ΤΕΡΑΤΩΔΕΙΣ ΑΝΙΣΟΤΗΤΕΣ

«Το αίσθημα είναι όπως τις τελευταίες μέρες της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας»

του Σωτήρη Βλάχου

Σύμφωνα με το WIR (World Investment Report), το πλουσιότερο 10% στον κόσμο έχει στην κατοχή του γύρω στο 60% με 80% του πλούτου του πλανήτη. Ενώ το φτωχότερο 50% έχει στη κατοχή του λιγότερο από το 5%.

Σύμφωνα με την έκθεση του UBS (Παγκόσμια εταιρεία που παρέχει χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες σε περισσότερές από 50 χώρες), το 1% των ενήλικων του πλανήτη κατέχει το 44.5% του ατομικού πλούτου, ενώ περισσότερο από το 52% μόνο το 1.2%. Αξίζει να αναφέρουμε ότι το 1% αντιστοιχεί σε 59 εκατομμύρια ενώ το 52% σε 2.9 δισεκατομμύρια. Είναι δηλαδή 50 περίπου φορές λιγότεροι και κατέχουν πλούτο 37 φορές περισσότερο.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, η αριστερά, που σε κύριο βαθμό εκπροσωπείται από τη σοσιαλδημοκρατία όλων των αποχρώσεων, μιλά για την ανάγκη ενός πιο δίκαιου κόσμου.  Αυτά έλεγε τουλάχιστον στα χρόνια μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Παρόλα αυτά καταλήξαμε στην αρχή της τρίτης δεκαετίας του 21ου αιώνα να έχουμε τη μεγαλύτερη ανισότητα. Και αυτοί που επαγγέλλονταν την ανάγκη για ένα πιο δίκαιο κόσμο να βρίσκονται παντού σε υποχώρηση, μετά που τους δόθηκαν ευκαιρίες επανειλημμένα με τα αποτελέσματα της δικής τους συνδρομής να είναι πολύ πενιχρά.

Έτσι, λίγο πείθουν όταν επιμένουν ακόμα, χωρίς να εξηγούν γιατί δεν τα κατάφεραν προηγουμένως. Και τι έχει αλλάξει στις πολιτικές που ακολουθούσαν τότε, ώστε να ελπίζουμε ότι θα τα καταφέρουν τώρα.

Τυχαία έπεσαν μπροστά μας δηλώσεις του Byrne, που είχε διατελέσει υπουργός οικονομικών στην κυβέρνηση του Εργατικού Κόμματος Βρετανίας που αποχώρησε το 2010, που όσο ριζοσπαστικές και αν είναι σε διαπιστώσεις, παραμένουν πολύ φτωχές σε προτάσεις. ‘Όπως πάντα.

 «Η ανισότητα στον πλούτο δηλητηριάζει την πολιτική και την κοινωνία μας. Καταστρέφει την οικονομία μας, και πρόκειται να γίνει δέκα φορές χειρότερη».

Υπάρχει αίσθημα, συνεχίζει, όπως τις τελευταίες μέρες της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

«Κάποιοι άνθρωποι θα κληρονομήσουν εκατομμύρια και άλλοι τους λογαριασμούς ιατρικής περίθαλψης… αυτή η γενιά πρόκειται να γίνει η πιο άνιση γενιά για μισό αιώνα, και θα είμαστε αφελείς να θεωρούμε ότι αυτό δεν πρόκειται να έχει πολιτικές επιπτώσεις».

Και αμέσως μετά από αυτές τις δραματικές διαπιστώσεις, μας «συνεφέρνει» με τις προτάσεις του για θεραπεία: «Είναι λάθος ότι κάποιος που (χάρη στα κέρδη από επενδύσεις και το μισθό του) βγάζει 2 εκατομμύρια αγγλικές στερλίνες, όπως ο Rishi Sunak (τωρινός πρωθυπουργός της Βρετανίας) πληρώνει το μισό ποσοστό φόρου από ότι ένας παλιός καθηγητής».

Τι να πεις τώρα; Μετά την αναφορά στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και το πόσο τη θυμίζουν οι σημερινές εποχές, η θεραπεία είναι να αυξηθεί ο φόρος του Βρεττανού πρωθυπουργού και των ανάλογων του.

Σίγουρα πρέπει να γίνει αυτό, αλλά αυτό είναι από τα πιο  ασήμαντα. Για τις τράπεζες, τις μεγάλες εταιρείες ενέργειας, φαρμάκων ηλεκτρισμού και τηλεπικοινωνίων, δεν μας λέει κάτι. Όπως για παράδειγμα αν μπορούν να συνεχίσουν να βρίσκονται στα χέρια ιδιωτών.

Κάτω από την πιο δραματική περιγραφή της κατάστασης, σε τίποτε δεν διαφέρουν αυτά που ουσιαστικά προτείνει ο Byrne από όσα ακούαμε για δεκαετίες.

Αυτό που θέλουμε, λέει, είναι «μια δημοκρατία κατοχής πλούτου» - από τους πολλούς.

Πλούτος για τους πολλούς όμως δεν μπορεί να υπάρξει όσο τα μεγάλα μέσα παραγωγής - τράπεζες και μεγάλες εταιρείες - έχουν στα χέρια τους μια ελάχιστη μειοψηφία της κοινωνίας. Μπορούν μόνο  να υπάρξουν επιδόματα και  pass, τις δυνατότητες των οποίων μας δείχνει η Ελλάδα του σήμερα. Που και αυτά φτάνουν στο τέλος τους.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός ξεκαθάρισε την εβδομάδα που μας πέρασε ότι δεν θα δοθεί εκ νέου το ειδικό βοήθημα για το Πάσχα. Θα προκαλούσε, λέει, νέα επιβάρυνση στον προϋπολογισμό. Το βασικό μήνυμα του πρωθυπουργού, είναι ότι φθάσαμε στο τέλος της περιόδου των πάσης φύσεως έκτακτων επιδομάτων, βοηθημάτων και φοροαπαλλαγών.

Μπορεί το Εργατικό Κόμμα Βρετανίας να ακολουθήσει μια άλλη πορεία αν βρεθεί στην κυβέρνηση; Όλη η εμπειρία για όσα χρόνια υπάρχει καπιταλισμός δείχνουν το αντίθετο. Δείχνουν ότι ακόμα και να μπορεί μια αριστερή κυβέρνηση να δώσει κάτι παραπάνω και να μειώσει τις ανισότητες, θα τα παίρνει όλα πίσω σε περιόδους κρίσης.

Και βρισκόμαστε σε περίοδο παγκόσμιας κρίσης, κάτι που πρέπει να κάνει πιο ξεκάθαρο από ποτέ ότι το καπιταλιστικό σύστημα δεν μπορεί να τύχει καλύτερης διαχείρισης, και ότι οι τεράστιες ανισότητες δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν χωρίς να περάσουν τα μεγάλα μέσα παραγωγής σε κρατική ιδιοκτησία με δημοκρατικό έλεγχο.

Σωτήρης Βλάχος

16 Μαρτίου 2024