Εξ’ αφορμής

Θα ήμασταν αφελείς αν πιστεύαμε ότι το Ανώτατο Δικαστήριο θα μπορούσε να είχε διαφορετική ετυμηγορία σχετικά με τα κλεψιμιά που πήρε το κράτος από τους δημόσιους υπαλλήλους από το 2013 και μετά. Οι βασικές αιτίες αυτής της συμπεριφοράς αναλύθηκαν κατά κόρον από τους πρωτοπόρους του διαλεκτικού υλισμού: Οι νομικές αρχές είναι κατά βάση η αντανάκλαση των οικονομικών σχέσεων που κυριαρχούν σε μια κοινωνία. Οι ψηλά στην ιεραρχία νομικοί – δικαστές αποτελούν ένα αναπόσπαστο μέρος αυτού που αποκαλούμε εποικοδόμημα αφου εξυπηρετούν αρχές και αξίες του οικοδομήματος (καπιταλισμός στη σύγχρονη εποχή). Αυτοί οι δικαστές ή οι νομικοί της ιεραρχίας φαντασιώνονται ότι λειτουργούν υπό το πρίσμα κάποιων a priori αρχών. Έχουν την εντύπωση ότι εξυπηρετούν αιώνιες και αναλλοίωτες αξίες που στέκουν ανεξάρτητα, πέρα και πάνω από το οικοδόμημα. Πολλοί δε από δαύτους δεν έχουν καν την υποψία ότι οι νόμοι και οι ετυμηγορίες τους είναι απλά αντικατοπτρισμοί των κυρίαρχων οικονομικών σχέσεων...

Ακόμα όμως και αν, κατά παρέκκλιση από τον κανόνα, υπάρξει τέτοια ερμηνεία των νόμων που να απολήγει σε αποφάσεις που δεν ικανοποιούν τις ορέξεις της κυρίαρχης κλίκας, τότε υπάρχουν δεύτερες και τρίτες επιλογές. Μέχρι αλλαγές στο σύνταγμα της χώρας μπορούν να γίνουν προκειμένου να γίνει το ‘δικό τους’. Σε άλλες περιπτώσεις, οι ερμηνείες του νόμου γίνονται λάστιχο με στόχο την συγκάλυψη μέσα από την προθυμία να εξυπηρετηθούν συγκεκριμένα συμφέροντα: Καταδικάζουμε τον άνεργο πατέρα που κλέβει ένα χαλλούμι για να ταΐσει το μωρό του που πεινά, αλλά θεωρείται αδιανόητο να κατηγορηθεί π.χ ένας αρχιεπίσκοπος που βιάζει την ίδια την ιστορία της χώρας θέλοντας να κτίσει πάνω στα αρχαία της μνημεία για χάριν του κέρδους, ή όταν λαμβάνει βρώμικο χρήμα και αρνείται να το επιστρέψει ή όταν ασκεί ρητορική μίσους ρατσισμού και ξενοφοβίας. Το πρόσφατο δε επεισόδιο όπου μητροπολίτης λειτουργούσε εν μέσω μιας πολύ σοβαρής πανδημίας με ψηλά επίπεδα μεταδοτικότητας και θνησιμότητας χωρίς να του απαγγελθούν κατηγορίες, αποδεικνύει πόσο θεόστραβη είναι η δικαιοσύνη αν πρόκειται να εξυπηρετήσει το ηγεμονικό μπλοκ.

Πολύ λανθασμένη λοιπόν η απόφαση της ηγεσίας των δημοσίων υπαλλήλων να δώσει τη μάχη σε νομικό και όχι σε συνδικαλιστικό επίπεδο. Εκφράζει ασφαλώς τον πολύ συντηρητικό χαρακτήρα τόσο της ηγεσίας όσο και της πλειοψηφίας των μελών της δημόσιας υπηρεσίας (τονίζω, όχι όλων αλλά της πλειοψηφίας). Αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο αφου οι βασικοί λειτουργοί της κρατικής μηχανής είναι στη ουσία όπως και οι δικαστές, εντεταλμένοι μανδαρίνοι του βαθέως κράτους της Κύπρου που εξυπηρετούν είτε συνειδητά είτε ασυνείδητα το ‘οικοδόμημα’. Αποτελούν τα χέρια και τα πόδια ενός εγκεφάλου που μας ελέγχει και μας κυβερνά από της ίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Νοιώσαμε στο πετσί μας τις προσπάθειες αυτών που βρίσκονται στα ψηλά δώματα της δημόσιας υπηρεσίας να υπονομεύσουν ακόμη και τις λίγες κοινωνικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις που ήθελε να προωθήσει η διακυβέρνηση Χριστόφια. Δολιοφθορά και χαφιεδισμός ήταν τα χαρακτηριστικά πολλών λειτουργών κυρίως των ψηλών βαθμίδων.

Το συμπέρασμα όλης αυτής της συσσωρευμένης εμπειρίας είναι πιστεύω, ένα: Οι απλοί δημόσιοι υπάλληλοι των χαμηλών κλιμάκων θα πρέπει να αρπάξουν το ταύρο από τα κέρατα, να αποκαθηλώσουν την αντιδραστική και συντηρητική ηγεσία τους και να προχωρήσουν σε συνδικαλιστικούς αγώνες με τους ίδιους να καθορίζουν τη μορφή που θα πάρουν αυτοί οι αγώνες. Αγώνες με διεκδικήσεις που να συμβαδίζουν και να ενισχύουν τις διεκδικήσεις των εργαζομένων ολόκληρης της κοινωνίας. Μόνο μέσα σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να θεωρήσουμε σαν αυτονόητη την συνεργασία και αλληλεγγύη των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα προς τα αιτήματα των δημοσίων υπαλλήλων αλλά και αντίστροφα. Τέλος, μόνο με αυτό το τρόπο θα μπορεί να υπάρξει ελπίδα ότι ένα πρόγραμμα με σοσιαλιστικό προσανατολισμό θα έχει πιθανότητες επιτυχίας αφου η συνειδητότητα που θα κερδηθεί μέσα από τους κοινούς αγώνες των απλών εργαζομένων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα θα δημιουργήσει τα κατάλληλα αναχώματα για να ανακόψουν τις επελάσεις του βαθέως κράτους μέσα από τα όργανα του στην κρατική μηχανή. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να θάψουμε το χθες για να κατακτήσουμε το αύριο.

Δημήτρης Δημητρίου

12 Απριλίου 2020