Ανώτατο Ομοσπονδιακό Δικαστήριο αποφασίσει, τον Νοέμβριο του 2019, ότι η φυλάκισή του ήταν παράνομη.
Ο Lula δεν θα είχε απελευθερωθεί εάν δεν υπήρχε ένα αξιοσημείωτο κύμα διεθνούς αλληλεγγύης. Αλλά και χωρίς τη δουλειά της νομικής του ομάδας, τους Geoffrey Robertson KC και John Watts, ο Lula μπορεί να ήταν ακόμα στη φυλακή. Δυστυχώς, τη στιγμή που αφέθηκε ελεύθερος, του είχε απαγορευτεί να συμμετάσχει στις προεδρικές εκλογές του 2018. Η πολιτικά υποκινούμενη καταδίκη, την οποία ο ΟΗΕ περιέγραψε ως παραβίαση του δικαιώματος του Lula σε δίκαιη δίκη, είχε ανοίξει το δρόμο για τη νίκη του δεξιού υποψηφίου, του Jair Bolsonaro. Ο Sergio Moro θα γινόταν μάλιστα υπουργός Δικαιοσύνης του Bolsonaro.
Κατά τη διάρκεια της τετραετούς προεδρίας του, ο Bolsonaro θα εξαπέλυε ένα κύμα φτωχοποίησης, φασισμού και οικοκτονίας. Καθοδηγώντας τη χειρότερη, αναμφισβήτητα, στον κόσμο αντίδραση στην πανδημία, ο Bolsonaro μπλόκαρε εκκλήσεις για lockdown, κανόνες κοινωνικής απόστασης και εντολές για χρήση μάσκας, με αποτέλεσμα το δεύτερο υψηλότερο αριθμό θανάτων σε όλη την υφήλιο. Η πανδημία, φυσικά, έπληξε κυρίως τα οικονομικά ευπαθή στρώματα, πράγμα που επιδείνωσαν δραστικά οι πολιτικές του Bolsonaro.
Στην κορύφωση του πολέμου του ενάντια στους φτωχούς, 100 εκατομμύρια Βραζιλιάνοι ζούσαν στη φτώχεια. Οι γυναίκες - και ιδιαίτερα οι μαύρες γυναίκες - έχουν πληρώσει δυσανάλογο τίμημα για τον κοινωνικό συντηρητισμό του Bolsonaro και είναι πλέον πιο δύσκολο από ποτέ να έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες άμβλωσης. Τα άτομα LGBT+ έχουν επίσης αντιμετωπίσει διακρίσεις που τις επέβαλλε το κράτος, με τον ομοφοβικό, όπως αυτοαποκαλείτο, πρόεδρο να υποκινεί το μίσος δηλώνοντας ότι η Βραζιλία έχει γίνει "τουριστικός παράδεισος για τους gay".
Η προεδρία του Bolsonaro ήταν απειλή για τη ζωή τόσο στη Βραζιλία όσο και σε όλο τον κόσμο. Για κάθε χρόνο της προεδρίας του, η αποψίλωση των δασών του Αμαζονίου αυξανόταν κατά τουλάχιστον 75%. Μέχρι το τέλος της θητείας του, οι «πνεύμονες του κόσμου» βρίσκονταν (και εξακολουθούν να βρίσκονται) σε ένα οριακό σημείο, όπου οποιαδήποτε παραπέρα αποψίλωση θα προκαλέσει πιθανότατα μη αναστρέψιμη κλιματική κατάρρευση. Η επίθεση του Bolsonaro στο περιβάλλον ήταν επίσης επίθεση και στις κοινότητες των ιθαγενών - οι αναφερθείσες περιπτώσεις εισβολής στη γη των ιθαγενών γης είχαν αυξηθεί κατά 180% μεταξύ 2018 και 2021.
Παρόλο που ο Lula αφέθηκε ελεύθερος το 2019, μόλις τον Μάρτιο του 2021, μετά από άλλη δικαστική απόφαση, του επετράπη επίσημα να θέσει υποψηφιότητα για πρόεδρος το 2022. Η εκστρατεία του Lula αναγεννήθηκε. Το ίδιο και η εκστρατεία για τη διάσωση της δημοκρατίας της Βραζιλίας και του μέλλοντος του πλανήτη μας. Στο ψηφοδέλτιο η επιλογή ήταν μεταξύ σοσιαλισμού ή εξαφάνισης.
Μετά από πρόσκληση των συνδικαλιστικών οργανώσεων της Βραζιλίας, ταξίδεψα στη Βραζιλία με την Προοδευτική Διεθνή ως μέρος της καθιερωμένης αποστολής παρακολούθησης εκλογών. Ο Bolsonaro επανειλημμένα προειδοποίησε ότι δεν θα σεβαστεί το αποτέλεσμα των εκλογών εάν έχανε. Η αποστολή μας ήταν να υπερασπιστούμε τη δημοκρατία της Βραζιλίας σε μια εκλογή ζωτικής σημασίας για το μέλλον του πολιτισμού μας.
Η ημέρα των εκλογών ήταν αγωνιωδώς τεταμένη. Σε όσους από εμάς βρισκόμασταν εκεί, έγινε σύντομα σαφές ότι ο Lula δεν στεκόταν μόνο απέναντι στον Bolsonaro, αλλά απέναντι στον μηχανισμό του βραζιλιάνικου κράτους. Πήραμε πολλαπλές αναφορές ότι η ομοσπονδιακή αστυνομία και εκείνη των αυτοκινητοδρόμων έκλειναν δρόμους και διεξήγαγαν αδικαιολόγητες έρευνες οχημάτων στις πιο φτωχές περιοχές των βόρειων προπυργίων του Lula.
Για άλλη μια φορά, εκείνοι που βρίσκονται στην εξουσία απέδειξαν ότι ήταν πρόθυμοι και ικανοί να κόψουν ένα, δύο, εκατό τριαντάφυλλα. Ωστόσο, όπως ακριβώς είχε υποσχεθεί ο Lula, δεν μπόρεσαν να σταματήσουν την άνοιξη να φτάσει. Γύρω στις 19.30 στη Βραζιλία, ο Lula α βγήκε νικητής, νικώντας τον Bolsonaro στο παρά τρίχα. Η ανακούφιση μετατράπηκε σε έκσταση. Όσοι από εμάς περιμέναμε τον Bolsonaro να μιλήσει στην αντιπροσωπεία των διεθνών προσκεκλημένων αγκαλιαστήκαμε και τραγουδούσαμε πανηγυρίζοντας.
Μπαίνοντας στην αίθουσα μέσα σε μια χορωδία χαράς, ο Lula μίλησε εκτενώς σε όσους τον είχαν υποστηρίξει. Σε μια απίστευτα συγκινητική ομιλία, ο Lula δεσμεύτηκε να τερματίσει την πείνα, το ρατσισμό, την ομοφοβία, την τρανσφοβία και την αποψίλωση των δασών. Μια φράση είναι ιδιαίτερα αξιομνημόνευτη: "Όταν κόβουμε ένα αιωνόβιο δέντρο, κόβουμε ένα μέρος της ζωής μας. Η κυβέρνησή μου θα σταματήσει την καταστροφή του Αμαζονίου εντελώς. Με εμάς, είναι ασφαλές για πάντα." Και με την αντιμετώπιση της παράνομης εξόρυξης στο βορρά, οι κοινότητες των αυτοχθόνων δεν θα δολοφονούνται πια από την απληστία για χρυσό. «Καμία τιμή χρυσού», είπε, «δεν αξίζει όσο η ζωή κανενός ανθρώπου».
Ο τόνος του Lula ήταν και ελπιδοφόρος και εξίσου εξαγριωμένος. Ο θυμός του για το επίπεδο της δυστυχίας που είχε προκαλέσει ο Bolsonaro ήταν έντονα αισθητός, θρηνώντας για το ό,τι, παρά το γεγονός ότι είναι σημαντικός εξαγωγέας τροφίμων, η Βραζιλία είχε παιδιά που πεινούσαν στους δρόμους των πόλεών της. Ο Lula υποσχέθηκε να επαναλάβει - και να προχωρήσει ακόμα περισσότερο - αυτό που έκανε την τελευταία φορά που ήταν πρόεδρος: να βγάλει εκατομμύρια έξω από τη φτώχεια.
Ίσως το πιο σημαντικό μέρος της ομιλίας του ήρθε στο τέλος: Η Βραζιλία, είπε, δεν θα συρθεί σε έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο ή σε έναν ατελείωτο αγώνα εξοπλισμών. Μια Βραζιλία υπό την ηγεσία του Lula θα προσπαθήσει να καλλιεργήσει καλές σχέσεις με όλους τους παγκόσμιους εταίρους, για χάρη της διεθνούς ειρήνης.
Απαντώντας στα συνθήματα "VIVA LULA", ο νέος πρόεδρος επέμεινε ότι αυτό δεν ήταν προσωπική νίκη. Ήταν μια νίκη για ένα «δημοκρατικό κίνημα που σχηματίστηκε πάνω από πολιτικά κόμματα, προσωπικά συμφέροντα και ιδεολογίες». Ο Lula είχε κερδίσει με την υποστήριξη των εργαζομένων, των ιθαγενών και των περιθωριοποιημένων.
Το είδα από πρώτο χέρι σε όλη την εκστρατεία, περνώντας χρόνο με συνδικάτα, μια πληθώρα κομμάτων που είχαν συσπειρωθεί γύρω του, και κινήματα βάσης όπως το Κίνημα Ακτημόνων Εργατών (Landless Workers' Movement, MST) και το Κίνημα Αστέγων Εργατών (Homeless Workers Movement, MTST). Η νίκη του Λούλα ήρθε από ένα συνασπισμό πολιτικών κομμάτων και κοινωνικών κινημάτων υπό την ηγεσία της Αριστεράς. Ποιος χρειάζεται focus groups όταν υπάρχει αλληλεγγύη;
Ο παγκόσμιος αγώνας για ισότητα, δημοκρατία και ειρήνη συνεχίζεται. Αυτό περιλαμβάνει και τον αγώνα εδώ, στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ελπίζω ότι οι άνθρωποι που είναι πρόθυμοι να γιορτάσουν τις νίκες εκείνων στο εξωτερικό να είναι εξίσου υποστηρικτικοί σε εκείνους που αγωνίζονται για μια ριζική μεταφορά πλούτου, εξουσίας και ιδιοκτησίας, εδώ, πιο κοντά, στην πατρίδα τους. Ο θρίαμβος του Lula αποδεικνύει ότι, όταν είμαστε ενωμένοι, η μετασχηματιστική αλλαγή μπορεί να κερδηθεί - και θα κερδηθεί.
Πριν από δύο χρόνια, ο Lula ήταν στη φυλακή, εκτίοντας μια άδικη καταδίκη. Σήμερα είναι ο πρόεδρος της Βραζιλίας. Όπως είπε στους υποστηρικτές του πίσω στο 2018, «δεν έχει νόημα να προσπαθώ να τελειώσω τις ιδέες μου, παραμένουν ήδη στον αέρα και δεν μπορείτε να τις συλλάβετε». Μοιραζόμενες από εκατομμύρια σε όλο τον κόσμο, οι ιδέες του Lula δεν παραμένουν απλώς. Ζουν. Αναπνέουν. Και είναι εδώ για να μείνουν.
Τα αποτελέσματα της χθεσινής βραδιάς δεν σηματοδοτούν απλώς μια εκπληκτική επιστροφή για τον Lula. Είναι, ελπίζω, μια επάνοδος για την ανθρωπότητα.
* Μετάφραση-απόδοση: Σοσιαλιστική Έκφραση - από "The Independent" -