Μνήμες

Για όλους όσους ισχυρίζονται ότι άλλο οι πρόσφυγες που έρχονται στην Κύπρο κι’ άλλο «εμείς» που σαν πρόσφυγες το 74 ξενιτευτήκαμε σε άλλες χώρες, θα σας πω μιαν ιστορία που έζησα που πρώτο χέρι.

Όταν έγινε το πραξικόπημα και ο πόλεμος του 74, αρκετές χιλιάδες από τους πρόσφυγες μας πήγαν στην Αγγλία. Ο κυριότερος λόγος ήταν η παρουσία της κυπριακής παροικίας στο Λονδίνο που ήταν πολυάριθμη και σχετικά οργανωμένη . Οι περισσότεροι πρόσφυγες είχαν για αποκούμπι έστω και κάποιο μακρινό συγγενή που είχε μεταναστεύσει από τη εποχή της ΕΟΚΑ και πιο πριν ακόμα.

Οι Βρετανικές αρχές παραχωρούσαν προσωρινή βίζα διάρκειας κάποιων μηνών. Με τη λήξη της βίζας άρχισαν οι συλλήψεις, οι φυλακίσεις και οι απελάσεις. Σαν φοιτητής τότε στο Λονδίνο, εντάχτηκα στο SWP, ένα αριστερό κόμμα που δραστηριοποιήθηκε πολύ ενεργά ενάντια στις απελάσεις των «bloody foreigners» όπως αποκαλούσαν οι ακροδεξιοί άγγλοι τους πρόσφυγες μας. Οργανώσαμε πορείες, γράφαμε άρθρα, προσπαθήσαμε να κινητοποιήσουμε το προοδευτικό κόσμο με στόχο να προστατεύσουμε τις χιλιάδες των Κυπρίων που διέμεναν παράνομα πλέον στο Λονδίνο. Το επιχείρημα της αγγλικής ακροδεξιάς ήταν ότι ο πόλεμος στην Κύπρο τέλειωσε και άρα, δεν υπήρχε λόγος να παραμείνουν οι πρόσφυγες στην Αγγλία. Το ίδιο ακριβώς επιχείρημα που ακούμε από στελέχη του Συναγερμού και του ΕΛΑΜ για τους Σύρους πρόσφυγες παραγνωρίζοντας το γεγονός ότι όπως και στη περίπτωση μας το 74 , δεν υπάρχουν δουλειές ούτε και υποδομές για να στηρίξουν αποτελεσματικά τον κόσμο που θα γυρίσει πίσω. Η μόνη διαφορά μεταξύ του τότε και του σήμερα, είναι ότι οι εγγλέζοι ακροδεξιοί δεν σκέφτηκαν το κόλπο της ψώρας για να δαιμονοποιήσουν τους πρόσφυγες στα μάτια της αγγλικής κοινής γνώμης. Πάνω σ’ αυτό παραδέχομαι ότι η δική μας ακροδεξιά είναι πιό ευφάνταστη και καινοτόμα.

Να μην τα πολυλογώ, μια ομάδα φοιτητών και με τη βοήθεια κάποιων εγγλέζων συντρόφων μας, οργανώσαμε μιαν κατάσταση που βοηθούσε τους πρόσφυγες να κρύβονται για να μην τους συλλαμβάνει η αστυνομία. Είναι εκεί που είδα για πρώτη φορά, νέος τότε, το δράμα οικογενειών με μωρά, να κρύβονται μέσα σε κάτι χαμόσπιτα με ετοιμόρροπες σκάλες και πατώματα. Να θέλουν να πιαστούν που ένα καλό νέο από μια καλή κουβέντα που θα τους λέγαμε εμείς, τα κοπελλουρούθκια, να βλέπεις τη προσμονή αλλά και την αγωνία μέσα στα μάτια τους.... Να πηγαίνουν αναγκαστικά και με τη ψυχή στο στόμα, στα κυπριακά φουστανάδικα – τρώγλες για να δουλεύουν σαν «μηχανικούδες» οι γυναίκες και σιδερωτές οι αρσενικοί, παράνομα πάντα με μεροκάματα πείνας ή με το 'κομμάτι' για κάτι πέννες.

Δεν ισχυρίζομαι ότι πετύχαμε και πολλά πράματα . Αρκετοί πρόσφυγες μπήκαν στις φυλακές του Holloway σαν ένας σταθμός πριν την απέλαση. Ούτε και θα μπορούσαμε να επηρεάσουμε αποτελεσματικά πολιτικές αφου ήμασταν σαν μια σταγόνα μέσα στον ωκεανό. Οι εμπειρίες όμως και τα μαθήματα που πήραμε μας συνοδεύουν μέχρι σήμερα. Υπάρχει ξέρετε, μια διαλεκτική σχέση μεταξύ εμπειρίας και ιδεολογίας όπου το κάθε μέρος πριμοδοτεί το άλλο. Ο αγώνας ενάντια στη ξενοφοβία και το ρατσισμό δυναμώνουν τη πίστη μας στον ουμανισμό και την αλληλεγγύη μας στους κατατρεγμένους και καταπιεσμένους της γης αλλά και αντίστροφα, όπου οι παγκόσμιες πολιτισμικές αξίες ενδυναμώνουν τον αγώνα μας ενάντια στις φασιστικές πρακτικές.

Δημήτρης Δημητρίου

31 Μαΐου 2020