Κάποιες βαθύτερες σκέψεις

Οι συλλογικές αντιδράσεις και τα ατομικά αντανακλαστικά έχουν πολλές φορές μια χρονική υστέρηση μεταξύ τους παρόλο που στην ουσία πιθανότατα να συγκλίνουν. Οι συλλογικές αντιδράσεις εξαρτώνται από τις αποφάσεις που περνούν από το κόσκινο μιας συσσωρευμένης σοφίας, από το βαθμό της πολιτικο-ιδεολογικής συνείδησης όπως εκφράζεται μέσα από μια συλλογικότητα και ασφαλώς από το βαθμό που το κάθε άτομο μέσα στην συλλογικότητα πειθαρχεί σ’ αυτές τις αποφάσεις.

Τα ατομικά αντανακλαστικά εξαρτώνται αφενός από το επίπεδο της πολιτικής ωριμότητας του κάθε ενός αλλά και απο το βαθμό που το άτομο νοιώθει ελεύθερο να εκφραστεί με αυτοπεποίθηση, χωρίς αναστολές και φοβίες υπαρκτές ή φανταστικές. Αυτή η ωριμότητα δεν έρχεται από το πουθενά. Η κατάκτηση πολιτικής κρίσης προϋποθέτει ένα στιβαρό ιδεολογικό υπόβαθρο. Τόσο στιβαρό που διασφαλίζει τη σιγουριά ότι οι αποφάσεις της συλλογικότητας δεν θα μπορούσαν ποτέ να είναι διαφορετικές. Από την άλλη, η πολιτική ωριμότητα συνοδεύεται από μια σαφή συνείδηση των ορίων που έχουν τα ατομικά αντανακλαστικά.

Αυτό το νοητό ισοζύγιο που το άτομο από τη μια δεν περιμένει ντιρεκτίβες για απλές αυτονόητες αντιδράσεις και από την άλλη να έχει την ικανότητα να κρίνει τις περιπτώσεις που οι συλλογική αντίδραση είναι πολιτικά επιβεβλημένη, περικλείει όλη την ομορφιά της συμμετοχής στα κοινά.

Δημήτρης Δημητρίου

18 Απριλίου 2020