Πέντε πράγματα που μάθαμε αυτήν την εβδομάδα από την κρίση του COVID-19

Michael Roberts*, 22/03/2020- Μετάφραση: Σοσιαλιστική Έκφραση

1) Όλα όσα μας είπαν για το πώς η ελεύθερη αγορά θα λύσει τα πάντα ήταν ένα ψέμα. Μόλις το σύστημα άρχισε να στρεσάρεται, οι κυβερνήσεις (ακόμα και συντηρητικές) άρχισαν να παρεμβαίνουν στην οικονομία μέσω εθνικοποιήσεων, κατευθύνοντας τις εταιρείες στο τι πρέπει να παράγουν, με διασώσεις και χορηγίες. Ακόμη και υπεραγορές άρχισαν να εφαρμόζουν ελέγχους στον εφοδιασμό τους (αν και, φυσικά, όχι στις τιμές). Η αγορά ποτέ δεν ήταν ικανή να αντιμετωπίσει κρίσεις και ποτέ δεν θα είναι, είτε πρόκειται για την κρίση του COVID-19 ή της επόμενης πανδημίας, είτε για την κλιματική κρίση. Η μαζική δημόσια επένδυση είναι αυτό που πάντα απαιτήθηκε, μόλο που ιστορικά έχει χρησιμοποιηθεί για να σταθεροποιήσει την αγορά και να ωφελήσει εκείνους που κερδίζουν από την ύπαρξή της.

2) Οι δισεκατομμυριούχοι επιχειρηματίες δεν θα μας σώσουν. Έχοντας οικοδομήσει γύρω τους μια θρησκοληπτική λατρεία προς αυτούς ως σωτήρες, σήμερα κρύβονται στις προκαταασκευασμένα καταφύγιά τους και τα ιδιωτικά νησιά τους, από όπου ικετεύουν κυβερνήσεις για διάσωση. Αντίθετα, είναι οι ερευνητές των δημόσιων πανεπιστημίων, των κρατικών φαρμακευτικών εταιρειών και του συστήματος δημόσιας υγείας που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή πολεμώντας να νικήσουν τον COVID-19. Δωρεάν δημόσια ιατροφαρμακευτική περίθαλψη δεν είναι μόνο το να μπορείς να πας στο γιατρό δωρεάν: πρέπει να περιλαμβάνει μαζικές επενδύσεις στην έρευνα και την παραγωγή φαρμάκων και εμβολίων ώστε και εκείνα να είναι δωρεάν.

3) Η κρίση COVID-19 έχει καταδείξει ότι είναι  σε εκείνους τους εργαζόμενους των οποίων η εργασία υποτιμάται περισσότερο από αυτό το σύστημα που βασιζόμαστε περισσότερο. Οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, του λιανικού εμπορίου, της παιδικής μέριμνας, της εκπαίδευσης, του καθαρισμού, μεταξύ άλλων, είναι εκείνοι που διατηρούν τις λειτουργίες της κοινωνίας, ακόμα και κάτω από lockdown. Γενικά, πρόκειται για τους χειρότερα αμειβόμενους κλάδους, όπου οι συνθήκες έχουν υπονομευτεί επί σειρά ετών με κατάργηση της μονιμότητας και διάβρωση δικαιωμάτων όπως η αμοιβή υπερωριών, και όπου η εργατική δύναμη αποτελείται κύρια από γυναίκες και μετανάστες. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι αυτό θα αλλάξει.

4) Αλλά η πανδημία αποτελεί και σημείο της κλιματικής κρίσης. Δεν πρόκειται μόνο για θερμότερες και πιο ακραίες καιρικές συνθήκες, αλλά και για την αύξηση συχνότερων και πιο επικίνδυνων πανδημιών που οφείλονται σε παράγοντες όπως η μη περιβαλλοντικά βιώσιμη βιομηχανική γεωργία, η δυνατότητα των ιών να μεταλλαχθούν σε νέες κλιματικές συνθήκες και η αποψίλωση των δασών που αυξάνει την επαφή μεταξύ ζώων και ανθρώπων. Οποιεσδήποτε πολιτικές ή δέσμες κινήτρων για να βγούμε από την κρίση του COVID-19 πρέπει επίσης να συνδεθούν με την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, εκτός αν θέλουμε να επαναληφθεί.

5) Θέματα πολιτικής και πολιτικής εξουσίας. Η άνοδος της αμοιβαίας βοήθειας και της οργάνωσης της κοινότητας υπήρξε έντονη, αλλά απέχει πολύ από το να είναι αρκετή για την επίλυση αυτής της κρίσης ή των άλλων κρίσεων που αντιμετωπίζουμε. Η κρατική παρέμβαση θα είναι κρίσιμη για τον καθορισμό του πώς θα βγούμε από αυτό το χάος. Δυστυχώς, η αριστερά είναι μακριά από την εξουσία. Η οικοδόμηση κοινοτικής οργάνωσης, δομών στον χώρο της εργασίας και δημόσιων διαμαρτυριών πρέπει να συνοδεύεται από ένα πολιτικό σχέδιο για την ανάληψη της εξουσίας, αν θέλουμε να αλλάξουμε την πορεία μας. Εξίσου αληθές, οποιαδήποτε κρατική απάντηση πρέπει να βασίζεται σε αυτές τις δομές εργασίας και κοινότητας για να κατευθύνει την παρέμβασή της.

Αυτές είναι μόνο μερικές γρήγορες σκέψεις. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπάρχουν πολλά ακόμα που πρέπει να μάθουμε. Αλλά πρέπει να συζητήσουμε, να αντιπαραβληθούμε και να μην τα ξεχάσουμε, καθώς μπορούν να συμβάλουν στη διαμόρφωση του είδους πολιτικής που χρειαζόμαστε για να πάμε μπροστά.