Έτσι για να βάλουμε τα πράματα στη θέση τους
Για να είμαστε ειλικρινείς, το Σύνταγμα που προέκυψε από τις Συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου δεν δούλεψε όχι γιατί ήταν δυσλειτουργικό ή άδικο αλλά γιατί η επιδίωξη της Ε/κ πλευράς ουδέποτε ήταν να εργαστεί καλόπιστα για την εφαρμογή του. Όπως είχε παραδεχτεί και ο Μακάριος σε μια από τις συσκέψεις με την ελληνική ηγεσία στην Αθήνα, ο στόχος δεν ήταν η ανεξαρτησία αλλά το μέσον για προσάρτηση της Κύπρου στην Ελλάδα “ολόκληρη και ακεραίαν”. Πάνω στην ίδια γραμμή η εθνικιστική ηγεσία των Τ/κ περίμενε το μεγάλο λάθος (όπως και έγινε με τα 13 σημεία και την οργάνωση Ακρίτας) για να προωθήσει την διχοτόμηση. Έκτοτε και μέχρι το 1974, είχαμε εκατόμβες νεκρών, τεράστιες καταστροφές ή και αρπαγές περιουσιών. Επίσης, σαν αποτέλεσμα της προτεραιότητας που αναπόφευκτα δόθηκε στο κυπριακό και της μονοπώλησης του στο δημόσιο λόγο, βιώνουμε μέχρι σήμερα μιαν ανώμαλη πολιτική και κοινωνική εξέλιξη που πόρρω απέχει από τις προδιαγραφές μιας σύγχρονης δημοκρατικής πολιτείας (με τα καθεστώτα εξαίρεσης, με ανεξέλεγκτη την εκτελεστική εξουσία χωρίς checks and balances που εξωθεί τάσεις έντονου αυταρχισμού, με την έλλειψη διαλόγου και οράματος για την διαμόρφωση μιας δημοκρατικής και ελεύθερης κουλτούρας μέσα στην κοινωνία μακριά από τον συντηρητισμό, τους δογματισμούς, τις προκαταλήψεις και το θρησκευτικό φανατισμό του μεσαίωνα). Αλήθεια, τι να πρωτοθυμηθούμε στην σύγχρονη ιστορική πορεία: Tην εθνοκάθαρση του Σαμψών στην Ομορφίτα; Τα πηγάδια του Παρισσινού; Την Κοφίνου ή την Τυλληρία; Τις απαγωγές και τις δολοφονίες στο Βαρώσι; Το πραξικόπημα; Τις δολοφονίες στο Παλαίκυθρο; Στην Τόχνη, στην Άσσια , στην Αλόα, Μάραθα στο Σανταλάρι; Τις χιλιάδες νεκρούς και αγνοούμενους του πόλεμου; Τον ξεριζωμό χιλιάδων από τους τόπους και τα σπίτια τους;
Μετά λοιπόν από όσα περάσαμε σαν κύπριοι, μετά που η ιστορία χάραξε τους δικούς της δρόμους χωρίς επιστροφή, μετά που έχουν αλλάξει θεμελιωδώς τα ισοζύγια και οι γεωπολιτικές πραγματικότητες στη γειτονιά μας αλλά και παγκόσμια, μετά που διανύσαμε απόσταση χιλιάδων μιλίων για να βρεθεί μια συμβιβαστική λύση που να διασφαλίζει συνθήκες επανένωσης και ειρήνης, μετά που έμεινε να διανύσουμε και το τελευταίο μίλι, έρχεται ο Αναστασιάδης ωσάν να τελεί υπό αφασία, να ζητά επιστροφή στη Ζυρίχη που πρώτοι η Ε/κ ηγεσία τσαλαπάτησε στο όνομα της ένωσης. Κατ’ ακρίβεια, είναι η δεύτερη φορά που ζητείται η επαναφορά του Συντάγματος. Η πρώτη ήταν ακριβώς μετά την ολοκλήρωση της εισβολής το 74, όπου ο Μακάριος ζήτησε από τον Ντενκτάς να αποδεκτεί το σύνταγμα χωρίς 13 ή όποια άλλα σημεία είχε επιδιώξει να επιβάλει η Ε/κ πλευρά τη περίοδο της αλαζονείας και του ακραίου μαξιμαλισμού της, για να πάρει την πληρωμένη απάντηση από τον Ντενκτάς: “too late”.
Αυτή η πολιτικά αφελής πρόταση του Αναστασιάδη σήμερα, μόνο εξωγήινοι θα μπορούσαν να την κάνουν. Τουλάχιστον, για να ήταν πειστική και ειλικρινής αυτή του η πρόταση, θα έπρεπε να συνοδεύεται από δυο άλλες ενέργειες:
- Ένα μεγάλο συγγνώμη για το αίμα των χιλιάδων κυπρίων που χύθηκε στη προσπάθεια της Ε/κ ηγεσίας να ανατρέψει το Σύνταγμα
- Χαρακίρι του προέδρου της χώρας σε δημόσια θέα σαν ένας ειλικρινές δείγμα μετάνοιας για τα όσα δεινά πέρασε ο κυπριακός λαός κάτω από την ηγεσία των εθνικιστών από το 60 μέχρι και σήμερα.
Δημήτρης Δημητρίου
26 Αυγούστου 2021