Κομμουνιστές και Συνδικάτα

Μεγάλα ζητήματα σε χρονικά περιθώρια που στενεύουν

Το συνδικαλιστικό κίνημα βρίσκεται καθηλωμένο. Η πολιτική της ηγεσίας της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδας (ΓΣΕΕ) φανερά πια δεν μπορεί να δώσει διέξοδο.  Η πολυδιάσπαση του χώρου, οι ξεχωριστές εκδηλώσεις και κύρια οι ξεχωριστές απεργιακές κινητοποιήσεις, αντί να προσφέρουν διέξοδο δίνουν άλλοθι στην ηγεσία της ΓΣΕΕ και ενισχύουν την αδράνεια της.

Σε αυτά τα μεγάλα εμπόδια προστίθεται και η οικονομική κρίση, που περιορίζει δραματικά τις δυνατότητες του συνδικαλιστικού κινήματος να διεκδικήσει. Αυτή είναι μια μεγάλη αλήθεια που πρέπει να αντιμετωπιστεί κατάφατσα. Η καπιταλιστική κρίση, το χαντάκωμα της οικονομίας και η καταστροφή μεγάλου μέρους των επιχειρήσεων, εξουδετερώνει σε μεγάλο βαθμό τον ρόλο των συνδικάτων ως προασπιστεί των εργατικών δικαιωμάτων μέσα στο καπιταλιστικό σύστημα.

Τα συνδικάτα μπορούν να ξεπεράσουν αυτόν τον συγκεκριμένο περιορισμό μόνο αν στην ατζέντα τους βάλουν πολιτικά αιτήματα που να έχουν στόχο την ανατροπή  της οικονομικής κατάρρευσης -και να πείθουν ότι μπορούν να το κάνουν. Μόνο έτσι θα μπορούν να κινητοποιήσουν ξανά τους εργαζόμενους που τρέμουν για το αύριο και τις πιθανές επιπτώσεις πάνω στην εργασία τους και να τραβήξουν μαζί τους τεράστιες αποδεκατισμένες από την ανεργία και επισφάλεια μάζες.

Πολιτικές διεκδικήσεις όπως η εθνικοποίηση τους τραπεζικού συστήματος, αλλά και η με κάθε τρόπο επίτευξη κοινής δράσης από μέρους των συνδικάτων είναι ζητήματα κλειδιά για αντιμετώπιση της κατάστασης.

«Εργοδοτικά» συνδικάτα και το χαντάκωμα του αγώνα

Ο χαρακτηρισμός όμως μιας σειράς συνδικάτων ως «εργοδοτικά» και το κάλεσμα για εγκατάλειψη τους, είναι ότι πιο προβληματικό και λανθασμένο. Για το οποίο η ηγεσία του ΠΑΜΕ μπορεί να συγχωρεθεί λιγότερο από οποιανδήποτε άλλο, μια και η πιο ανεκτίμητη  κληρονομιά που κατά την άποψη μας έχει το εργατικό κίνημα πάνω στο ζήτημα, είναι οι θέσεις του Λένιν. Του Λένιν τον οποίο ΠΑΜΕ και ΚΚΕ επικαλούνται.

«Και ακριβώς τέτοια ανοησία κάνουν οι «αριστεροί» γερμανοί κομμουνιστές, που από τον αντιδραστικό και αντεπαναστατικό χαρακτήρα των ηγετικών κύκλων των συνδικάτων βγάζουν το συμπέρασμα ότι... οι κομμουνιστές πρέπει να βγουν από τα συνδικάτα!!»

«Να αρνούνται να δουλέψουν μέσα σ’ αυτά!! Να δημιουργήσουν νέες, επινοημένες μορφές εργατικής οργάνωσης!! Αυτό είναι ασυγχώρητη βλακεία, που ισοδυναμεί με την πιο μεγάλη υπηρεσία που μπορούν να προσφέρουν οι κομμουνιστές στην αστική τάξη» (Λένιν, «Αριστερισμός, Παιδική Αρρώστια του Κομμουνισμού»)

Ο «Αριστερισμός, Παιδική Αρρώστια του Κομμουνισμού», γράφτηκε από τον Λένιν δυόμιση χρόνια μετά την επανάσταση, όταν είχε να αντιμετωπίσει ερωτήματα όπως των Γερμανών «αριστερών» (διατηρώ τα εισαγωγικά που χρησιμοποίησε ο Λένιν) κομμουνιστών. Ερωτήματα όπως, «Πρέπει οι επαναστάτες να δουλεύουν μέσα στα αντιδραστικά συνδικάτα;»

Δεν μπορούσε να είναι πιο καθαρός πάνω στο ζήτημα, δεν μπορούσε η απάντηση του στο πιο πάνω ερώτημα να είναι πιο αδιαμφισβήτητη.

«Οι γερμανοί «αριστεροί» θεωρούν πως γι’ αυτούς το ζήτημα είναι λυμένο και ότι η απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα είναι κατηγορηματικά αρνητική…»

«Κατά τη γνώμη τους… είναι ανώφελο και μάλιστα απαράδεκτο για τους επαναστάτες, τους κομμουνιστές να δουλεύουν στα κίτρινα, σοσιαλσωβινιστικά, συμφιλιωτικά συνδικάτα…» (Το ίδιο)

Αυτή η άποψη, θα πει ο Λένιν, «είναι ριζικά λαθεμένη και δεν περιέχει τίποτε άλλο από κούφιες φράσεις».

«Παιδιακίστικες και γελοίες ανοησίες δεν μπορεί παρά να φαίνονται σε μας … οι σπουδαίες, πολύ σοφές και τρομερά επαναστατικές συζητήσεις των γερμανών αριστερών πάνω στο θέμα ότι οι κομμουνιστές δεν μπορούν και δεν πρέπει να δουλεύουν στα αντιδραστικά συνδικάτα… ότι πρέπει να βγουν από τα συνδικάτα και να δημιουργήσουν υποχρεωτικά την εντελώς καινουργιούτσικη, την εντελώς καθαρούτσικη «εργατική ένωση» κτλ., κτλ. που τη σοφίστηκαν οι καλοί μας …κομμουνιστές κτλ.…» (Το ίδιο)

Είναι με θλίψη αλλά και απορία που βλέπουμε  αυτές τις θέσεις του Λένιν να μην αποτελούν στοιχεία σοβαρού προβληματισμού για αυτούς που χαράσσουν πολιτική μέσα στο ΚΚΕ και το ΠΑΜΕ, αλλά και από άλλες οργανώσεις που επικαλούνται τον μαρξισμό και θεωρούν και το ίδιο το ΠΑΜΕ ακατάλληλο χώρο για να οργανωθούν.

Το πρώτο σχολείο για την εργατική τάξη

Αναφέραμε ξανά ότι η δημιουργία των συνδικάτων ήταν ένα ιστορικό γεγονός, ήταν «μια γιγάντια πρόοδος της εργατικής τάξης στο αρχικό στάδιο της ανάπτυξης του καπιταλισμού…»

«Στον κόσμο η ανάπτυξη του προλεταριάτου δεν έγινε και δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς παρά μόνο μέσω των συνδικάτων, με την αλληλεπίδραση των συνδικάτων και του Κόμματος της εργατικής τάξης» (Λένιν, «Αριστερισμός, παιδική αρρώστια του κουμμουνισμού»).

Σε περιόδους ήττας του κινήματος ή μακρόχρονης άνθησης του καπιταλισμού, μπορεί εύκολα οι ηγεσίες των συνδικάτων να εκφυλιστούν, να γίνουν όργανα του ταξικού εχθρού. Τα συνδικάτα όμως ως μορφή οργάνωσης παραμένουν το όπλο, το μόνο όπλο της τάξης στο συνδικαλιστικό επίπεδο.

Έτσι, η επιδίωξη για μια «εντελώς καινουργιούτσικη… εντελώς καθαρούτσικη «εργατική ένωση» κτλ., κτλ. που τη σοφίστηκαν οι καλοί μας …κομμουνιστές κτλ.…»(Λένιν), δεν είναι παρά υπηρεσία στον ταξικό εχθρό.

Ούτε ακόμα και μετά την Σοσιαλιστική Επανάσταση, στην ίδια την Σοβιετική Ένωση, επέτρεψε ο Λένιν την διάσπαση των συνδικάτων, ή την απαξίωση και τον «διωγμό» όσων δεν ελέγχονταν από του κουμουνιστές.

«Τα συνδικάτα μένουν και θα μείνουν για πολύ καιρό το απαραίτητο «σχολείο του κομμουνισμού» και το προπαρασκευαστικό σχολείο για τους προλετάριους για να πραγματοποιήσουν τη δικτατορία τους… η απαραίτητη ένωση των εργατών για να περάσει βαθμιαία η διεύθυνση όλης της οικονομίας της χώρας στα χέρια της εργατικής τάξης (και όχι σε χωριστά επαγγέλματα) και έπειτα σε όλους τους εργαζομένους».

Η πάλη για ανάκτηση τους

Η ύπαρξη αντιδραστικών ηγετών και πρακτόρων του κεφαλαίου μέσα στα συνδικάτα, όπως καταγγέλλει το ΠΑΜΕ, κάνει ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη της παρουσίας των κουμουνιστών σε αυτά. Να τι λέει ο Λένιν:

«Να μη δουλεύεις μέσα στα αντιδραστικά συνδικάτα σημαίνει να εγκαταλείπεις τις λειψά αναπτυγμένες ή καθυστερημένες εργατικές μάζες στην επιρροή των αντιδραστικών ηγετών, των πρακτόρων της αστικής τάξης, των αριστοκρατών εργατών ή των «αστοποιημένων εργατών…»

Για να μπορέσεις «να βοηθήσεις τις «μάζες» και να κατακτήσεις τη συμπάθειά τους, την αγάπη τους και την υποστήριξη τους δεν πρέπει να φοβάσαι τις δυσκολίες, δεν πρέπει να φοβάσαι τις στρεψοδικίες, τις τρικλοποδιές, τις προσβολές και τις καταδιώξεις από μέρους των «αρχηγών»… αλλά να δουλεύεις υποχρεωτικά εκεί που είναι οι μάζες…»

«Δεν θα μπορούσε να φανταστεί κανείς μεγαλύτερο παραλογισμό, μεγαλύτερη ζημιά για την επανάσταση απ’ αυτή που φέρνουν οι «αριστεροί» επαναστάτες!»

Δεν μπορεί να αντιμετωπίζονται με ελαφρό τρόπο αυτές οι θέσεις του Λένιν από αυτούς τουλάχιστον που τον επικαλούνται. Το βιβλίο του «Αριστερισμός, Παιδική Αρρώστια του Κομμουνισμού» είναι το τελευταίο του, γραμμένο μέσα στην αγωνία της απομόνωσης της Σοβιετικής Ένωσης και της επανάστασης. Γράφτηκε έχοντας ως στόχο να αφαιρέσει όσα εμπόδια εντόπιζε στον δρόμο εξέλιξης της επανάστασης. Ένα από τα οποία ήταν ο σεχταρισμός των πιο προχωρημένων στοιχείων της τάξης απέναντι στην υπόλοιπη τάξη. Αηδιασμένοι οι πρωτοπόροι από την στάση των ηγεσιών των συνδικάτων σε όλη τη διάρκεια του 1ου Παγκόσμιου Πολέμου, αυτής της τεράστιας ανθρωποσφαγής, οδηγούνταν στη σεκταριστική και καταστροφική για το κίνημα πολιτική εγκατάλειψης της μάζας της τάξης και αντιπαράθεσης μαζί της.

Η μάχη για εξυγίανση των συνδικάτων είναι μάχη της τάξης. Όσο τεκμηριωμένες και αν είναι οι καταγγελίες του ΠΑΜΕ για συμβιβαστικές πολιτικές της ηγεσίας της ΓΣΕΕ, για αντιδημοκρατικές διαδικασίες, ακόμα και για εκφυλισμό, είναι η εργατική τάξη που θα  δώσει τη μάχη εσωτερικά για να αλλάξει την κατάσταση. Αυτή θα αποφασίσει ποιους θα αφήσει να την εκπροσωπούν και ποιους θα στείλει στα σπίτια τους.

Δεν είναι εύκολη μάχη, ειδικά σε αυτή τη συγκεκριμένη εποχή της μεγάλης απογοήτευσης της τάξης, της αδρανοποίησης της, που θα επιτρέπει και αντιδημοκρατικές διαδικασίες και νόθους αντιπροσώπους. Δεν υπάρχει όμως άλλος δρόμος.

Σωτήρης Βλάχος

14 Ιουλίου 2021