ΠΩΛΗΣΗ ΚΟΚΚΙΝΩΝ ΔΑΝΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΗΘΙΚΗ ΑΘΛΙΟΤΗΤΑ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ

Ακριβώς στη συγκυρία όπου η πανδημία δίνει ένα δυνατό κτύπημα στην ήδη κλονισμένη ελληνική οικονομία, άλλα και την παγκόσμια οικονομία, ακριβώς αυτή τη στιγμή σταματά η προστασία της πρώτης κατοικίας.

Οι μισθοί όσων είναι ακόμα τυχεροί να δουλεύουν συμπιέζονται και η ανεργία γίνεται ακόμα πιο απειλητική, στερώντας από τους ανθρώπους τη δυνατότητα να ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους, να ανταποκρίνονται σε δάνεια που έκαναν όταν είχαν αυτή τη δυνατότητα.  Και τιμωρούνται για την ανεργία, την πτώχευση τους που προκάλεσε μια κρίση που ξεκίνησε από τις νεοφιλελεύθερες  οικονομικές πολιτικές που καταρρεύσανε στην άλλη άκρη του Ατλαντικού και που εμβάθυνε σε όλες τις χώρες η διάσωση του ιδιωτικού τραπεζικού συστήματος με λεφτά των φορολογουμένων -λεφτά που αφαιρέθηκαν από την κατανάλωση, από πραγματικές επενδύσεις.

Προσπαθούν τώρα να αντιμετωπίσουν την κρίση με ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και εκκαθάριση των βιβλίων τους από τα κόκκινα δάνεια. Τέτοια πολιτική όμως απλά διασώζει τις τράπεζες προσωρινά επιτείνοντας την κρίση. Η πώληση κόκκινων δανείων πρώτης κατοικίας δεν συνεισφέρει στην επανεκκίνηση της οικονομίας, δημιουργεί απλά αστέγους, ότι πιο τραγικό στο σύγχρονο κόσμο, την ίδια ώρα που η πώληση ακινήτων επιχειρήσεων που είναι ακόμα σε λειτουργία οξύνει την κρίση, αφού αφήνει χωρίς εισόδημα ιδιοκτήτες και εργαζόμενους σε αυτές.

Η πολιτική πώλησης των κόκκινων δανείων δεν βοηθά ούτε τις ίδιες τις τράπεζες παρά προσωρινά, εξυγιαίνοντας τους ισολογισμούς τους. Η  κρίση θα δημιουργεί όλο και καινούργια κόκκινα δάνεια και θα μειώνει ολοένα και περισσότερο τη δυνατότητα παροχής νέων δανείων σε μια κοινωνία που δεν θα έχει τη δυνατότητα να τα αποπληρώσει.

Η πιο πάνω πολιτική δεν έρχεται σε αντίθεση με σοσιαλιστικές ή κουμμουνιστικές πολιτικές αλλά με την ίδια την καπιταλιστική λογική, την λογική της αγοράς, την κοινή λογική. Και δημιουργεί φαύλους κύκλους που είναι αυτό που παρακολουθούμε όλα τα χρόνια των μνημονίων. Τέτοιο ήταν και το κούρεμα των ομολόγων του ελληνικού δημοσίου (PSI) το 2012 που ζημιώνοντας τα ασφαλιστικά ταμεία, οδήγησε στη μείωση των συντάξεων, μείωση της οικονομικής δραστηριότητας και αύξηση των κόκκινων δανείων.

Το ίδιο το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) αντιλαμβάνεται ότι αν δεν αντιμετωπιστεί η κρίση, «το χτύπημα από την ύφεση της οικονομίας θα είναι πιο ισχυρό στον τομέα των στεγαστικών δανείων, καθώς η μείωση του ρυθμού μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ κατά 1% οδηγεί σε αύξηση κατά 3% των κόκκινων στεγαστικών δανείων. Από την άλλη, η επιτάχυνση του ρυθμού αύξησης της ανεργίας κατά 1% θα μπορούσε να οδηγήσει σε αντίστοιχη επιτάχυνση της αύξησης των κόκκινων δανείων…»

Αυτά όλα είναι τόσο αυτονόητα που θα μπορούσε κάποιος να απορεί πως δεν τα αντιλαμβάνονται στα οικονομικά κέντρα, όπου σίγουρα δεν υπολείπονται ικανών ανθρώπων. Η απάντηση μπορεί να αναζητηθεί μόνο στο ερώτημα «σε ποιους πουλούν τα κόκκινα δάνεια». Τα πωλούν σε αρπακτικά ταμεία, που δρουν διεθνώς και έχουν τόση οικονομική ισχύ που εξουσιάζουν «ιθύνοντες» και κυβερνήσεις. Τα πωλούν σε τιμές μέχρι και στο 10% της αξίας τους, αφήνοντας τους μεγάλο περιθώριο κέρδους που δεν θα μπει καν στην ελληνική αγορά, θα φύγει στο εξωτερικό και σε φορολογικούς παραδείσους..

Μόνη λύση και για τους δανειολήπτες αλλά και γενικότερα την οικονομία, είναι η δημιουργία δημόσιας τράπεζας που να αναλάβει τα κόκκινα δάνεια όλων των πρώτων κατοικιών αλλά και των επιχειρήσεων που βρίσκονται σε λειτουργία.

Διευθετήσεις για τους δανειολήπτες μπορούν να βρεθούν, όπως η καταβολή ενοικίου για το σπίτι τους που θα είναι μέσα στις δυνατότητες τους, ανάλογη της κατάστασης στην οποία τον έχει ρίξει η κρίση. Με τα ενοίκια που θα έχει καταβάλει να αφαιρούνται από το χρέος όταν η ανάπτυξη της οικονομίας θα επιτρέψει στον ιδιοκτήτη να ξεκινήσει ξανά την αποπληρωμή του χρέους τους.

Για να έλθει όμως η ανάπτυξη είναι απαραίτητη και η δημιουργία δημόσια τράπεζας που να αναλάβει την ανάπτυξη μέσα από διαγραφή χρεών, μαζικές δημόσιες επενδύσεις και δανειοδότηση των επιχειρήσεων.

Σωτήρης Βλάχος

25 Σεπτεμβρίου 2020