ΚΙΝΑΛ/ΠΑΣΟΚ - ΝΕΑ ΗΓΕΣΙΑ ΠΑΛΙΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ

Και τώρα τι;

Το σχεδόν 70% που έλαβε ο Νίκος Ανδρουλάκης, κάνουν την εσωκομματική κρίση στο επόμενο διάστημα μια όχι πολύ πιθανή εξέλιξη. Μόνο που αυτό το διάστημα θα είναι πολύ περιορισμένο σε μια ρευστή και κρίσιμη πολιτική κατάσταση που αναζητά απαντήσεις.

Η ευφορία και οι πανηγυρισμοί αυτών των ημερών θα εξαφανιστούν γρήγορα σε μια περίοδο που ο νέος πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ θα είναι αναγκασμένος να παίρνει θέσεις στα καυτά ζητήματα που απασχολούν τον ελληνικό λαό. 

Σαράντα χρόνια μετά

Σαράντα ακριβώς χρόνια μετά την άνοδο του ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου στην εξουσία, ο νέος πρόεδρος και το πρόγραμμα καμία σχέση έχουν με τον τότε πρόεδρο και το τότε πρόγραμμα.

Όσο και αν δεν προχώρησε σε τομές στην οικονομία όπως είχε υποσχεθεί με τη διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη, στην οποία μιλούσε για κρατικοποιήσεις των τραπεζών και των βασικών μονοπωλίων, Εκείνο το ΠΑΣΟΚ σήμαινε μαζικές κρατικές παρεμβάσεις στην οικονομία, μαζικές επενδύσεις. Αν κάτι άφησε ο Ανδρέας Παπανδρέου ως κληρονομιά, είναι την χωρίς όρους και αστερίσκους πεποίθηση ότι χωρίς μαζικές κρατικές επενδύσεις δεν υπάρχει ανάπτυξη και δεν ευημερεί ο λαός.

Κουβέντα δεν ακούστηκε από το στόμα Ανδρουλάκη πάνω σε αυτό και πάνω στα πιο κρίσιμα που μαστίζουν την ελληνική κοινωνία. Πολύ σύντομα όμως θα αναγκαστεί να τοποθετηθεί πάνω σε θέματα που έχουν να κάνουν με οικονομικές πολιτικές, με ανεργία και ανεργιακά, επιδοτήσεις ή όχι, υποταγή ή όχι στους ευρωπαϊκούς οικονομικούς περιορισμούς που  θα μπουν ξανά στην ατζέντα.

Πόσο τυχαίο είναι ότι τον Ανδρουλάκη στήριξε ο Λοβέρδος, ο τρίτος νικητής των πρώτων εκλογών, ο σχεδόν απροκάλυπτα Νεοδημοκράτης που φρόντισε όμως να κρατήσει αποστάσεις από τη ΝΔ στην προσυνεδριακή περίοδο;

Σε «11 εκατομμύρια Ελληνίδες και Έλληνες» είχε δηλώσει ότι απευθύνεται ο Λοβέρδος. «Εγώ απευθύνομαι στο εθνικό ακροατήριο…Η συμμετοχή διαλύει τους μηχανισμούς». Μια απόλυτη απαξίωση του ίδιου του κόμματος του που νιώθει ότι δεν το χρειάζεται αφού είχε τα συστημικά ΜΜΕ να τον στηρίζουν.

Αντί για τρόπους εκδημοκρατισμού των μηχανισμών που θα τους καθιστούν υπόλογους και ελεγχόμενους από τη βάση του κόμματος, ζήτησε διάλυση τους και απόδοση της ευθύνης για ενημέρωση της κοινωνίας στα ΜΜΕ.

Από αυτόν βρήκε στήριξη ο Ανδρουλάκης. Από αυτόν που θεώρησε ότι το κύριο πρόβλημα της κοινωνίας δεν είναι η φτώχεια, η ανεργία, η επίθεση του κεφαλαίου, τα μνημόνια που έχουν στραγγαλίσει την ελληνική οικονομία, αλλά η γραφειοκρατία την οποία θα συντρίψει: «Θα δώσω όλο το είναι αυτής της παράταξης για να επιτευχθεί ένας στόχος που για 200 χρόνια κυνηγάμε και δεν τον επιτυγχάνουμε…»

Πίστη στο σοσιαλδημοκρατικό ‘όραμα’

Ο Ανδρουλάκης αναλαμβάνει σε εποχές που η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία έχει δοκιμαστεί και αποτύχει. Και εκεί που ανακάμπτει είναι μέσα από τα αδιέξοδα άλλων επιλογών, όπως ακριβώς στην Ελλάδα, και όχι διότι έχει να προτείνει κάτι διαφορετικό από όσα την είχαν οδηγήσει στην κατάρρευση. Στο κόμμα του δίνεται ξανά ευκαιρία μέσα από την συνθηκολόγηση και αποτυχία Σύριζα και την συνειδητοποίηση ξανά τι σημαίνει δεξιά.

Παρόλα αυτά δηλώνει απόλυτα αφοσιωμένος στο σοσιαλδημοκρατικό «όραμα».

Οι παραδώσεις του παλιού ΠΑΣΟΚ κράτησαν τον χώρο ζωντανό παρά την αδυναμία του να προτείνει διεξόδους. Η συνθηκολόγηση Σύριζα του δίνουν ξανά δυνατότητες. Αδυνατούν όμως να καταλάβουν ακόμα και αυτό το καίριο, ότι δηλαδή μπορούν να δυναμώσουν μόνο ως αριστερή εναλλακτική απέναντι στον Σύριζα. Μόνο που η σημερινή ηγεσία στέκει πιο δεξιά όχι μόνο από τον Σύριζα του 2012-15 αλλά και από τον σημερινό.

Το ΠΑΣΟΚ μπορεί να είναι εδώ…

Μέσα στα γενικά αδιέξοδα και απογοήτευση, το σύνθημα «το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ» συσπείρωσε κόσμο. Η απόλυτη έλλειψη όμως πρότασης σε σκληρές και απαιτητικές συνθήκες θα χαντακώσει άμεσα τις δυνατότητες της νέας ηγεσίας.

Έχουν ήδη ξεκινήσει συζητήσεις στα ΜΜΕ για τις εκλογές που έρχονται και για το τι θα κάνει το ΠΑΣΟΚ του Ανδρουλάκη σε αυτές. Προσπαθούν από τώρα να δώσουν κατεύθυνση για το πια θα είναι μια «φρόνιμη και λογική» στάση του ΚινΑλ-ΠΑΣΟΚ.

Οι εκλογές θα είναι ένα πολύ κρίσιμο τεστ αν φυσικά η νέα ηγεσία δεν έχει ήδη κριθεί.

Αν το πρώτο κόμμα δεν καταφέρει να συγκροτήσει κυβέρνηση αυτοδυναμίας, το ΚινΑλ-ΠΑΣΟΚ θα καλεστεί να συγκυβερνήσει είτε με ΝΔ είτε με Σύριζα. Η στάση της νέας ηγεσίας θα είναι καθοριστική για τις δυνατότητες του κόμματος. Εκεί θα φανεί επίσης αν το κόμμα μπορεί να συνεχίσει ενωμένο.

Ένα μεγάλο ερώτημα που υπάρχει αυτή τη στιγμή, είναι τι θα κάνει ο πρώην πρωθυπουργός, ο Παπανδρέου και τα στελέχη που τον στήριξαν. Όχι τόσο άμεσα, παρόλο που αναμένονται από τώρα αποχωρήσεις, όσο πιο μακρόχρονα, όταν η αδυναμία της νέας ηγεσίας να παρέχει διέξοδο στον ελληνικό λαό γίνεται φανερή μέρα με τη μέρα. 

Αν ο Παπανδρέου, που είχε διαφοροποιημένο λόγο από τον γενικόλογο και εντελώς αταξικό του Ανδρουλάκη, αποφασίσει να παραμείνει στο κόμμα και να δώσει τη μάχη, τότε θα αποδειχθεί ότι η πρόβλεψη ότι  ο κύκλος του «παπανδρεϊσμού» έχει κλείσει οριστικά για το ΚΙΝΑΛ, είναι λανθασμένη.

Μόνο αν δεν υπάρξει διέξοδος από αλλού

Πόσες δυνατότητες φυσικά θα έχει ο Παπανδρέου όταν η αδυναμία της ηγεσίας Ανδρουλάκη είναι πια φανερή, θα εξαρτηθεί απόλυτα και από τα άλλα κόμματα της αριστεράς. Αν η ηγεσία Σύριζα φανεί να αμφισβητείται ουσιαστικά από εσωτερική αριστερή αντιπολίτευση, δίνοντας ξανά ελπίδες στον κόσμο, αν το ΜεΡΑ25 μπορέσει να πείσει ότι είναι κάτι περισσότερο από κόμμα ενός ανθρώπου, έστω ιδιαίτερα ικανού και ριζοσπάστη, και αν το ΚΚΕ, το μόνο κόμμα που μιλά ανοικτά για σοσιαλισμό -χωρίς όμως δυστυχώς να έχει καταδικάσει την προηγούμενη διαστρεβλωμένη εκδοχή του και χωρίς να κάνει καθαρά τα βήματα που χρειάζονται προς αυτή την κατεύθυνση- δείχνει να ξεκολλά από το 5% περίπου, τότε ναι, ο κύκλος του Παπανδρεϊσμού θα έχει κλείσει οριστικά.

Σωτήρης Βλάχος

18 Δεκεμβρίου 2021