Τουλάχιστο τότε υπήρχε ένας Λένιν και μια Ρόζα. Τώρα;

Η Δεύτερη Διεθνής (1889-1914) λειτούργησε σε μια περίοδο με συνεχείς ανακατατάξεις μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων της εποχής. Ήταν η περίοδος που η ανερχόμενη γερμανική καπιταλιστική τάξη διψούσε για αποικίες , για αγορές, για ζωτικό χώρο. Κάτι που ασφαλώς οι παλαιότεροι εκμεταλλευτές των ώριμων καπιταλιστικών χωρών (Αγγλία- Γαλλία) ή ακόμα των χωρών της ημι-φεουδαρχίας (Ρωσία) δεν θα ήταν ποτέ δυνατό να αποδεχτούν. Ο αγώνας των μαρξιστών όπως του Λένιν και της Ρόζας Λούξεμπουργκ μέσα στη Διεθνή, ήταν να ξεσκεπάσει την άρχουσα τάξη της κάθε ιμπεριαλιστικής δύναμης και να αναδείξει το γεγονός ότι η εργατική τάξη της κάθε χώρας δεν είχε να μοιράσει τίποτα με τους εργάτες των άλλων χωρών αφού ήταν και αυτοί θύματα της ίδιας εκμετάλλευσης και καταπίεσης. Ο χαρακτήρας του αγώνα του προλεταριάτου δεν μπορούσε να ήταν άλλος πάρα διεθνιστικός στρεφόμενος ενάντια στον εθνικισμό, τα ‘εθνικά δίκαια’ ή ακόμη ενάντια  σε μεγάλες ‘αγίες’ αυτοκρατορίες και οτιδήποτε άλλο εύηχο χρησιμοποιούσε η κυρίαρχη κρατική προπαγάνδα για να τους οδηγήσει σε μια βέβαιη σφαγή. Μιας σφαγής που ήταν στην πραγματικότητα το τίμημα της προσπάθειας αβγατίσματος των κερδών μια δράκας μεγαλοαστών της κάθε χώρας ή της συντήρησης των προνομίων μιας παραπαίουσας φεουδαρχικού τύπου άρχουσας τάξης.

Παρά τις πομπώδης διακηρύξεις των ‘σοσιαλιστών’ του κάθε εθνικού κινήματος, στο τέλος όλα τα μέλη της Διεθνούς ή σχεδόν όλα, τάχτηκαν υπέρ της δικής τους εθνικής αστικής τάξης ψηφίζοντας τα κονδύλια για τους εξοπλισμούς που προετοίμασαν τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Η εργατιά με τις ενθουσιώδης εκδηλώσεις και φιέστες, παρασύρθηκε εύκολα στο πολεμικό κλίμα. Οι εικόνες ενθουσιασμού των στρατιωτών μπροστά στα τρένα που θα τους έπαιρναν στο μέτωπο δεν ήταν λίγες. Ο διεθνισμός θάφτηκε μέσα στα ποδοβολητά του πεζικού που βάδιζαν προς την ‘δόξα‘ . Όλοι πίστευαν ότι θα νικούσαν τον ‘εχθρό‘ μέσα σε λίγες εβδομάδες, θα έβγαιναν αλώβητοι από το τις μάχες και θα επέστρεφαν ήρωες στις χώρες τους εν μέσω επευφημιών από τους πολίτες,ιδιαίτερα από τα όμορφα κορίτσια που θα τους έκλειναν το μάτι ανεμίζοντας την ίδια ώρα τη σημαιούλα του ‘περήφανου έθνους’. Ο πόλεμος των χαρακωμάτων  όπως ονομάστηκε, διήρκησε πάνω από 4 χρόνια, άφησε πίσω του πάνω από 10 εκ. νεκρούς και 25 εκ. τραυματίες και δημιούργησε τις προϋποθέσεις για τον καταστροφικότερο, τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Με την ταύτιση των ούτω καλουμένων σοσιαλιστών με τις εθνικές τους αστικές τάξεις, η Δεύτερη Διεθνής διαλύθηκε το 1914 με την Ρόζα Λούξεμπουργκ να τη χαρακτηρίζει σαν ένα βρωμερό κουφάρι. Για τη στροφή των ψευδοσοσιαλιστων τους οποίους ο Λένιν αποκαλούσε σοσιαλσωβινιστές, έχουμε ένα πολύ σπουδαίο βιβλίο γραμμένο από τον ίδιο που αφορούσε τον αποστάτη Κάουτσκι. Καλή ιδέα να το διαβάσουν όσοι ενδιαφέρονται.

Έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε. Οι παραλληλισμοί είναι πολλές φορές αδόκιμοι ίσως και επιστημονικά άκυροι. Κι’ όμως, αν λάβουμε υπόψη τη σημερινή εικόνα του παγκόσμιου καπιταλισμού με τη πληθώρα μικρών και μεσαίων υπό-ιμπεριαλιστικών κρατών που εξυπηρετούν ντόπια αλλά παράλληλα και ευρύτερα συμφέροντα,  όλο θα δούμε και κάποιες ομοιότητες. Η ευκολία με την οποία  παρασύρεται η εργατική τάξη και πολλές φορές οι οργανωμένοι φορείς της (οι σοσιαλσωβινιστές κατά τον Λένιν) σ’ ένα εθνικιστικό οίστρο που διψά για στρατιωτικές νίκες στο όνομα των 'εθνικών δικαίων' είναι και σήμερα η ίδια ή ακόμα χειρότερη από τότε. Ο διεθνισμός θάβεται μέσα στο βυθό μιας θάλασσας που βρίσκεται 200 μίλια από τις ελληνικές ακτές και 150 από τις κυπριακές την ώρα που κάποιοι (εντός και εκτός) τρίβουν τα χέρια τους. Παρομοίως, από τους απέναντι  δεν υπάρχει σχεδόν τίποτα που να σταματήσει αντίστοιχους τυχοδιωκτισμούς  της δικής τους εθνικής αστικής τάξης.

Τουλάχιστο τότε υπήρχε ένας Λένιν και μια Ρόζα .Τώρα;

Δημήτρης Δημητρίου

13 Αυγούστου 2020