«ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ ΠΙΣΩ»

(Αλέξης Τσίπρας)

Ότι «Το δίλημμα των εκλογών είναι η Ελλάδα των πολλών ή η Ελλάδα των ελίτ», επανέλαβε σε προεκλογικές συγκεντρώσεις ο Αλέξης Τσίπρας. Και ότι, «Ποτέ ξανά πίσω».

Ναι, για αυτό ακριβώς τον λόγο εκλέχθηκε ο Σύριζα. Τέσσερα χρόνια όμως μετά την εκλογή του, η βασική προοπτική είναι ότι πάμε πίσω, διότι η κυβέρνηση Σύριζα απέτυχε να οδηγήσει στην Ελλάδα των πολλών. Η Νέα Δημοκρατία θα είναι ο νικητής των Ευρωεκλογών με σημαντική, κατά πάσα πιθανότητα, διαφορά και θα ετοιμάζεται για ανάλογη νίκη στις εθνικές εκλογές του Φθινοπώρου. Και τότε θα πάμε πολύ πίσω.

«Ποτέ ξανά πίσω»

Η άνοδος της Νέας Δημοκρατίας στην εξουσία θα ήταν αποτέλεσμα της αδυναμίας της πολιτικής της κυβέρνησης Σύριζα να αντιμετωπίσει την κρίση.

Όταν με το Δημοψήφισμα είχαν μείνει μοναχά δύο επιλογές, της ρήξης ή του συμβιβασμού, η κυβέρνηση Σύριζα δείλιασε και επέλεξε τον συμβιβασμό. Δεν θα αρνηθούμε ότι η πρώτη επιλογή ήταν δύσκολη και συνεπαγόταν μεγάλα ρίσκα. Ειδικά με δεδομένη την προβληματική προετοιμασία πανευρωπαϊκού μετώπου αριστερών δυνάμεων για ρήξη με τη λιτότητα και τους θεσμούς.

Αναφερόταν σε αυτά η ηγεσία του Σύριζα και έκανε κινήσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Που έμειναν όμως περισσότερο στο επικοινωνιακό επίπεδο, στο επίπεδο παρουσίας σε συνέδρια όπως των Ποδέμος, του Ιρλανδικού Σιν Φει. Δεν προχώρησε σε δημιουργία πραγματικού, «σκληρού» πανευρωπαϊκού μετώπου και προγράμματος ρήξης με τη λιτότητα και τους θεσμούς.

Μπροστά στη σύγκρουση με τους πανίσχυρους θεσμούς του κεφαλαίου, η κυβέρνηση Σύριζα επέλεξε τον συμβιβασμό με αυτούς των οποίων τις πολιτικές  θωρούσε υπεύθυνες για την κρίση και εξουδετέρωσε έτσι τις δυνατότητες της ίδιας της κυβέρνησης Σύριζα να αντιμετωπίσει την κρίση.

Ο συμβιβασμός αυτός είχε τις επιπτώσεις του σε όλα τα επίπεδα. Οδήγησε σε αλλαγή της ανάλυσης του Σύριζα για τους λόγους της κρίσης και, συνεπακόλουθα, σε αλλαγή στόχων. Από παγκόσμια καπιταλιστική κρίση, αποτέλεσμα της ελεύθερης καπιταλιστικής αγοράς και της ασυδοσίας των ιδιωτικών τραπεζών που ελέγχουν τις τύχες του κόσμου, που εκφράστηκε και στην Ελλάδα με τον δικό της τρόπο, μετατράπηκε σε εθνική κρίση. Εθνική κρίση για την οποία δεν ευθύνεται το οικονομικό σύστημα αλλά άτομα, από τα οποία αν απαλλαχτούμε θα μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε.

«Ούτε συγχωροχάρτι, ούτε παραγραφή σε όσους λεηλάτησαν και χρεοκόπησαν τη χώρα»,(Αλέξης Τσίπρας)

Η κρίση τώρα είναι αποτέλεσμα της λεηλασίας της χώρας από κάποιους, αποτέλεσμα σκανδάλων, μη «κανονικής» δηλαδή λειτουργίας του οικονομικού συστήματος. Έτσι, το καθήκον που απορρέει από αυτή την ανάλυση είναι να εξασφαλιστεί η κανονική λειτουργία του, χωρίς σκάνδαλα και η κρίση θα αντιμετωπιστεί.

Ακόμα όμως και αν τα σκάνδαλα ήταν ο λόγος της κρίσης, και πάλιν η κρίση δεν θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί χωρίς ρήξη με τα μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα. Τα σκάνδαλα δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν όσο υπάρχουν τεράστια ιδιωτικά συμφέροντα που αναπόφευκτα θα κυριαρχούν πάνω στις κοινωνίες και τους θεσμούς. Είναι ένα πολύ σοβαρό ζήτημα τα σκάνδαλα με το οποίο θα ασχοληθούμε πολλές φορές, που όμως δεν εξηγά την παγκόσμια κρίση.

Αν οι λεηλασίες εξηγούν τη ελληνική κρίση, πως εξηγείται η κρίση ως παγκόσμιο φαινόμενο;

Όλες οι οικονομίες του κόσμου κλυδωνίζονται. Οι The New York Times, από τα σοβαρά αστικά έντυπα σε παγκόσμιο επίπεδο, μιλούν για «Πρόσφατα  Προειδοποιητικά Μηνύματα για τις Αγορές: Μια πιθανή ύφεση κερδών» (Stephen Grocer, 12 Φεβρουαρίου).

«Προειδοποιητικά σήματα συνεχίζουν να αναβοσβήνουν σχετικά με τα ασταθή βασικά στοιχεία της οικονομίας και επομένως τη χρηματιστηριακή αγορά».

Αυτή η κατάσταση στις ΗΠΑ όμως αποτελεί απειλή για όλους τους άλλους –και για την Ελλάδα. Και έρχεται ταυτόχρονα με απειλές από την Ευρώπη αλλά και την Ιαπωνία για όλους τους άλλους.

«Η Ευρώπη η σοβαρότερη απειλή για την παγκόσμια οικονομία»  έγραψε το Bloomberg πολύ πρόσφατα. Και ο λόγος δεν είναι η Ελλάδα και οι «τεμπέληδες»  του Νότου, αλλά « είναι οι Γερμανία και Γαλλία οι χώρες που δημιουργούν ανησυχία…»

«Ενώ στο παρελθόν χώρες όπως η Ελλάδα ήταν αιτίες για τη βραδύτητα της οικονομικής ανάπτυξης, αυτή τη φορά είναι οι προοπτικές της Γερμανίας…».

«Μια σειρά στοιχείων δείχνουν ότι μεγάλες ξένες οικονομίες, συμπεριλαμβανομένων της Ιαπωνίας… επιβραδύνονται» (The New York Times).

Μαζί με τις Γερμανία και Γαλλία, πηγή ανησυχίας μέσα από την Ευρώπη αποτελεί και η Ιταλία. «Η Ιταλία εισέρχεται σε ύφεση καθώς η Ευρώπη σκοντάφτει, υποδαυλίζοντας παγκόσμιους φόβους» (Jack Ewing και Jason Horowitz)

«Η Ιταλία εισήρθε επίσημα σε ύφεση, και η Ευρώπη στο σύνολο της είναι ουσιαστικά σε στασιμότητα, προκαλώντας ανησυχίες ότι ο κόσμος βρίσκεται στα πρόθυρα μιας σημαντικής επιβράδυνσης…»(Το ίδιο)

Το ίδιο το Brexit αποτελεί απειλή για όλους.

«Ηγέτες της Ηπείρου (Ευρώπης) ήδη ασχολούνται με τη χαώδη (messy) έξοδο της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση».

Η Κίνα επίσης αποτελεί απειλή ως αποτέλεσμα σοβαρής μείωσης στις εξαγωγές της λόγω της παγκόσμιας κρίσης, της κρίσης στις ΗΠΑ και της πολιτικής που ο Τραμπ επέλεξε.

«Την ίδια στιγμή, η οικονομία της Κίνας επιβραδύνεται, μερικά λόγω του εμπορικού πολέμου του Προέδρου Τράμπ…»

Κουβάρι αξεδιάλυτο οι παγκόσμιες οικονομικές σχέσεις.

«Τα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν… από επίσημες υπηρεσίες στατιστικής, παρέχουν μια ματιά του πόσο αλληλένδετες έχουν γίνει η Κίνα και η Ευρώπη και πόσο τρωτή αφήνει αυτό την Ευρωζώνη…»

Κυκλοφόρησαν πολύ πλατιά τα πιο πάνω στοιχεία που χρησιμοποιήσαμε και σε άλλες περιπτώσεις.

Το αριστερό πανευρωπαϊκό μέτωπο επίκαιρο όσο ποτέ

Με αυτό τον τρόπο λειτουργούν τα πράγματα στην εποχή της παγκόσμιας αλληλεξάρτησης. Ότι συμβαίνει σε μια οικονομία, πόσω μάλλον του μεγέθους της κινέζικης ή της γερμανικής, έχει άμεσα τον αντίκτυπο του σε όλο τον κόσμο, ειδικά στην εποχή της κρίσης.

Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται στα πρόθυρα μιας νέας καθίζησης. Με το ίδιο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να μιλά για μεγάλες απειλές που βρίσκονται μπροστά.

Από την έλλειψη επενδύσεων λόγω ανυπαρξίας δυνατότητας κερδών, μέχρι τους εμπορικούς πολέμους που οι ΗΠΑ ξεκίνησαν, οι απειλές είναι πολλές και πολύ πραγματικές. Πουθενά όμως δεν θα δει κάποιος την ύπαρξη σκανδάλων και τις λεηλασίες από ντόπιους παράγοντες ως απειλή για τις οικονομίες του κόσμου.

Τα αίτια της παγκόσμιας αλλά και της ελληνικής κρίσης είναι πολύ βαθύτερα. Έτσι, όταν ο Πρωθυπουργός αναφέρεται σε λεηλασίες ατόμων ως λόγο της κρίσης, που παρουσιάζει ως εθνική για την αντιμετώπιση της οποίας είναι αρκετή μια «συνετή» εθνική πολιτική, απαλλαγμένη από τις λεηλασίες -και δυστυχώς σε όλες τις ομιλίες του μόνο αυτό έκανε- βάζει στον εαυτό και την κυβέρνηση του πολύ μικρότερα καθήκοντα από ότι οι καιροί επιβάλλουν.

Όλες οι ομιλίες του Πρωθυπουργού περιορίστηκαν σε αναφορές που δεν αντιμετωπίζουν την οικονομική κρίση στις πραγματικές της διαστάσεις.

 «Η Ελλάδα δε γυρίζει πίσω σ’ αυτούς που τη λεηλάτησαν και την χρεοκόπησαν…»

«Αυτή τη χώρα άφησαν πίσω τους οι κ. Σαμαράς και Βενιζέλος…»(Αλ Τσίπρας}

Ναι αυτή την χώρα άφησαν πίσω τους Σαμαράς και Βενιζέλος και δεν πρέπει να τους αφήσουμε να γυρίσουν πίσω. Οι Σαμαράς και Βενιζέλος όμως δεν είναι παρά πιόνια ενός παγκόσμιου συστήματος που βρίσκεται σε κρίση, η οποία δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με την αλλαγή των πιονιών, ακόμα και αν αυτή γινόταν σε παγκόσμιο επίπεδο.

Όταν ο Πρωθυπουργός θεωρεί ότι οι Σαμαράς, Βενιζέλος και οι «πέριξ αυτών» είναι υπεύθυνοι για την κρίση, τότε απαλλάσσει τις ιδιωτικές τράπεζες, το ίδιο το σύστημα από ευθύνες. Απαλλάσσει τους κατ εξοχήν υπεύθυνους.

Όλα αυτά πρέπει να ζητήσει με τον πιο επίμονο τρόπο να συζητηθούν μέσα στον ίδιο τον Σύριζα, ο κόσμος που ετοιμάζεται να δώσει τη μάχη μέσα από τον Σύριζα για να αποτρέψει την επιτυχία της Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές.

Σωτήρης Βλάχος

24 Απριλίου 2019