Η Ρωσική επανάσταση και η προδοσία της

Μια επανάσταση και η κοινωνία που δημιουργεί δεν θεμελιώνονται στη βάση του μεγαλείου των ιδεών αλλά στο επίπεδο της καθημερινής ζωής. Ο Σοσιαλισμός είναι η κοινωνία όπου κινητήρια της δύναμη είναι η ενθουσιώδης πρωτοβουλία των μαζών που θα αντικαταστήσει την ατομική πρωτοβουλία των ιδιοκτητών και των χρυσοπληρωμένων εκτελεστικών διευθυντών των μεγάλων επιχειρήσεων. Αυτό όμως το ξέσπασμα τεράστιας ενέργειας, που καταγράφηκε με έναν μοναδικό τρόπο μετά τη Ρωσική Επανάσταση, δεν μπορούσε να αντέξει για πολύ αν δεν είχε αντίκρισμα στις ζωές των ανθρώπων. Η βαρβαρότητα των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων, ο αφανισμός των πιο ηρωικών στοιχείων του προλεταριάτου που ηγήθηκαν της επανάστασης στον τρίχρονο εμφύλιο πόλεμο στον οποίον συμμετείχαν εχθροί και σύμμαχοι στον Παγκόσμιο Πόλεμο, η καθυστέρηση, η αποτυχία της γερμανικής και της ευρωπαϊκής επανάστασης, έκαναν την κατάσταση αδύνατη.

Η πρόβλεψη του Λένιν ότι απομονωμένη η επανάσταση δεν θα μπορούσε να σταθεί μακρόχρονα και θα ανατρεπόταν, δεν επαληθεύτηκε. Η επανάσταση όμως στράφηκε ενάντια στον εαυτό της, αφού η σοσιαλιστική κοινωνία της ισότητας μπορεί να ανθίσει αν υπάρχει αρκετός πλούτος για να μοιραστεί. Αν το ζήτημα είναι διαμοιρασμός της φτώχειας, τότε η πολιτική εξουσία θα επιβληθεί σε ένα εξουθενωμένο πληθυσμό και θα προφυλάξει τον εαυτό της από τη γενική δυστυχία.

Με το τέλος των δικών της Μόσχας του 1936 – 37, στις οποίες ο Στάλιν καταδίκασε σε θάνατο, με την κατηγορία της συνωμοσίας με τον ιμπεριαλισμό, τους πιο επιφανείς Μπολσεβίκους της Κεντρικής Επιτροπής του Λένιν που ηγήθηκε της Επανάστασης, όπως Ζηνόβιεφ, Κάμενεφ, Μπουχάριν, τα ηγετικά στρώματα του κράτους ελάχιστη σχέση είχαν με την επανάσταση και αποτελούνταν σε μεγάλο βαθμό από απογόνους των τάξεων που η επανάσταση ανέτρεψε. Κτίζοντας ένα δίχτυ προστασίας τους από τη γενική φτώχεια με τεράστια προνόμια, μέσα από βάρβαρη καταστολή, τσάκισαν τους δεσμούς των μαζών με το εργατικό κράτος και την ενεργή στήριξή τους προς αυτό.

Οι όροι που έβαλε ο Λένιν για έλεγχο της νέας εξουσίας και για διατήρηση υγιούς λειτουργίας του κράτους, που έστησε η επανάσταση, διαγράφηκαν με τον πιο απόλυτο τρόπο.

Το κανένας αξιωματούχος δεν πρέπει να έχει μισθό μεγαλύτερο από αυτόν του ειδικευμένου εργάτη, αντικαταστάθηκε από σκανδαλώδη εισοδηματική ανισότητα. Η μισθολογική διαφορά του Πρωθυπουργού του σοσιαλιστικού κράτους, όπως και διευθυντών εργοστασίων και άλλων αξιωματούχων, από αυτή του συνηθισμένου εργάτη, ήταν μεγαλύτερη από την αντίστοιχη διαφορά σε μια σειρά από καπιταλιστικές χώρες. Το όχι μόνιμος στρατός αλλά αρματωμένος κόσμος αντικαταστάθηκε από μονιμότητα, προνόμια και γαλόνια όχι λιγότερα από αυτά των στρατευμάτων των καπιταλιστικών χωρών.

Η ανακλιτότητα κάθε κρατικού αξιωματούχου, το «κάθε μαγείρισσα να καταστεί ικανή να διαχειριστεί το κράτος» και το όχι μόνιμη γραφειοκρατία, αντικαταστάθηκαν όχι μόνο από μόνιμη γραφειοκρατία αλλά από γραφειοκρατία με κληροδοτικά δικαιώματα πάνω στις θέσεις που κατείχε.

Μια νέα σοσιαλιστική επανάσταση οπουδήποτε, ήταν πια απειλή όχι μόνο για τους αστούς παγκόσμια αλλά και για το νέο προνομιούχο στρώμα της χώρας των σοβιέτ.

Εδώ βρίσκονται οι κοινωνικές ρίζες του κλεισίματος της Τρίτης Διεθνούς, του παγκόσμιου Κόμματος της εργατικής τάξης, της διαγραφής του διεθνούς χαρακτήρα της πάλης και αντικατάστασης της με το «Σοσιαλισμός σε μια χώρα». Το κλείσιμο της Τρίτης Διεθνούς από τον Στάλιν το 1943, δεν ήταν ένα λάθος της Σταλινικής γραφειοκρατίας αλλά μια κίνηση σε απόλυτη αρμονία με την ανάγκη προστασίας των  συμφερόντων του απίστευτα προνομιούχου αυτού στρώματος. Ακόμα και η ύπαρξη της Τρίτης Διεθνούς, του πιο απαραίτητου για τον Λένιν όρου για θεμελίωμα της νέας κοινωνίας στην ίδια τη Ρωσία, έγινε κάθε προσπάθεια για να διαγραφεί από την ιστορική μνήμη.

Το κλείσιμο της Τρίτης Διεθνούς ακολούθησε η αντικατάσταση του ανοικτού καλέσματος προς τους εργαζόμενους της κάθε χώρας για στήριξη της χώρας των σοβιέτ και πάλης για σοσιαλισμό, με το γενικόλογο και χωρίς κατεύθυνση και πρακτικά καθήκοντα σύνθημα της πάλης των λαών ενάντια στον ιμπεριαλισμό. Έναν ιμπεριαλισμό που δεν φαινόταν να έχει σχέση με τον καπιταλισμό, δεν φαινόταν να είναι το «Ανώτατο στάδιο του Καπιταλισμού», που μπορούσες να τον αντιμετωπίσεις χωρίς την αντικαπιταλιστική πάλη.

Με το τέλος των δικών της Μόσχας, το μόνο που είχε απομείνει από τα κέρδη της επανάστασης ήταν η κατάργηση της καπιταλιστικής αγοράς και η σχεδιασμένη, κρατικοποιημένη οικονομία. Αρκετός λόγος για να στηρίζει κάθε προλετάριος αυτό το κράτος απέναντι στον καπιταλισμό. Πάνω σε αυτή την οικονομική δομή ήταν που στηρίχτηκε η δωρεάν παιδεία, υγεία, στέγη, η έξοδος των λαών από τον μεσαίωνα και οι ρυθμοί ανάπτυξης τα πρώτα χρόνια χωρίς ιστορικό προηγούμενο, παρά τον στραγγαλισμό της δράσης των μαζών από τη σταλινική γραφειοκρατία, η οποία σταδιακά υπονόμευσε και τις οικονομικές δυνατότητες της σχεδιασμένης οικονομίας, οδηγώντας την στη διάλυση, επαληθεύοντας τον Λένιν δεκαετίες αργότερα.

Σωτήρης Βλάχος

21 Νοεμβρίου 2020