Απόφαση Eurogroup

Ποιοι αποδομούν την ΕΕ;

Από την περασμένη Πέμπτη, 9η Απριλίου, οι Ευρωπαϊκοί θεσμοί έδεσαν σε νέο Μνημόνιο όσες χώρες θα χρειαστούν βοήθεια λόγω της κρίσης της πανδημίας.

Η «βοήθεια» που η ΕΕ αποφάσισε είναι νέα δάνεια σε ήδη υπερχρεωμένες χώρες, χώρες που δεν ήταν σε θέση να αποπληρώσουν τα παλιά δάνεια, πριν ακόμα η σημερινή κρίση κτυπήσει τις οικονομίες τους ακόμα περισσότερο.

Η οικονομική συρρίκνωση σε χώρες της ΕΕ μπορεί να φτάσει και σε διψήφιο αριθμό. Στις 15/4 το ΔΝΤ μίλησε για -6.1% μέσο όρο.

Το ευρωομόλογο που ήταν η εναλλακτική λύση στα δανεικά που το κάθε κράτος θα πάρει από τον ESM (Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας), πάλι δανεισμός ήταν. Με τη διαφορά όμως, ότι το δάνειο θα έπαιρνε η ΕΕ για να βοηθήσει κράτη /μέλη της. Αυτό από μόνο του δεν θα μπορούσε να αντιμετωπίσει την ευρωπαϊκή κρίση, θα επέτρεπε παρόλα αυτά την κατανομή των βαρών της κρίσης μεταξύ όλων των κρατών της ΕΕ.

Τα ευρωομόλογα δεν είναι ελεημοσύνη στις χώρες του Νότου. Η αποφυγή οικονομικής καταστροφής των χωρών του Νότου είναι προς όφελος του Γερμανού εργαζόμενου. Η επιβολή της λιτότητας στον Νότο μετά το κραχ του 2008 δεν είχε άμεσες καταστροφικές συνέπειες στη Γερμανική οικονομία, διότι οι Γερμανικές εξαγωγές (μηχανές παραγωγής, πόρσε κλπ.)  που δεν μπορούσε πια να απορροφήσει η Ευρωπαϊκή περιφέρεια που η λιτότητα είχε καταστρέψει, απορροφούνταν  από την Κίνα. Αυτό όμως έχει πια τελειώσει.

Με την απόφαση του Eurogroup οι υπερχρεωμένες χώρες φορτώνονται και νέο σταυρό σε συνθήκες χειρότερες από αυτές στις οποίες δεν μπορούσαν να κουβαλήσουν τον παλιό. Όσο και αν τα δάνεια  δίνονται τώρα με χαλάρωση των όρων για υποχρεωτικά πλεονάσματα, ο λογαριασμός θα έλθει όταν αυτοί επανέλθουν. Σε συνθήκες μάλιστα που τα κράτη θα έχουν δημιούργησει ελλείματα (θα έχουν ξοδέψει περισσότερα από όσα θα εισπράξουν) για να αντιμετωπίσουν την πανδημία και το εθνικό τους εισόδημα θα έχει συρρικνωθεί ίσως και με διψήφιους αριθμούς.

Η Ελλάδα θα έχει να αντιμετωπίσει μέτρα λιτότητας ύψους 10%, όπως εκτιμά ο Βαρουφάκης. «Λιτότητα που θα ολοκληρώσει την ερημοποίηση της χώρας. Αυτή η απόφαση πραγματικά μπορεί να αποτελέσει την ταφόπλακα του Ευρωπαϊκού εγχειρήματος» (ΓΒ).

Εννιά ηγέτες κρατών της ΕΕ είχαν ζητήσει το ευρωομόλογο, μεταξύ αυτών και ο Έλληνας πρωθυπουργός. Τελικά συνθηκολόγησαν, ανοίγοντας τον δρόμο για αβάστακτες συνέπειες στις οικονομίες των χωρών τους.

Υπάρχει φυσικά το ερώτημα πια θα ήταν η πιθανή έκβαση σε περίπτωση που οι εννιά έβαζαν βέτο. Ήταν πιθανόν ο Γερμανολλανδικός άξονας να συνθηκολογούσε. Το ίδιο πιθανό όμως είναι τα πράγματα να οδηγούνταν σε ρήξη με τη δημιουργία εθνικών μπλοκ και μιας τέτοιας κατάστασης ανταγωνιστικών πολιτικών, που όχι μόνο δε θα μπορούσε να αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση σε οποιοδήποτε από τα εθνικά μπλοκ, αλλά θα την επιδείνωνε σε όλη την Ήπειρο και θα διέλυε την ΕΕ.

Ακόμα όμως και αν αυτό, η ρήξη δηλαδή, δεν ήταν η κατάληξη σε αυτή τη φάση,  εκεί οδηγούνται με μαθηματική ακρίβεια τα πράγματα σε μια περίοδο που η ένωσής τους θα σημαίνει μόνο ζημιές.

Όσο η ένωση κάτω από μια ομπρέλα τους επέτρεπε να μοιράζονται κέρδη, τότε οι «κοινές ευρωπαϊκές αξίες» ήταν το μότο. Τώρα που το ζήτημα είναι κατανομής ζημιών, δεν θα δυσκολευτούν να αντικαταστήσουν το μότο και να βάλουν σε κίνηση ξενοφοβικές, εθνικιστικές και φασιστικές  πολιτικές, που θα βρίσκουν απήχηση σε κοινωνίες βυθισμένες στη φτώχεια και την ανασφάλεια.

Η απόφαση του Eurogroup μέσα στις σημερινές συνθήκες αναδεικνύει για ακόμα μια φορά ότι η δεξιά και το σύστημα της δεν μπορούν να κρατήσουν τις ευρωπαϊκές χώρες ενωμένες.

Η καπιταλιστική ΕΕ, όπως και ολόκληρος ο καπιταλιστικός κόσμος, βρίσκονται μπροστά σε φοβερά αδιέξοδα.

Σωτήρης Βλάχος

16 Απριλίου 2020